PV: Thưa đồng chí Tư lệnh, qua 4 lần tổ chức Giao lưu hữu nghị QPBG Việt Nam - Trung Quốc, những kết quả nổi bật và những vấn đề cần rút kinh nghiệm là gì? Những mô hình, hoạt động nào cần được tiếp tục củng cố, phát huy?

Trung tướng Hoàng Xuân Chiến: Từ năm 2014 đến nay, qua 4 lần tổ chức giao lưu với cấp độ, mức độ, hình thức, nội dung có sự phát triển và ngày càng phong phú, đa dạng; từ tọa đàm, giao lưu văn hóa, văn nghệ đến trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, cùng nhau phối hợp xử lý các tình huống nảy sinh ở khu vực biên giới, cửa khẩu, Chương trình Giao lưu hữu nghị QPBG đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Một là, mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân và lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới, thực thi pháp luật hai bên được duy trì tốt, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định, phát triển, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy phát triển thương mại biên giới giữa hai nước.

Hai là, chương trình giao lưu được coi là một trong các biện pháp để củng cố sự tin cậy chính trị, tăng cường hữu nghị, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi trên tất cả các lĩnh vực, góp phần đưa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược Việt - Trung phát triển thực chất, lành mạnh, ổn định và bền vững. Với vai trò Chủ tịch Ủy ban hợp tác quản lý cửa khẩu biên giới đất liền Việt Nam – Trung Quốc, Bộ Tư lệnh BĐBP đã phối hợp chặt chẽ với Tổng cục Hải quan và Cục Quản lý Biên phòng Trung Quốc đảm bảo an ninh trật tự khu vực biên giới, cửa khẩu và tạo điều kiện thuận lợi, giải quyết việc lưu thông hàng hóa nông sản, thủy sản của người dân và doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu qua cửa khẩu biên giới nhanh chóng, góp phần ổn định kinh tế nông nghiệp của đất nước.

Ba là, thông qua giao lưu, Quân đội hai nước đã thể hiện sự chân thành, tinh thần trách nhiệm cao đối với quan hệ đoàn kết hữu nghị truyền thống của hai nước; mong muốn và quyết tâm chung tay xây dựng biên giới Việt - Trung hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác, cùng phát triển bền vững. Công tác quản lý, bảo vệ biên giới của hai bên có nhiều thuận lợi hơn, hoạt động vi phạm Hiệp định về Quy chế biên giới giảm nhiều. Lực lượng bảo vệ biên giới, thực thi pháp luật trên biên giới hai nước đã tiến hành gặp gỡ định kỳ, đột xuất và thông qua đường dây nóng phối hợp trao đổi, thông báo tình hình, chỉ đạo giải quyết tại thực địa các vụ việc xảy ra trên biên giới.

Hai bên cũng thường xuyên duy trì tổ chức tuần tra song phương, diễn tập chống khủng bố, ứng phó với các tình huống đột xuất, ngăn chặn xuất, nhập cảnh trái phép, cấp cứu y tế. Qua tuần tra kiểm soát, hai bên đã kịp thời phát hiện, xử lý hàng trăm vụ việc liên quan đến an ninh trật tự, an ninh biên giới. Thông qua đường dây nóng, lực lượng thực thi pháp luật, bảo vệ biên giới của hai bên đã phối hợp trao đổi và tiến hành các biện pháp nghiệp vụ điều tra, xác minh, giúp nhau kiểm tra hàng trăm tin liên quan đến hoạt động của các đối tượng cực đoan ở hai bên biên giới và hoạt động xuất, nhập cảnh trái phép, đặc biệt là trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy, mua bán người, buôn bán tiền giả và vũ khí, vật liệu nổ xuyên biên giới.

Bốn là, giá trị mà chương trình giao lưu mang lại có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, như đồng chí Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã nói: “Về mặt tinh thần là hết sức lớn lao, đặc biệt là với quân và nhân dân hiện đang sinh sống ở khu vực biên giới hai nước; góp phần làm cho nhân dân và các lực lượng vũ trang hai nước hiểu thêm về nhau, gắn bó mật thiết với nhau nhiều hơn và càng thêm tin tưởng vào môi trường hòa bình, ổn định và phát triển lâu dài trên biên giới Việt - Trung sẽ trường tồn”. Và, như đánh giá của đồng chí Thượng tướng Phạm Trường Long, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc: “Không khí giao lưu rất nồng nhiệt, hữu nghị, để lại ấn tượng sâu sắc; thành công rất tốt đẹp, kết quả rất sâu sắc”.

Ngoài ra, Chương trình Giao lưu hữu nghị QPBG đã xây tặng nhân dân các công trình Nhà văn hóa hữu nghị biên giới Việt - Trung tại xã Bản Lầu (Lào Cai), thôn Chi Ma (Lạng Sơn), bản Pô Tô (Lai Châu). Đây là nơi nhân dân, chính quyền địa phương 2 bên biên giới giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm cùng phối hợp quản lý, bảo vệ biên giới và giúp nhau phát triển sản xuất, nâng cao đời sống các thôn bản biên giới.

Bên cạnh kết quả đạt được qua 4 lần tổ chức giao lưu, một số vấn đề cần rút kinh nghiệm là: Cần tăng cường công tác thông tin, truyền thông đầy đủ về nhận thức chung, ý nghĩa, tầm quan trọng của giao lưu hữu nghị đến mọi tầng lớp nhân dân và quan hệ hữu nghị giữa hai nước, hai quân đội. Tiếp tục nhân rộng, làm sâu sắc, phong phú hơn mô hình giao lưu với nội dung thiết thực, đóng góp quan trọng cho quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước, hai Quân đội, xây dựng biên giới Việt - Trung hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; mang đậm phong cách và ngang tầm với quan hệ.

PV: Giao lưu hữu nghị QPBG Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 5 sắp diễn ra tập trung vào những nội dung chính gì, thưa đồng chí Tư lệnh?

Trung tướng Hoàng Xuân Chiến: Giao lưu hữu nghị QPBG Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 5 sẽ được tổ chức tại tỉnh Cao Bằng (Việt Nam) và Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc). Đây là địa điểm Chủ tịch Hồ Chí Minh từ Trung Quốc về nước lãnh đạo cách mạng Việt Nam, nên chương trình hoạt động sẽ được tổ chức mang đậm dấu ấn của Hồ Chí Minh - Mao Trạch Đông. Một số hoạt động trong chương trình giao lưu lần này là: Tọa đàm hữu nghị và giao lưu văn hóa, văn nghệ; Khánh thành Trung tâm văn hóa hữu nghị Tà Lùng (Việt Nam); Lễ kỷ niệm 5 năm thiết lập quan hệ hữu nghị giữa huyện Phục Hòa (Việt Nam) và huyện Long Châu (Trung Quốc) tại tỉnh Cao Bằng và Sơ kết 5 năm Giao lưu hữu nghị QPBG Việt Nam - Trung Quốc tại Quảng Tây; Lễ chào cột mốc và tuần tra chung trên sông biên giới.

 Ngoài các hoạt động giao lưu chính như các cuộc giao lưu trước đây, giao lưu lần này có thêm các hoạt động: Quân y hai nước phối hợp khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho nhân dân 2 bên biên giới (đã diễn ra); Hội đàm và tổng kết 5 năm chương trình Giao lưu hữu nghị QPBG Việt Nam - Trung Quốc; Diễn tập phòng chống thiên tai và cứu trợ thảm họa; Hội thao thể dục, thể thao giữa nhân dân và lực lượng vũ trang hai huyện Phục Hòa và Long Châu; Lễ kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới giữa xóm Nà Thắm-Nà Chào, xã Mỹ Hưng, huyện Phục Hòa, Việt Nam với xóm Phố Cú, trấn Thủy Khẩu, thành phố Sùng Tả, Quảng Tây, Trung Quốc.

PV: Thưa đồng chí Tư lệnh, cùng với Giao lưu hữu nghị QPBG Việt Nam - Trung Quốc, thời gian qua, Bộ Tư lệnh BĐBP đã, đang và sẽ tham mưu cho Bộ Quốc phòng tổ chức chương trình, hoạt động nào khác nhằm tăng cường công tác đối ngoại quốc phòng với các nước trong khu vực?

Trung tướng Hoàng Xuân Chiến: Trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ trì, tổ chức chương trình giao lưu “Biên cương thắm tình hữu nghị” lần thứ 3 (tháng 8-2018) với sự tham gia của lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới 6 nước (Việt Nam, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan và Myanmar). Bên cạnh đó, BĐBP đã phối hợp với lực lượng bảo vệ biên giới các nước tổ chức tuần tra chung, diễn tập liên hợp chống tội phạm. Chỉ tính riêng tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc từ năm 2017 đến tháng 9 năm 2018, BĐBP Việt Nam và Tổng đội Công an Biên phòng các tỉnh Vân Nam, Quảng Tây (Trung Quốc) đã phối hợp tổ chức tuần tra chung 98 lần. Từ năm 2014, Bộ Tư lệnh BĐBP đã triển khai Chương trình “Nâng bước em tới trường” đỡ đầu các em học sinh Việt Nam và các nước láng giềng có hoàn cảnh khó khăn mỗi tháng 500.000 đồng/em cho tới khi học hết lớp 12. Đến nay, BĐBP đã nhận đỡ đầu 2.546 em, trong đó có 80 học sinh Lào và 99 học sinh Campuchia.

Bộ Tư lệnh BĐBP cũng đã chỉ đạo Bộ Chỉ huy BĐBP Kon Tum tổ chức thành công Giao lưu hữu nghị biên giới giữa 3 nước Việt Nam - Lào - Campuchia với sự tham gia của lực lượng bảo vệ biên giới các tỉnh Attapeu, Sê Kông (Lào) và Rattanakiri (Campuchia). Trong thời gian tới, Bộ Tư lệnh BĐBP chủ trương nhân rộng mô hình, tổ chức giao lưu hữu nghị lực lượng Biên phòng các nước ASEAN. Đây được coi một trong các hoạt động đối ngoại chính của BĐBP trong năm 2020 và là một trong các sự kiện chính trị, đối ngoại Quốc phòng khi Việt Nam chủ trì tổ chức các hoạt động đối ngoại Quốc phòng quốc tế trong năm Chủ tịch ASEAN, gồm có chủ đề hội nghị quân sự - quốc phòng, đề xuất sáng kiến, lộ trình ADMM+.

PV: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí Tư lệnh!

Bích Nguyên (thực hiện)