Biên phòng - Cà Mau hiện có trên 5 ngàn tàu đánh cá, trong đó có khoảng 2 ngàn tàu đánh bắt xa bờ. Trước đây, việc kiểm tra, giám sát chưa đồng bộ, nên số vụ tàu cá của địa phương vi phạm quy chế vùng biển thường xuyên diễn ra, hoặc có tàu còn cố tình vi phạm vùng biển nước ngoài để đánh bắt. Cùng với biện pháp tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm của các lực lượng chức năng, UBND tỉnh Cà Mau đã triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên các tàu cá, nhằm ngăn chặn và chấm dứt tình trạng ngư dân vi phạm các quy định trong hoạt động đánh bắt khai thác thủy sản.

Trung tâm điều hành giám sát tàu cá hiện được UBND tỉnh giao cho BĐBP Cà Mau quản lý, vận hành. Từ trung tâm giám sát tàu trên 2 màn hình ti vi 55inch, cán bộ làm công tác vận hành sẽ nhận biết tất cả tín hiệu tàu cá, cả số đang chạy và neo đậu, kể cả tàu đang neo đậu trong bờ hay ngoài biển. Muốn kiểm tra bất cứ tàu cá nào, dù đang cách nhau hàng trăm hải lý, nhưng chỉ cần một cú nhấp chuột, mọi thông số như ký hiệu, tải trọng, tên thuyền trưởng, chủ phương tiện, địa chỉ, số điện thoại, đang ở kinh độ, vĩ độ nào... đều hiện rõ trên màn hình. Vì vậy, việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đã giúp cơ quan chức năng và chủ tàu kiểm soát được hành trình của tàu cá trên biển.
Thiết bị này có độ phủ sóng rộng trên toàn vùng Biển Đông và vịnh Thái Lan; có khả năng gửi nhật ký, báo cáo điện tử, nhận thông tin bão, áp thấp nhiệt đới, có nút ấn khẩn cấp khi tàu gặp nạn. Khi lắp đặt xong, thiết bị sẽ tự động báo cáo vị trí về trung tâm giám sát đặt tại cơ quan Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh. Nếu trung tâm phát hiện có phương tiện đang hải trình gần vùng biển giáp ranh với các nước, BĐBP sẽ sử dụng các hệ thống thông tin liên lạc kêu gọi thuyền trưởng, hoặc thông báo cho chủ phương tiện biết để kịp thời điều khiển phương tiện quay trở lại. Tàu nào cố tình vi phạm, lực lượng chức năng sẽ căn cứ vào dữ liệu này để xử lý.
Thượng tá Võ Văn Sử, Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng BĐBP Cà Mau cho biết: Việc lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá không chỉ nhằm phục vụ công tác quản lý, giám sát, phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm, tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá tỉnh Cà Mau vi phạm vùng biển nước ngoài, mà còn hỗ trợ cho công tác phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn trên biển và thực hiện xác nhận, chứng nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản.
Theo đó, các chủ tàu và thuyền trưởng đều đánh giá cao về tác dụng của thiết bị giám sát hành trình tàu cá. Anh Tô Thành Lợi, ngư dân thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời cho biết: “Trước đây, giao tàu cho thuyền trưởng, ra biển rồi thì mình không biết tàu đang ở đâu, thuyền trưởng nói ở đâu, mình biết ở đó. Bây giờ, ngồi ở nhà là biết đang ở vị trí nào, họat động hay không hoạt động. Nếu tàu ra gần vùng biển giáp ranh với nước ngoài là có tín hiệu báo ngay, hoặc mấy chú ở đồn Biên phòng điện ngay cho mình nhắc nhở, kêu gọi tàu quay trở vào”.
Tuy nhiên, một số chủ tàu cá còn chưa “mặn mà” với việc lắp đặt thiết bị này vì cho rằng giá thành cao (khoảng 25 triệu đồng/tàu). Bên cạnh đó, họ còn chưa tự giác trong chấp hành các quy định đánh bắt trên vùng biển, một số phương tiện lớn theo quy định kích cỡ là phải lắp đặt thiết bị giám sát, nhưng lại chưa tự giác thực hiện. Vì vậy, các đơn vị Biên phòng đã nỗ lực tuyên truyền, vận động để ngư dân hiểu rõ hơn về việc cần thiết phải lắp đặt thiết bị này.
”Với những chủ phương tiện đã tham gia lắp đặt thiết bị giám sát thì đều thấy an tâm mỗi khi phương tiện của họ ra khơi, vì rất nhiều chủ phương tiện không trực tiếp đi tàu mà giao toàn bộ tài sản cho thuyền trưởng. Trước kia, tàu đánh bắt ở đâu, chúng tôi rất khó kiểm soát. Nay, chỉ với một chiếc điện thoại thông minh (smartphone), chủ tàu đã giám sát, bảo vệ được tài sản của mình” - Ông Đoàn Quốc Lượm, ngư dân Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời cho biết thêm.
Tuy nhiên, ông Lượm và một số ngư dân khác vẫn chưa hài lòng về cước phí sử dụng dịch vụ, mỗi tháng, thiết bị phải trả chi phí cố định 350.000 đồng; nếu gọi điện thoại trên thiết bị này thì mỗi phút mất 18.000 đồng, ngoài ra, còn phải đóng tiền thuê bao trước từ 3 đến 6 tháng.
Với mục tiêu lấy lại “thẻ xanh” cho hải sản Việt Nam từ Ủy ban châu Âu (EC), hy vọng, việc lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá sẽ giúp tỉnh Cà Mau ngăn chặn và xử lý nghiêm tình trạng ngư dân vi phạm các quy định trong hoạt động khai thác thủy sản. Ngoài ra, BĐBP tỉnh cũng chỉ đạo các đơn vị cơ sở tập trung tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho các chủ phương tiện và thuyền trưởng, để họ trở thành cộng tác viên tuyên truyền pháp luật cho các ngư dân khác, qua đó, nâng cao nhận thức của ngư dân khi hành nghề trên biển.
Lê Khoa