Biên phòng - Sau khi gây ra 2 vụ lừa bán 4 phụ nữ sang Trung Quốc, Chấu Xuân Bình, tên gọi khác là Cư Páo (SN 2000, trú tại thôn Bồ Quý, xã Bản Lầu, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai) nhanh chân sang Trung Quốc lẩn trốn. Thông thuộc địa bàn, lại biết ngoại ngữ, Bình thoắt ẩn, thoắt hiện... Việc bắt giữ đối tượng vì thế là một thử thách đối với sự kiên trì của các cán bộ Đội truy nã, truy tìm, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai. Song khó khăn không làm họ nản lòng, với tinh thần trách nhiệm và sự chỉ đạo sát sao của Thiếu tá Phạm Văn Năm, Phó trưởng Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai, Bình đã bị bắt giữ sau 2 năm bỏ trốn. Câu chuyện về hành trình bắt giữ kẻ buôn người qua lời kể của các trinh sát trực tiếp được giao nhiệm vụ vào những ngày đầu tháng 12-2019, giúp chúng tôi thêm hiểu về chiến công thầm lặng của những trinh sát tham gia phá án.
Sau khi bố mẹ qua đời, Cư Páo được được cặp vợ chồng ở xã Bản Lầu, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai nhận làm con nuôi rồi đổi tên thành Chấu Xuân Bình. Xã biên giới nơi Bình sinh sống tiếp giáp với biên giới Việt Nam - Trung Quốc, hai bên lại có mối quan hệ thân tộc, dân tộc nên Bình thường xuyên qua lại và có mối quan hệ với các đối tượng ở bên kia biên giới.
Khoảng tháng 7-2016, Bình cùng với Sùng Seo Vảng (SN 1996, trú tại xã Bản Lầu), cũng là một thanh niên lười lao động, chơi bời hư hỏng sang khu vực Mã Hoàng Pao, Hà Khẩu, Vân Nam, Trung Quốc chơi. Tại đây, Bình giới thiệu cho Vảng gặp và làm quen với người đàn ông Trung Quốc tên là Lình và được Lình đặt vấn đề về Việt Nam tìm phụ nữ sang Trung Quốc bán với giá từ 12 đến 15 nghìn Nhân dân tệ/1 người (khoảng 40 đến 50 triệu đồng), tùy theo hình thức của các nạn nhân.
Cuối tháng 9-2016, thông qua Cư Seo Quang (SN 2000, trú tại thị trấn Phong Hải, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai), Vảng có số điện thoại của Giàng Thị S (SN 1999), khi đó đang là học sinh của trường THPT trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Rắp tâm thực hiện hành vi mua bán người, Sùng Seo Vảng đã gọi điện, làm quen với S và dùng những lời lẽ yêu đương để tán tỉnh S. Qua các cuộc nói chuyện, Sùng Seo Vảng biết S ở cùng nhà trọ với Giàng Thị T (SN 1999, cùng trú tại tỉnh Lào Cai). Một ngày cuối năm 2016, tại một quán Internet trên địa bàn thị trấn Phong Hải, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai, các đối tượng gồm Sùng Seo Vảng, Cư Seo Quang và Vàng Seo Vảng (SN 1997, trú tại huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai) đã bàn bạc nhau lừa bán 2 nạn nhân S và T sang Trung Quốc lấy tiền chia nhau.
Ban đầu, Quang không đồng ý vì S và T có quen biết Quang nhưng các đối tượng khác vẫn thống nhất việc bán người. Sùng Seo Vảng sau đó đã liên lạc, rủ S và T đi Sa Pa chơi. Sau khi hai nạn nhân đồng ý, Sùng Seo Vảng mới nói cho Vàng Seo Vảng và Cư Seo Quang biết là đã rủ được hai nạn nhân đi chơi; đồng thời lôi kéo Sùng Seo Vảng và Cư Seo Quang cùng tham gia vào việc mua bán người. Sau khi thống nhất kế hoạch, các đối tượng rủ Bình cùng tham gia, Bình đồng ý... Trên đường sang Mường Khương, hai nạn nhân S và T nghi ngờ bị lừa bán gặng hỏi thì Sùng Seo Vảng nói dối rằng sang Mường Khương dự sinh nhật của một người bạn, sau đó sang Sapa chơi.
Hai nạn nhân không đồng ý thì bị các đối tượng ép buộc đưa sang Trung Quốc. Trên đường đi, lợi dụng sơ hở của Sùng Seo Vảng, Vàng Seo Vảng, Cư Seo Quang và Chấu Xuân Bình, nạn nhân T đã bỏ trốn về Việt Nam còn S thì bị các đối tượng, trong đó có Bình đưa sâu trong nội địa Trung Quốc. Bình và đối tượng người Trung Quốc là Lình tiếp tục đưa S vào sâu trong nội địa bán. Do chưa lấy được tiền, Bình ở lại Trung Quốc chờ còn các đối tượng gồm Sùng Seo Vảng, Vàng Seo Vảng và Cư Seo Quang quay về Việt Nam.
Về phần nạn nhân T, sau khi trốn thoát về Việt Nam đã đến Công an xã Bản Lầu trình báo. Nạn nhân S, sau khi bị mua đi, bán lại nhiều lần vào sâu trong nội địa Trung Quốc đã được giải cứu và trao trả về nước vào ngày 19-1-2017 qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai. Các đối tượng Cư Seo Quang, Sùng Seo Vảng và Vàng Seo Vang sau đó đã bị bắt giữ.
Quá trình điều tra, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai xác định, vào tháng 4-2016, Bình còn cùng với Sùng Seo Vảng thực hiện một vụ mua bán người khác, nạn nhân là hai người phụ nữ dân tộc Mông, tuổi đời còn rất trẻ gồm Vàng Thị C (SN 2000) và Má Thị T (SN 1999), cùng trú tại Lào Cai. Sau khi thống nhất kế hoạch, Bình và Sùng Seo Vảng từ Nàn Xi (Trung Quốc) về Việt Nam để thực hiện phi vụ ma bán người. Để thực hiện trót lọt vụ việc, Sùng Seo Vảng còn lôi kéo Vàng Seo Vảng và Thào Seo Tráng (cùng SN 2002, trú tại huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai) tham gia.
Theo kế hoạch được phân công, Vàng Seo Vảng và Bình đón hai nạn nhân T và C ở SaPa. Sau đó, 4 đối tượng là Sùng Seo Vảng cùng Vàng Seo Vảng, Thào Seo Tráng và Chấu Xuân Bình đưa C và T đi sâu vào nội địa Trung Quốc. Trên đường đi, xe của Tráng bị hỏng đèn nên chỉ còn Sùng Seo Vảng và Vàng Seo Vảng đưa hai nạn nhân đi bán. Các đối tượng thống nhất bán 2 nạn nhân với giá 24 nghìn Nhân dân tệ (khoảng 80 triệu đồng). Nhưng đến ngày 5-5-2015, hai nạn nhân bỏ trốn nên không được người Trung Quốc trả tiền.
Về phần Bình, khi biết các đối tượng trong nhóm đã lần lượt bị Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai bắt giữ thì nhanh chân bỏ trốn sang Trung Quốc. Để huy động tối đa lực lượng và phương tiện bắt giữ Bình, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai đã xác lập chuyên án đấu tranh. Hai năm kể từ khi lệnh truy nã phát đi, Đội truy nã, truy tìm đã áp dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ, trong đó có việc phát động phong trào quần chúng tố giác tội phạm, tổ chức các lực lượng nắm bắt thông tin về Bình và vận động đối tượng đến cơ quan công an đầu thú nhưng tung tích của đối tượng vẫn là một ẩn số.
Ngày 28-11-2019, tổ công tác của Đội truy nã, truy tìm nhận được thông tin của người dân phát hiện một đối tượng có đặc điểm nhận dạng giống Bình xuất hiện tại khu vực biên giới Mường Khương. Sau khi báo cáo và nhận được sự đồng ý của Thượng tá Nguyễn Minh Thắng, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai, một tổ công tác của đơn vị đã gấp rút lên đường vào địa bàn.
Ở địa bàn vùng cao, các đối tượng có mối quan hệ thân tộc, dân tộc gắn bó, vì vậy yêu cầu đặt ra đối với tổ trinh sát đó là phải giữ được bí mật thông tin, đây là chìa khóa của sự thành công. Qua rà soát, Đội truy nã, truy tìm phát hiện trước đó đối tượng đã xuất hiện tại nhà một người bác ruột tại xã Lùng Khâu Nhin, huyện Mường Khương. Khi tổ công tác có mặt tại địa điểm nghi vấn trên thì đối tượng đã bỏ đi cách đó không lâu. Với kinh nghiệm nhiều năm trong công tác truy nã, truy tìm, các trinh sát nhận định đối tượng chưa thể đi xa. Vì thế, họ tập trung vào các mối quan hệ gia đình và bạn bè thân thiết của Bình tại huyện Mường Khương. Và nhận định của họ là hoàn toàn chính xác, quá trình rà soát, tổ công tác của Đội truy nã, truy tìm có thông tin Bình xuất hiện ở địa bàn xã Nậm Lư, huyện Mường Khương.
Tiết trời biên giới có sự chênh lệch nhiệt độ rất lớn trong ngày, trong khi để đảm bảo yếu tố bí mật, bất ngờ, bữa ăn của trinh sát trong những ngày đó chủ yếu là lương khô và bánh mỳ. Rạng sáng 30-11, trời bất ngờ đổ mưa tầm tã khiến cái lạnh ở biên cương càng thêm tê tái. Trong bóng tối nhạt nhòa, tổ công tác của Đội truy nã, truy tìm căng mắt quan sát. 2 giờ ngày 30-11, Đội truy nã phát hiện đối tượng nghi vấn xuất hiện ở địa bàn. Sau khi bí mật nhận diện, tổ công tác đã tiến hành áp sát, quật ngã đối tượng. Phát hiện bị vây bắt, Bình điên cuồng chống trả quyết liệt, nhưng đã không thoát được sự vây bắt của các trinh sát Đội truy nã, truy tìm. Việc bắt giữ Bình đã kết thúc hành trình 2 năm truy tìm kẻ mua bán người tinh vi, liều lĩnh.
Xuân Mai