Biên phòng - Tháng 4-2015, Bộ Công an Trung Quốc và Bộ Quốc phòng Việt Nam ký “Thỏa thuận về thiết lập cơ chế phối hợp biên phòng 3 cấp”, đưa quan hệ hợp tác hai bên lên tầm cao mới. Tiếp đó, tháng 6-2017, BĐBP Việt Nam và Cục Quản lý Biên phòng Bộ Công an Trung Quốc ký “Thỏa thuận tăng cường hợp tác thực thi pháp luật Biên phòng”. Thông qua việc thực hiện các thỏa thuận trên, các đơn vị bảo vệ biên giới của hai nước ngày càng gắn bó, nâng cao khả năng phối hợp, giải quyết kịp thời các vụ việc vi phạm pháp luật trên biên giới, góp phần giữ vững sự ổn định và phát triển khu vực biên giới của cả hai nước.
Cơ chế hợp tác ngày càng hiệu quả
Trong thời gian qua, mối quan hệ giữa Bộ Tư lệnh BĐBP Việt Nam với Cục Quản lý Biên phòng, Bộ Công an Trung Quốc luôn được củng cố, duy trì và phát triển tích cực, dưới nhiều hình thức, phương thức hợp tác hiệu quả. Các đơn vị BĐBP Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Tổng đội Công an Biên phòng Vân Nam, Quảng Tây (Trung Quốc) tích cực triển khai hoạt động phối hợp trên các lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới như: Thường xuyên trao đổi tình hình; tuần tra song phương; diễn tập liên hợp chống khủng bố, phòng chống tội phạm; kiểm soát xuất nhập cảnh; phát hiện, xử lý các vụ vi phạm Hiệp định về quy chế quản lý biên giới. Từ năm 2017 đến nay, hai bên phối hợp tổ chức tuần tra chung 98 lần/1.717 lượt cán bộ, chiến sĩ hai bên tham gia.
Thực hiện cơ chế phối hợp biên phòng 3 cấp, hai bên có nhiều hoạt động giao lưu, điểm nhấn là hoạt động kết nghĩa “Đồn - trạm hữu nghị, biên giới bình yên”. Đến nay, có 60 cặp đồn - trạm ký kết nghĩa. Theo Thiếu tướng Cao Liên Bân, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Biên phòng, Bộ Công an Trung Quốc, hoạt động kết nghĩa giữa các đơn vị cơ sở của hai bên đạt hiệu quả tốt, thúc đẩy công tác quản lý, bảo vệ biên giới, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân hai bên biên giới qua lại cửa khẩu, phối hợp phòng chống các loại tội phạm xuyên biên giới và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội ở hai bên biên giới. Hình thức kết nghĩa giữa những đơn vị cơ sở này được coi là hình mẫu của sự hợp tác giữa các nước láng giềng có chung đường biên giới.
BĐBP Việt Nam và Cục Quản lý Biên phòng, Bộ Công an Trung Quốc đã triển khai nhiều hoạt động làm sâu sắc hơn chương trình giao lưu hợp tác công tác chính trị. Trong đó, hai bên đã phối hợp tổ chức Hội nghị rút kinh nghiệm giao lưu công tác chính trị giữa Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Lạng Sơn), Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Quảng Ninh) với Trạm Kiểm tra Biên phòng Hữu Nghị Quan (Tổng đội Công an Biên phòng Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây) và Chi đội Công an Biên phòng Phòng Thành Cảng (Tổng đội Công an Biên phòng Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây); sơ kết hai năm triển khai bình chọn “Sứ giả hữu nghị Việt Nam – Trung Quốc”. Ngoài ra, các hoạt động diễn tập, hỗ trợ huấn luyện, đào tạo cán bộ được 2 bên quan tâm và thúc đẩy. Năm 2017, Cục Quản lý Biên phòng, Bộ Công an Trung Quốc tổ chức lớp bồi dưỡng lần thứ 3 cho 28 cán bộ BĐBP Việt Nam. Bộ Tư lệnh BĐBP Việt Nam tổ chức lớp bồi dưỡng lần thứ nhất cho 20 cán bộ Cục Quản lý Biên phòng, Bộ Công an Trung Quốc.
Phối hợp chặt chẽ trong kiểm tra, kiểm soát tại cửa khẩu
Thực hiện các thỏa thuận hợp tác, Bộ Tư lệnh BĐBP, Bộ Quốc phòng Việt Nam và Cục Quản lý Biên phòng, Bộ Công an Trung Quốc đã tích cực phối hợp chặt chẽ trong công tác kiểm tra, kiểm soát tại cửa khẩu. Theo Trung tướng Hoàng Xuân Chiến, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh BĐBP, mỗi năm, có hàng triệu lượt khách Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam và ngược lại. Lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới hai bên đã phối hợp chặt chẽ, ngăn chặn xuất nhập cảnh trái phép, đặc biệt là các hành vi lợi dụng việc thăm thân, du lịch để gây rối, mất an ninh trật tự xã hội của hai nước. Lực lượng chức năng hai bên cũng phối hợp chặt chẽ, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm phi truyền thống, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm mua bán người, vũ khí, tiền giả và ma túy.
Nhằm tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp, người dân qua lại thăm thân, buôn bán, hai bên đã đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính tại cửa khẩu, áp dụng công nghệ kiểm soát bằng mã vạch, thẻ từ, cổng kiểm soát tự động tại các cửa khẩu... Hai bên còn thống nhất kéo dài thời gian làm việc tại một số cửa khẩu có lưu lượng thông quan lớn; mở thêm các luồng kiểm soát trong thời gian cao điểm tại các cặp cửa khẩu Móng Cái - Đông Hưng, Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan, Tân Thanh - Pò Chài. Điển hình, đầu tháng 2-2018, thông qua đường dây nóng, hai bên đã tích cực chỉ đạo đơn vị thuộc quyền phối hợp với lực lượng chức năng liên quan giải quyết dứt điểm tình trạng ùn tắc hàng hóa nông sản Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc tại một số cặp cửa khẩu Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan, Tân Thanh - Pò Chài, Cốc Nam - Lũng Nghịu.
Để tạo điều kiện cho cư dân hai bên biên giới nâng cao đời sống, chấp hành nghiêm pháp luật của mỗi nước, hai bên cùng nhau triển khai thỏa thuận hợp tác lao động qua biên giới. Các tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai, Hà Giang đã tiến hành ký kết với các sở, ngành chức năng và chính quyền địa phương biên giới của Trung Quốc các “Thỏa thuận về hợp tác quản lý lao động qua biên giới”. Đến nay, có gần 9.200 người Việt Nam sang Trung Quốc lao động hợp pháp theo thỏa thuận trên.
Hợp tác chặt chẽ trong tương lai
Tại buổi làm việc trong dịp diễn ra Chương trình “Giao lưu Biên cương thắm tình hữu nghị lần thứ 3” năm 2018, Thiếu tướng Cao Liên Bân và Trung tướng Hoàng Xuân Chiến đều khẳng định kết quả hợp tác mà hai bên đã đạt được và thống nhất tiếp tục hợp tác chặt chẽ hơn nữa trong thời gian tới. Thiếu tướng Cao Liên Bân cho rằng, cơ chế phối hợp biên phòng 3 cấp đã tăng cường tình cảm trong công việc và sự tin cậy lẫn nhau, trở thành cầu nối và sợi dây liên kết hợp tác hữu nghị, cần được duy trì và phát triển hơn nữa, phát huy vai trò lớn hơn. Lực lượng Biên phòng hai nước cần tiếp tục gìn giữ truyền thống hữu nghị, đoàn kết tốt đẹp, phối hợp chặt chẽ hơn nữa, tăng cường phòng, chống các loại tội phạm, vi phạm pháp luật xuyên biên giới, cùng nhau duy trì tốt an ninh, trật tự tại khu vực biên giới; đồng thời, thực hiện các biện pháp có lợi cho người dân qua lại biên giới thuận lợi, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội khu vực biên giới tốt hơn. “Chúng tôi mong rằng sẽ tiếp tục phát huy truyền thống hợp tác giữa hai bên, làm sâu sắc hơn mối quan hệ hợp tác giữa lực lượng Biên phòng hai nước để thúc đẩy sự giao lưu và quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước” - Thiếu tướng Cao Liên Bân nói.
Trung tướng Hoàng Xuân Chiến đề nghị lãnh đạo hai bên tiếp tục chỉ đạo các đơn vị cơ sở thực hiện tốt các thỏa thuận đã ký kết, tăng cường chia sẻ thông tin, thực thi pháp luật trên biên giới, cửa khẩu để giữ gìn an ninh trật tự, tạo điều kiện phát triển kinh tế-xã hội trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc ngày càng tốt hơn.
Ngọc Lan