Biên phòng - Ý chí vươn lên mạnh mẽ là điều tôi cảm nhận được từ chàng thanh niên dân tộc Nùng Hà Chung Kiên ngay trong lần trò chuyện đầu tiên. Thuở ấu thơ của Kiên là những ngày tháng cơ cực, vất vả bởi cả cha lẫn mẹ đều mất sớm. Ngã rẽ cuộc đời tốt đẹp đến với cậu học trò này từ chính tình yêu thương, đùm bọc của những người lính Biên phòng. Chính vì lẽ đó, Kiên luôn tâm niệm sẽ sống và cống hiến hết mình cho cộng đồng, cho biên cương Tổ quốc.

Hà Chung Kiên, sinh năm 1999, học viên lớp 33B, Đại đội 11, Tiểu đoàn 3 là một trong những đoàn viên thanh niên ưu tú của Học viện Biên phòng (HVBP). Bởi thế, thật dễ hiểu khi Thượng tá Nguyễn Văn Quân, Chính trị viên Tiểu đoàn 3, HVBP luôn dành những lời nhận xét tốt đẹp nhất về cậu học viên năm thứ 4 này: “Trong suốt những năm học vừa qua, Kiên luôn là học viên gương mẫu, có ý chí vượt khó vươn lên trong học tập và rèn luyện. Trong sinh hoạt hàng ngày, Kiên rất gương mẫu, nhiệt tình, sẵn lòng giúp đỡ bạn bè, đồng đội”.
Quả thực, chỉ những người hiểu hoàn cảnh gia đình của Kiên mới cảm nhận rõ nghị lực và những nỗ lực của cậu học viên vùng biên này. Kiên sinh ra và lớn lên ở vùng biên Trà Lĩnh, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng trong gia đình vô cùng khó khăn. Khi Kiên mới được 7 tuổi, cả bố và mẹ em đều qua đời. Kiên và em gái sau đó sống dựa vào bà nội. Không có đất sản xuất, bà nội ngoài 70 tuổi, sức khỏe yếu nên cuộc sống của 3 bà cháu khó khăn, thiếu thốn đủ bề. “Bà em phải đi mót thóc ở ruộng, đi gặt thuê, nhặt củi về bán để nuôi chúng em” - Kiên kể. Họ hàng hai bên quá thương 3 bà cháu, nhưng cũng chỉ giúp đỡ được một phần gạo lúa sau mỗi mùa vụ, bởi ai cũng khó khăn.
Không ít bạn đồng trang lứa phải bỏ học vì gia cảnh khó khăn, nhưng Kiên thì không. Cậu bé rất ham học, ngày nào cũng đến trường dù bụng đói. Hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn khiến Kiên trưởng thành hơn, biết lo nghĩ nhiều hơn các bạn cùng học. “Để có tiền đi học, em xin đi rửa bát thuê cho các quán phở, làm bốc vác” - Kiên nhớ lại. Gia cảnh của anh em Kiên đã được những người lính Biên phòng thấu hiểu. Họ chia sẻ, giúp đỡ em cả vật chất và tinh thần. Trong một lần tới thăm nhà, chứng kiến sự khó khăn, thiếu thốn, vất vả của bà cháu Kiên, Trung tướng Đỗ Danh Vượng, nguyên Chính ủy BĐBP thương cảm sâu sắc. Là người luôn nặng lòng với biên cương, thấu hiểu và sẵn sàng chia sẻ khó khăn với người dân, Trung tướng Đỗ Danh Vượng đã nhận đỡ đầu Hà Chung Kiên thông qua Chương trình “Nâng bước em tới trường”.
Với điểm tựa là những người lính Biên phòng, Kiên có thêm động lực để vươn lên trong cuộc sống. Trong suốt 3 năm học phổ thông trung học, Kiên luôn đạt thành tích học tập tốt. Tình thương của những người lính Biên phòng như mạch nguồn vun đắp cho ước mơ trở thành người lính quân hàm xanh của Kiên. Đầu tháng 3/2018, Kiên đã nhập ngũ vào BĐBP. Chứng kiến những nỗ lực vượt khó của Kiên, tháng 9/2018, Bộ Chỉ huy BĐBP Cao Bằng đã lựa chọn, cử em đi học Cử tuyển Đại học Biên phòng tại HVBP.
Kiên tâm sự: “Đây là bước ngoặt lớn, thay đổi cuộc đời em. Quá trình rèn luyện để trở thành người lính mang lại cho em cơ hội học tập, tiếp cận những tri thức mới, tích lũy thêm được kinh nghiệm sống, làm được nhiều việc có ích cho xã hội và có thêm những người bạn, đồng đội tốt”.
Nhìn lại những thăng trầm trong chặng đường đã qua, Kiên kể: “Thời điểm khó khăn nhất của em là giai đoạn giữa năm học thứ 3. Khi đó, em gái em qua đời, dù đã được bác Đỗ Danh Vượng giúp đỡ đưa về bệnh viện tại Hà Nội chữa trị bệnh. Tận mắt nhìn người em duy nhất ra đi quá nhanh, em rất đau buồn, chán nản. Kết quả học tập vì thế có phần sa sút. Song được sự động viên của bác Vượng, các thầy cô và bạn bè, em đã tự nhìn lại mình. Em nghĩ rằng, bà em đã rất buồn khổ vì mất đi cháu gái, nếu em cũng sụp đổ nữa, bà sẽ càng buồn hơn. Em tự xác định, giờ đây, mình là trụ cột gia đình, phải luôn mạnh mẽ để làm điểm tựa cho người bà đã hơn 90 tuổi của em”.
Từ suy nghĩ tích cực đó, Kiên lấy lại được tinh thần, động lực để học tập, rèn luyện... Với ý chí vươn lên, ham học hỏi, không ngại khó, nhiệt huyết trong mọi phong trào, trong quá trình học tập tại HVBP, Kiên luôn được các thầy cô giáo, bạn bè tin yêu. 2 năm liền, chàng thanh niên này được bầu là Chiến sĩ thi đua cơ sở, điểm rèn luyện luôn đạt tốt.

Bên cạnh việc học tập, với vai trò là Ủy viên Ban Chấp hành Chi đoàn Đại đội 11, Đoàn cơ sở Tiểu đoàn 3, Kiên luôn nhiệt huyết, đi đầu trong các phong trào thanh niên và công tác Đoàn. Với tinh thần “Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”, Kiên luôn gương mẫu, xung phong nhận về mình những phần việc vất vả, tích cực tham gia các hoạt động vì cộng đồng như làm đường giao thông, khơi thông kênh mương....
Đầu năm 2021, trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến căng thẳng, cả nước gồng mình chống giặc, Kiên cùng với các bạn học của mình đã gác bút nghiên, khoác ba lô lên biên giới Cao Bằng chống dịch. Thời tiết, khí hậu khắc nghiệt, cơ sở vật chất thiếu thốn, nhưng Kiên đã vượt lên tất cả bằng ý chí, nghị lực và sức trẻ của thanh niên. Với những thành tích xuất sắc trong chống dịch, Kiên được Bộ Chỉ huy BĐBP Cao Bằng tặng Bằng khen. Tháng 5/2021, sau những thử thách và rèn luyện, Kiên được vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng.
Trò chuyện với tôi, trong vai trò là đại biểu dự Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh BĐBP lần thứ XIV, Kiên chia sẻ: “Với sức trẻ thanh niên, em không ngại gian khó, vất vả, nên luôn hết mình với các phong trào, hoạt động công tác Đoàn, hay các hoạt động hướng về cộng đồng. Em xác định khoác lên mình màu xanh áo lính nghĩa là sẽ luôn sống, cống hiến hết sức mình vì quê hương”. Tôi tin, với những phẩm chất của Bộ đội Cụ Hồ, Hà Chung Kiên sẽ thực hiện được lý tưởng sống cao đẹp của mình.
Nguyễn Bích