Báo cáo tổng kết công tác dân tộc năm 2020 và triển khai nhiệm vụ năm 2021 của UBDT cho biết: Năm 2020, UBDT được giao xây dựng các chương trình, đề án liên quan đến vùng dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi bao gồm: Tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình Mục tiêu quốc gia); tổng hợp, phân tích, công bố số liệu điều tra, thu thập thông tin tình hình kinh tế-xã hội của 53 DTTS năm 2019; xây dựng và trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 499/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình “Bảo vệ và phát triển các DTTS rất ít người giai đoạn 2021-2030”; xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 33/2020/QĐ-TTg về “Tiêu chí phân định vùng đồng bào DTTS và miền núi theo trình độ phát triển giai đoạn 2021-2025”; xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tiêu chí xác định các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù giai đoạn 2021-2025”; xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án kéo dài thời gian thực hiện Quyết định số 2214/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường hợp tác quốc tế hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS đến năm 2025”; triển khai Đề án xây dựng Nghị định của Chính phủ điều chỉnh, bổ sung chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của UBDT.

Bên cạnh đó, trong năm 2020, UBDT đã hoàn thành 23 nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao. Đặc biệt, UBDT đã phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tổ chức thành công Đại hội đại biểu toàn quốc các DTTS Việt Nam lần thứ II năm 2020; tổ chức thành công Lễ tuyên dương học sinh, sinh viên, thanh niên DTTS xuất sắc, tiêu biểu năm 2020; công bố kết quả điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế-xã hội 53 DTTS năm 2019; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, cải cách hành chính; thực hiện nghiêm công tác thanh tra và phòng chống tham nhũng, lãng phí.

Theo thông tin tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2021 của UBDT, trong năm 2020, Chương trình 135 được triển khai trên địa bàn 2.139 xã và 3.973 thôn đặc biệt khó khăn, 1.890 công trình được đầu tư xây dựng... Các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ đối với đồng bào DTTS đã được thể chế hóa vào Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm của các địa phương. Báo cáo của các địa phương cho thấy, đến hết năm 2020, có một số nhóm chỉ tiêu đã đạt được so với kế hoạch, như phổ cập giáo dục tiểu học, tỷ lệ trẻ em nhập học đúng tuổi bậc tiểu học, tỷ lệ hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh...

Theo số liệu từ Ngân hàng Chính sách Xã hội, tính đến hết năm 2020, đã có 31.150 hộ vùng DTTS và miền núi được vay vốn để phát triển sản xuất... Cả nước hiện có 30.247 người có uy tín tại các địa phương. Nhìn chung, đội ngũ này đã và đang phát huy có hiệu quả vai trò nòng cốt trong việc tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc chấp hành, thực hiện đúng các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Trước diễn biến khó lường của đại dịch Covid-19, UBDT đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, huy động sự vào cuộc của các Vụ, đơn vị và cơ quan công tác dân tộc các tỉnh, thành phố tập trung phòng chống dịch bệnh, ngăn chặn và hạn chế tối đa các nguồn lây nhiễm. UBDT đã chỉ đạo các báo, tạp chí tăng cường công tác tuyên truyền, định hướng thông tin phòng, chống dịch Covid-19 đối với vùng đồng bào DTTS và miền núi; tổ chức tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS nâng cao ý thức bảo vệ mình, bảo vệ cộng đồng, thực hiện theo quy định của pháp luật, hướng dẫn của Bộ Y tế và chính quyền địa phương.

Để thực hiện tốt công tác dân tộc trong năm 2021, UBDT đề ra các nhiệm vụ trọng tâm như: Triển khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại Kết luận số 65-KL/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 88/2019/QH14; Nghị quyết số 120/2020/QH14; xây dựng các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia.

Ngoài ra, chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương xây dựng tiêu chí, định mức, nguyên tắc phân bổ vốn thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia; xây dựng Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của UBDT; tổng hợp, trình Chính phủ phê duyệt danh sách các xã thuộc khu vực I, II, III vùng đồng bào DTTS và miền núi, thôn đặc biệt khó khăn theo Quyết định 33/2020/QĐ-TTg.

Năm 2021, UBDT cũng xây dựng Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045, trình Thủ tướng Chính phủ; xây dựng Đề án tổ chức Lễ tuyên dương người có uy tín, nhân sĩ, trí thức, doanh nhân DTTS tiêu biểu toàn quốc lần thứ II năm 2022. Đồng thời, tăng cường công tác theo dõi, nắm tình hình, diễn biến dịch Covid-19 trên địa bàn DTTS và miền núi, giải quyết những vấn đề phát sinh theo thẩm quyền; rà soát, kiện toàn chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy làm công tác dân tộc từ Trung ương đến cơ sở...

Theo đồng chí Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT: Trong năm 2021, UBDT sẽ tham mưu, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhiều nội dung quan trọng như Quyết định về Chương trình Mục tiêu quốc gia; hoàn thành xây dựng Chiến lược công tác dân tộc; báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ về thành phần tên gọi, danh mục các DTTS Việt Nam; Nghị định về tổ chức bộ máy, về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của UBDT; tiếp tục triển khai hiệu quả các chính sách dân tộc đang còn hiệu lực; nắm vững tình hình đời sống kinh tế-xã hội vùng DTTS và miền núi; chuẩn bị các điều kiện cho Chương trình Khoa học và Công nghệ cấp quốc gia về vùng DTTS và miền núi trong giai đoạn mới...

“Đây là các nhiệm vụ hết sức nặng nề, vì vậy, đòi hỏi các Vụ, đơn vị trực thuộc UBDT phải chuẩn bị rất kỹ lưỡng, chú trọng hoàn thiện phương pháp công tác có trọng tâm, trọng điểm, nâng cao chất lượng tham mưu, tăng cường hiệu quả công tác phối hợp, đảm bảo hoàn thành mọi nhiệm vụ với chất lượng tốt nhất” - Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT nhấn mạnh.

Linh Đan