Đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam gửi lẵng hoa chúc mừng. Đại tướng Lương Cường, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam dự và phát biểu chỉ đạo.

Dự hội thảo có các đồng chí nguyên Ủy viên Bộ Chính trị: Đại tướng Phạm Văn Trà, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Đại tướng Ngô Xuân Lịch, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Phạm Thanh Ngân, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam. Cùng dự có Đại tướng Đỗ Bá Tỵ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, nguyên Phó chủ tịch Quốc hội; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng: Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam; Thượng tướng Võ Minh Lương.

Đoàn chủ tịch hội thảo gồm các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Thượng tướng Lê Huy Vịnh, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Trung tướng Lê Quốc Hùng, Ủy viên Đảng ủy Công an Trung ương, Thứ trưởng Bộ Công an; Trung tướng Trịnh Văn Quyết, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam. Tham gia đoàn chủ tịch còn có các đồng chí: Phan Xuân Thủy, Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; Thiếu tướng Phạm Trường Sơn, Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam; Nguyễn Văn Phong, Phó bí thư Thành ủy Hà Nội; Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự.

Tham dự hội thảo còn có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng; các đồng chí lãnh đạo các cơ quan Trung ương, địa phương; lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an; các đồng chí lão thành cách mạng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; nhân chứng lịch sử...

Khai mạc hội thảo, Thượng tướng, Tiến sĩ Lê Huy Vịnh đã điểm lại dấu mốc lịch sử cách đây vừa tròn nửa thế kỷ, đế quốc Mỹ mở cuộc tập kích đường không chiến lược, chủ yếu bằng máy bay B52 vào thủ đô Hà Nội, thành phố Hải Phòng và một số tỉnh, thành ở miền Bắc, hòng giành thắng lợi áp đảo về quân sự, làm xoay chuyển tình thế trên bàn đàm phán tại Paris có lợi cho Mỹ. Tuy nhiên, với ý chí quyết chiến, quyết thắng giặc Mỹ xâm lược, trong 12 ngày đêm (từ ngày 18/12 đến ngày 29/12/1972), quân và dân miền Bắc đã tiến hành Chiến dịch phòng không Hà Nội-Hải Phòng, đánh bại cuộc tập kích của Mỹ, bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B52, làm nên chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không,” buộc chính quyền Mỹ phải tuyên bố ngừng ném bom đánh phá miền Bắc và ký kết Hiệp định Paris, rút hết quân viễn chinh về nước, góp phần tạo bước ngoặt quyết định và thời cơ chiến lược để toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta nỗ lực đưa sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn.

Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Đại tướng Lương Cường nhấn mạnh: Cách đây tròn 50 năm, vào những ngày cuối tháng 12/1972, cả thế giới phải kinh ngạc, kính phục chứng kiến uy danh “pháo đài bay B52” - biểu tượng sức mạnh của không lực Hoa Kỳ bị đập tan trên bầu trời Hà Nội. Mảnh đất Thăng Long - Đông Đô - nơi lắng hồn núi sông ngàn năm lại ghi thêm một chiến công hiển hách trong những chiến công vĩ đại nhất của dân tộc Việt Nam ở thế kỷ 20, đó là “Chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”.

Chiến công trên bầu trời Hà Nội cuối năm 1972 là kết quả của Chiến dịch phòng không Hà Nội - Hải Phòng, đánh bại cuộc tập kích chiến lược đường không quy mô lớn nhất kể từ sau chiến tranh thế giới lần thứ hai; buộc chính quyền Mỹ phải tuyên bố ngừng ném bom đánh phá miền Bắc, ký kết Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, rút hết quân viễn chinh về nước; tạo nên bước ngoặt quan trọng để quân và dân ta đưa sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đi đến thắng lợi hoàn toàn.

Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” đã thể hiện khí phách anh hùng, bản lĩnh, trí tuệ, là bản hùng ca được viết bằng ý chí và sức mạnh của con người Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh, quyết chiến đấu vì thống nhất non sông, vì độc lập, tự do cho dân tộc; là thắng lợi minh chứng cho sự lãnh đạo tài tình của Đảng và dự báo thiên tài của Bác Hồ: “Đế quốc Mỹ chỉ thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội”.

Trình bày báo cáo đề dẫn, Trung tướng Trịnh Văn Quyết cho biết: Sớm nắm bắt được âm mưu của Mỹ sẽ leo thang trở lại đánh phá miền Bắc với mức độ ác liệt hơn và có nhiều khả năng chúng sử dụng máy bay chiến lược B52 đánh phá ồ ạt vào Hà Nội, Hải Phòng, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng giao nhiệm vụ cho Quân chủng Phòng không - Không quân là lực lượng chủ yếu, tập trung mọi khả năng tiêu diệt máy bay B52. Với sự chuẩn bị tích cực, chủ động và tinh thần, ý chí quyết tâm cao, sau 12 ngày đêm với 2 đợt chiến đấu, lực lượng phòng không - không quân cùng với quân và dân Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh, thành miền Bắc đã bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B52.

Tại hội thảo, các đại biểu đã luận giải, nêu bật nét độc đáo, sáng tạo của nghệ thuật chiến dịch phòng không, thể hiện bản lĩnh, tầm cao trí tuệ và sức mạnh Việt Nam; phân tích làm rõ tầm vóc, ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi, đúc rút những kinh nghiệm và bài học lịch sử, đặc biệt là những vấn đề mới đặt ra đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc…

Từ những phân tích trên, hội thảo khẳng định: Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên phủ trên không” đã giáng cho không quân Mỹ đòn thất bại nặng nề. Đây là đòn đánh quyết định buộc đế quốc Mỹ phải chấp nhận ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi và thời cơ chiến lược để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta nỗ lực phấn đấu đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn. Từ thắng lợi lịch sử này, nhiều bài học kinh nghiệm và bài học lịch sử về lãnh đạo, chỉ đạo chiến lược, xây dựng thế trận, tổ chức lực lượng, về nghệ thuật quân sự Việt Nam, nghệ thuật chiến dịch phòng không trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước... được đúc kết có giá trị lịch sử, hiện thực sâu sắc, vận dụng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Thùy Trang