Thời điểm hiện tại, Bộ Nội vụ chưa có thống kê đầy đủ về số lượng công chức, viên chức xin thôi việc trên phạm vi cả nước, song theo đánh giá của các chuyên gia, tình trạng “người nhà nước” chuyển sang khu vực tư nhân làm việc rất đáng quan ngại. Dẫu biết rằng, người lao động làm ở khu vực công hay làm ở khu vực tư, tất cả đều có đóng góp cho sự phát triển của đất nước…

Nỗi lo thiếu hụt nhân lực chất lượng cao hiện hữu trong ngành y tế khi có tới 10.000 nhân viên thôi việc từ đầu năm 2021 đến hết tháng 6/2022. Tương tự, ngành giáo dục một số địa phương cũng lâm vào tình trạng “khát” giáo viên ngay trước thềm năm học mới.

Cụ thể, UBND thành phố Hồ Chí Minh cho biết, 2.436 viên chức ngành giáo dục xin thôi việc trong 6 tháng đầu năm; tại Bình Dương có 527 giáo viên nghỉ việc trong khi năm học 2022-2023 ước tính thiếu trên 3.000 giáo viên.

Các chuyên gia cho rằng, công chức, viên chức xin thôi việc là chuyện bình thường trong nền kinh tế thị trường. Trong một thị trường lao động rất mở và nhiều cơ hội phát triển hết khả năng như hiện nay, công chức, viên chức hoàn toàn được quyền chọn nơi làm việc, được trả công xứng đáng so với sức lao động bỏ ra.

Mặt khác, người sử dụng lao động có quyền lựa chọn lao động tay nghề cao, giỏi chuyên môn, có năng lực và trách nhiệm; người lao động cũng có quyền lựa chọn, tìm kiếm việc làm có lương cao, môi trường và điều kiện làm việc tốt, phù hợp với nghề nghiệp, năng lực, sở trường của mình.

Tuy nhiên, người xin thôi việc, xin nghỉ việc chuyển sang làm việc ở khu vực tư nhân hoặc doanh nghiệp thường lại là những người làm việc tốt, có năng lực chuyên môn cao. Với đà này, các cơ quan nhà nước, bệnh viện công lập, trường công sẽ không có người giỏi làm việc nữa. Còn những người “sáng cắp ô đi, chiều cắp về”, hạn chế và yếu về năng lực thì chẳng bao giờ xin nghỉ việc, trừ khi cơ quan đưa họ vào diện tinh giản biên chế. Điều này dẫn đến chất lượng hoạt động của các cơ quan nhà nước, chất lượng dịch vụ công sẽ có nguy cơ giảm.

Qua khảo sát của Bộ Nội vụ, có 3 nguyên nhân chính tác động đến việc cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc, “bỏ công, sang tư” chủ yếu là do chế độ tiền lương và chính sách đãi ngộ; cơ hội thăng tiến; áp lực công việc. Bởi động lực lớn nhất để công chức gắn bó trong lĩnh vực công là “được cống hiến và thăng tiến” nhưng nếu người tài không được trọng dụng, “thăng tiến” không được đảm bảo, không công bằng vì lý do tiêu cực, cùng với đãi ngộ thấp, không đảm bảo cuộc sống thì họ sẽ đi tìm cơ hội mới cho mình…

Để ngăn chặn tình trạng “chảy máu” chất xám này, nhiều chuyên gia lao động cho rằng, giải pháp cần ngay lúc này là khẩn trương cải cách chế độ tiền lương cũng như đổi mới cơ chế tuyển dụng, sử dụng, quản lý công chức, viên chức theo vị trí việc làm, phù hợp với cơ chế thị trường.

Mặt khác, cần sớm hoàn thiện hệ thống pháp luật, khắc phục tình trạng chồng chéo, bất cập, tạo điều kiện tốt nhất cho cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi nhiệm vụ, công vụ được giao. Trong đó phải giữ bằng được và trao cơ hội thăng tiến cho những công chức, viên chức có tầm, có tâm, có tài, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung.

Thiết nghĩ, cùng với tiếp tục tinh giản biên chế đúng chủ trương của Đảng theo hướng đào thải những người không làm được việc và tuyển mới những người làm việc tốt về thay thế, các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh hơn nữa việc phân cấp, ủy quyền cho cấp dưới, cho công chức, viên chức trong thực thi công vụ để giảm tải những khâu trung gian hoặc không thật sự cần thiết.

Thanh Thảo