Thanh niên BĐBP đã thực sự là nòng cốt của hầu hết các phong trào, các mô hình và chủ trương lớn của Bộ Tư lệnh BĐBP. Xung kích trong bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, kiểm tra kiểm soát, đối ngoại biên phòng, nghiên cứu khoa học, hậu cần kỹ thuật, phòng chống tội phạm, cứu nạn, vận động quần chúng, an sinh xã hội... Thanh niên Biên phòng trẻ nhưng mưu lược, dũng cảm, không ngại gian khó, đầy ý chí để hoàn thành nhiệm vụ. Họ ghi dấu ấn sâu sắc và ấn tượng trong vai trò tiền phong các chương trình: Nâng bước em tới trường, Hãy làm sạch biển, Tết trồng cây, Xuân biên phòng ấm lòng dân bản... Vậy nhưng ở các miền biên giới, họ vẫn là những người lính quân hàm xanh rất đỗi dung dị.

Với mặt bằng chung là đời sống xã hội phát triển, thanh niên thế hệ ngày nay có tư duy và sự tôi luyện mỗi ngày mỗi khác, nhưng thanh niên BĐBP chiếm 50% quân số của lực lượng Biên phòng, vẫn phải gánh vác những trách nhiệm đặc thù có tính “muôn thuở” như là công tác ở nơi có địa hình rừng núi hiểm trở, biển đảo cách biệt, mức sống người dân nghèo đói. Ngoài ra, họ lại phải cập nhật tri thức thời đại mới để không tụt hậu. Họ luôn giữ được phẩm chất bền bỉ, dũng cảm của mình ở những nơi đầu sóng ngọn gió, lại sống đầy lạc quan và yêu đời - đó là hiệu quả tất yếu của công tác giáo dục tư tưởng, môi trường rèn giũa kỷ luật.

Ở những vùng biên giới xa xôi hẻo lánh, đối mặt với sự thiếu thốn, thời tiết khắc nghiệt, đấu tranh với nhiều loại tội phạm và kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ đặc biệt, thế hệ trẻ Biên phòng trưởng thành như “thép đã tôi” trong thực tiễn. Đã từng có những vụ phục kích truy quét tội phạm ma túy trên đường biên, đứng trước họng súng rất manh động của tội phạm, các sĩ quan trẻ gần như trải qua một lần kề cận với cái chết. Dẫu vậy không thể làm nhụt chí người lính quân hàm xanh mà chỉ là một lần làm dầy dặn hơn kinh nghiệm chiến đấu mà thôi. Không có ai và không người lính nào từ bỏ nhiệm vụ.

Chúng tôi – những phóng viên của Báo Biên phòng đi khắp các khu vực biên cương của Tổ quốc, dấu ấn để lại cũng không ngoài ấn tượng khi chứng kiến sự bền gan, ý chí quyết tâm và sức chịu đựng đến kinh ngạc của người lính quân hàm xanh. Tận cùng phía Bắc Tổ quốc thì các anh sống và làm việc trong cái rét cắt da thịt, băng tuyết đóng dày trên đường tuần tra, đèo núi cao hiểm trở và đồng bào các dân tộc còn đói nghèo mà chưa có cách gì vực dậy ngay được.

Phía Tây Bắc thì đấu tranh với tội phạm ma túy, buôn người có vũ khí nóng. Tây Nguyên đối mặt với cái nắng nung người, cháy rừng khộp, nạn vượt biên trái phép sang nước thứ 3. Tây Nam Bộ muỗi như vãi trấu, đồng bưng nước nổi trắng xóa, mênh mang nỗi nhớ quê hương. Trên thềm lục địa và bờ biển thì thường trực chăm sóc bảo vệ ngư dân, dầm trong triều cường. Mỗi lần bão biển, thiên tai, cháy rừng, sạt lở đất, mọi người đều tìm nơi trú ẩn thì BĐBP nhào ra tìm kiếm cứu nạn. Trên cửa khẩu, cảng biển thì vật lộn chống buôn lậu, gian lận thương mại và phòng chống bạo loạn. Chính họ là lá chắn sống để bảo vệ biên cương, biển đảo.

Không có lực lượng nào thạo việc trên nhiều mặt trận như BĐBP. Bên cạnh nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, xây dựng đơn vị, họ còn làm mọi việc, từ phát thuốc phòng chữa bệnh cho dân, làm nhà, làm đường, đào giếng, hướng dẫn y tế cộng đồng, dạy chữ, tham gia cấp ủy Đảng địa phương, thậm chí là hướng dẫn viên du lịch, hướng đạo sinh... Những môi trường đầy thử thách đó cũng giúp họ có cơ hội rèn đức luyện tài, trở thành những “pháo đài” về ý chí, những ngọn cờ về năng lực hành động và tư duy, xứng đáng để thế hệ trẻ của cả nước yêu mến, noi gương. BĐBP dựa vào trụ cột là thanh niên để xây dựng lực lượng chính quy, hiện đại.

Quân từ dân mà ra, lực lượng thanh niên BĐBP thời đại này cũng đều chủ yếu là con em nhân dân lao động chịu thương chịu khó. Đặc biệt, có nhiều thanh niên là con em của các thế hệ cán bộ BĐBP đi trước. Từ những gia đình giàu truyền thống như vậy, các thanh niên cũng mang sẵn dòng máu anh hùng, khí chất ngoan cường và lý tưởng sống vì nước quên thân, vì dân phục vụ.

Những “hạt giống” đó trưởng thành trong nhiều phong trào của BĐBP ở các mặt công tác chính trị, quân sự, khoa học kỹ thuật, nghệ thuật..., họ càng tỏa sáng hơn nữa. Từ xây dựng nông thôn mới, làm nhà tình nghĩa, khuyến học, xóa đói giảm nghèo, xây dựng đoàn kết khu dân cư, chống diễn biến hòa bình, xây dựng làng bản văn hóa, xóa hủ tục, chống truyền đạo trái pháp luật, tuyên truyền giải đáp pháp luật, giữ rừng, làm sạch biển, trồng cây gây rừng, tổ chức ngày tết quân dân, xuân ấm, tết Trung thu, chăm sóc người già, gia đình chính sách... đều có lực lượng thanh niên xung kích. Sức lan tỏa từ những hành động đó ra cộng đồng mới là hiệu quả sau cùng của một chiến lược, chủ trương, mô hình.

Ở nhiều miền biên cương, những cán bộ Biên phòng trẻ đã góp phần thay đổi cả những tư duy lạc hậu lâu đời, nâng cao dân trí, làm cho làng bản đổi thay. Sống gần các dân tộc ít người, các hành động của người lính đã khiến người già cảm động, em nhỏ noi theo, biên cương đoàn kết chắc chắn trong thế trận biên phòng toàn dân vững chãi lâu bền. 

5 năm vừa qua là chặng đường thành công của công tác Đoàn trong BĐBP. Với ý chí quyết tâm từ cấp Bộ Tư lệnh đến đơn vị cơ sở, hiện nay, các đồn Biên phòng đều góp kinh phí hàng tháng từ lương của bộ đội để nuôi dưỡng những đứa trẻ hiếu học, chuẩn bị nguồn lực con người cho vùng biên cương.

Thiếu tá Hồ Văn Việt, Chính trị viên phó, Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của Đồn BP cửa khẩu Hồng Vân, BĐBP Thừa Thiên Huế còn có sáng kiến giám sát chặt chẽ nguồn kinh phí này. Chia nhỏ kinh phí ra để nhiều em nhỏ được hưởng hơn, đồng thời quay vòng để nhiều em nhỏ khác được hưởng. Nếu một thời gian gia đình các em khá giả hơn, có thể tự lo được thì chuyển sang các em khác. Gắn bó chặt chẽ với các trường học trong địa phương, cách làm của Đồn BP cửa khẩu Hồng Vân cũng lan tỏa sâu và rộng hơn, có trách nhiệm hơn trong chương trình "Nâng bước em tới trường". Tất cả là nhờ tấm lòng và tinh thần trách nhiệm, tính sáng tạo của một “thủ lĩnh” Đoàn trẻ, năng động như Hồ Văn Việt.

Tại Đại hội Đoàn TNCS Hồ Chí Minh BĐBP lần thứ XIII, Thiếu tướng Đỗ Danh Vượng, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy BĐBP đã khẳng định niềm tin của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP vào thanh niên BĐBP. Đây là Đại hội hội tụ trí tuệ, tâm huyết, khát vọng, khẳng định ý chí và quyết tâm của tuổi trẻ BĐBP.

Trương Thúy Hằng