Đứng trước phiên tòa, nhiều lần Tia Tồng Lông Vừ quay đầu về phía sau căn phòng xử án, có lẽ, anh ta đang tìm kiếm ánh mắt của người thân nhưng tất cả đều vô vọng. Sau 1 năm kể từ ngày bị bắt ở Việt Nam, anh ta không được gặp gia đình và có thể sẽ không bao giờ còn hy vọng được trở về quê hương nữa.

Tại phiên tòa, bị cáo Tia Tồng Lông Vừ thừa nhận hành vi như cáo trạng truy tố. Vốn công tác trong ngành y, bị cáo rất hiểu tác hại của ma túy đối với con người và hệ lụy của nó đối với đời sống xã hội. Tuy nhiên, người đàn ông này cho rằng, bản thân chỉ phạm tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy” chứ không phải tội “Mua bán trái phép chất ma túy” như truy tố của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An. Còn đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Nghệ An giữ quyền công tố tại phiên tòa phân tích, căn cứ vào những chứng cứ, tài liệu đã thu thập được, cơ quan này truy tố Tia Tồng Lông Vừ tội “Mua bán trái phép chất ma túy” là đúng người, đúng tội, không oan sai.

Bày tỏ trước tòa, Tia Tồng Lông Vừ mong muốn được hưởng sự khoan hồng của pháp luật Việt Nam để có cơ hội quay về quê hương bản quán, quay về với gia đình, người thân. Tuy nhiên, Hội đồng xét xử nhận định, số lượng ma túy mà bị cáo tham gia mua bán là đặc biệt lớn, gây tác động nghiêm trọng đến xã hội, cần phải chịu bản án thật nghiêm khắc, đủ sức răn đe, phòng ngừa chung. Xem xét toàn diện vụ án, Hội đồng xét xử tuyên phạt Tia Tồng Lông Vừ mức án tử hình.

Lật lại hồ sơ vụ án liên quan đến Tia Tồng Lông Vừ cho thấy, đầu tháng 9-2020, các trinh sát của Phòng Cảnh sát điều tra về tội phạm ma túy, Công an tỉnh Nghệ An phối hợp với Công an huyện Anh Sơn và Đồn Biên phòng Phúc Sơn, BĐBP Nghệ An phát hiện dấu hiệu tồn tại đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy với số lượng lớn từ Lào vào Nghệ An tiêu thụ. Thông tin ban đầu do các trinh sát điều tra khẳng định, đường dây buôn bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia do một đối tượng người Lào cầm đầu, có sự móc nối chặt chẽ với đồng bọn ở nước ta.

Căn cứ vào tình hình thực tế, các lực lượng có liên quan đã xác lập chuyên án chung để đấu tranh triệt xóa đường dây tội phạm nói trên. Sau khi chuyên án được xác lập, các trinh sát lão luyện của lực lượng Công an, BĐBP được điều động để điều tra các đối tượng có liên quan. Nhiều tháng liền, các trinh sát tham gia chuyên án đã phải mai phục trong rừng sâu trên vành đai biên giới Việt Nam - Lào thuộc địa phận huyện Anh Sơn để nắm hành tung của các đối tượng chủ chốt. Qua đó xác nhận, Tia Tồng Lông Vừ (tên gọi khác là Tu Lỳ) là đối tượng điều hành đường dây.

Đáng chú ý, Vừ từng là du học sinh tại Việt Nam, đang là cán bộ y tế tại huyện Khăm Cợt, tỉnh Bô Ly Khăm Xay (Lào) rất am hiểu địa hình hai bên biên giới. Dưới vỏ bọc cán bộ y tế của Lào, Vừ nhiều lần qua lại biên giới Việt Nam vì mục đích công việc nhưng thực chất tìm cách móc ngoặc, cấu kết với các đối tượng người bản địa tại khu vực xã Phúc Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An để vận chuyển ma túy vào nước ta tiêu thụ.

Xác định đối tượng hoạt động tinh vi, các trinh sát được lệnh kiên trì bám nắm địa bàn chờ cơ hội xuất hiện sẽ hành động. Sau thời gian theo dõi, ngày 23-10-2020, các trinh sát báo cáo đối tượng đang chuẩn bị thực hiện đợt “giao dịch” ma túy với khối lượng lớn. Có thể lần này, Vừ sẽ đích thân mang ma túy cắt rừng vào khu vực biên giới thuộc bản Cao Vều, xã Phúc Sơn để bàn giao cho “đối tác”.

Trên cơ sở thông tin có được, Ban chuyên án đã tổ chức lực lượng mật phục sẵn sàng bắt giữ đối tượng khi thời cơ xuất hiện. Sau 2 ngày đêm ròng rã bám sát địa điểm mật phục, trong điều kiện mưa rét, đến tối 24-10-2020, tổ công tác mật phục sát đường phân định biên giới Việt Nam - Lào, phát hiện nhóm đối tượng, trong đó có Vừ mang theo ba lô đi vào sâu biên giới nước ta. Lúc này, các tổ mật phục khác ở phía sau được lệnh sẵn sàng hành động theo kế hoạch đã đề ra.

Đến 21 giờ 30 phút, ngày 25-10-2020, các đối tượng nghi vấn đã xuất hiện tại khu vực bản Cao Vều thuộc xã Phúc Sơn, rồi Vừ tách ra tiếp cận một chiếc xe ô tô đỗ gần đó. Ngay lập tức, các tổ công tác được lệnh khép chặt vòng vây, dù bất ngờ nhưng thời điểm đó, Vừ vẫn chống trả quyết liệt đến cùng. Quyết không cho đồng bọn hỗ trợ để đối tượng ôm hàng thoát thân, các trinh sát thực thi nhiệm vụ đã nổ súng thị uy, đồng thời nhanh chóng không chế Vừ, thu giữ 5kg ma túy tổng hợp dạng đá và các tang vật có liên quan.

Thời điểm bị bắt giữ, Tia Tồng Lông Vừ khai tên là Tu Lỳ, sinh năm 1987, trú tại huyện Khăm Cợt, tỉnh Bô Ly Khăm Xay. Tuy nhiên, thông tin giả mạo mà Vừ cung cấp nhanh chóng bị cơ quan chức năng 2 nước Việt Nam và Lào phối hợp lật tẩy. Biết không thể trốn tránh được pháp luật Việt Nam, quá trình điều tra sau này, Tia Tồng Lông Vừ đã khai nhận hành vi phạm pháp của mình và mong được hưởng sự khoan hồng, thế nhưng tất cả đã quá muộn màng.

Viết Lam