Miền đất ấy, với gần 200 di tích lịch sử văn hóa gắn với ngàn năm người Quảng Yên quai đê, lấn biển, mở đất. Vùng đất đó là nơi hành dinh đầu tiên của nhà Lý được xây dựng để thực thi sứ mệnh thiêng liêng trấn giữ vùng cửa ngõ sông nước quan trọng bậc nhất của quốc gia Đại Việt, là nơi có biết bao thế hệ hiếu trung, xả thân bảo vệ một miền biên ải, góp phần tạo nên chiến thắng Bạch Đằng Giang huyền thoại. Đó cũng là một trong những địa phương đầu tiên trong cả nước khởi nghĩa giành chính quyền thành công, làm nên một Cách mạng tháng 8 đầy vẻ vang. Hẳn là vì lẽ ấy nên mỗi chiều biên giới nhớ nhà, tôi lại như thấy sóng sánh trong mắt sắc xanh mê mải của dòng Bạch Đằng Giang đã bồi đắp phù sa châu thổ và lưu giữ trong lòng sông bao chiến tích bảo vệ biên cương lừng lẫy của cha ông năm nào.

Trong tôi, quê hương Quang Yên vừa đằm sâu vừa quật cường khí thế. Con người thẳng thắn, ăn sóng nói gió đấy mà không hề nông nổi, cạn nghĩ suy. Ẩn trong vẻ mộc mạc, chân quê là sâu nghĩa nặng tình. Trong ký ức của tôi, miền quê ấy đã nắng thì nắng chan hòa, đã gió thì gió ầm ào, cởi mở. Ruộng đồng đã xanh là xanh thăm thẳm, sóng đã đục là phù sa nồng nàn. Và hàng năm, các dòng họ, xã phường nơi đây lại hòa chung không khí đoàn kết, vui tươi của những lễ hội dân gian như Lễ hội Bạch Đằng, Tiên Công, lễ hội Xuống đồng hay những ngày hội xuân rộn ràng sênh phách và tiếng ca, lời hát. Đất ấy, người này hẳn phải là sự giao hòa giữa cái mạnh mẽ, khoáng đạt của biển và sự bền bỉ, thủy chung, nhẫn nại của đồng bãi bồi tụ ngàn năm.

Làng Quỳnh Lâu thân thương của tôi vốn là một làng cổ nằm nghiêng nghiêng theo triền đồi xoải chân ra cửa biển, quanh năm xanh mướt những luống rau, vàng óng mùa lúa mới cùng những sản vật đặc trưng của một vùng đất bồi ven sông. Tuổi thơ tôi là những tháng ngày chân đất chạy chơi cùng chúng bạn theo những dòng mương thủy lợi nước xanh như pha mực; là con đường đến trường uốn lượn theo triền đồi, bừng nở thung hoa sóng sánh muôn màu; là những sớm hè theo cha mẹ ra đồng chăn trâu, cắt cỏ; là bài giảng ân cần, lắng đọng của thầy cô và những tình cảm mến thương, trong sáng tuổi học trò… Bài học về tình yêu cuộc sống, hăng say lao động, sự chính trực, lòng nhân ái, thủy chung đã ngấm vào trong tôi một cách giản dị bằng chính những tấm gương của người dân quê mình.

Từ vùng quê thuận lành với những con người hồn hậu, chân thành ấy, từ hạt lúa củ khoai từ đồng đất thuần nông, từ lời ru của bà, của mẹ và sự uốn nắn, dạy bảo của ông, cha mà tôi đã lớn khôn, trở thành một người lính mang trên vai sứ mệnh bảo vệ biên cương, bờ cõi suốt gần 40 năm qua. Truyền thống của một vùng đất kiên trung, kiêu hãnh trước biển với bao người con trung dũng đã hi sinh quên mình vì độc lập, tự do của dân tộc đã nâng bước chân tôi vượt qua trăm núi ngàn khe, khắc phục khó khăn gian khổ nơi địa đầu phên dậu để cống hiến xứng đáng với truyền thống quê hương, với niềm yêu thương, kỳ vọng của cha mẹ, thầy cô và màu quân hàm đầy tự hào trên vai áo.

Giờ đây, Quảng Yên xôn xao những con đường lớn, những phố thị khang trang và bao cây cầu nối bờ vui đã dần khai mở diện mạo một đô thị mới. Nơi đây đã và đang là điểm kết nối quan trọng của các công trình giao thông liên vùng Đông Bắc, những cảng biển hiện đại hay các khu công nghiệp phát triển Nam Tiền Phong, Đầm Nhà Mạc, Đông Mai… Hay những vùng sản xuất rau tập trung, vùng nuôi tôm quảng canh, vùng trồng cây ăn quả cho giá trị kinh tế cao cũng đang rộn ràng nhịp điệu ngày mới.

Một Quảng Yên anh hùng, quật khởi trong Cách mạng tháng 8, một Quảng Yên thanh bình, no ấm bao đời giờ đang vươn vai đứng dậy để hội nhập toàn diện. Tất cả đang mở ra những bước phát triển ấn tượng về kinh tế - xã hội cho một vùng đất ven biển còn nhiều tiềm năng chưa khai phá. Song nội lực dồi dào đã thể hiện bằng những con số đáng mừng mà Quảng Yên góp vào mức tăng trưởng chung của toàn tỉnh Quảng Ninh. Trong nhịp sinh sôi của thiên nhiên, nhịp phát triển của cả một vùng đất lớn ấy, là biết bao tâm sức của ngàn vạn người con Quảng Yên đang nỗ lực vì thị xã hôm nay - thành phố biển ngày mai.

Đức Thái