Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LÐ-TB&XH) cho biết, sau 3 tháng triển khai Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ qui định về thực hiện chính sách hỗ trợ, đến nay ngân hàng mới giải ngân được khoảng 11,6 nghìn tỷ đồng.

Mặc dù, số tiền trên đã đến tay hơn 11,5 triệu người dân (trong tổng số 15,8 triệu người được phê duyệt) và 9.425 hộ kinh doanh bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 gây ra. Nhưng ngành lao động phải thừa nhận việc hỗ trợ cho nhóm lao động tự do đang gặp nhiều vướng mắc trong xác định các tiêu chí, như độ tuổi, công việc...

Thực tế, đến thời điểm này, các địa phương mới cơ bản hoàn thành việc chi trả hỗ trợ đối với 11,2 triệu người, với số tiền 11.300 tỷ đồng cho nhóm đối tượng người có công với cách mạng, bảo trợ xã hội, người thuộc hộ nghèo, cận nghèo. Tuy nhiên, chỉ có 418 người thuộc nhóm đối tượng lao động bị mất việc làm, thiếu việc làm được hưởng gói hỗ trợ này.

Mặt khác, con số được phê duyệt quá ít so với gần 8 triệu lao động bị ảnh hưởng do dịch bệnh theo thống kê của Bộ LĐ-TB&XH, do chúng ta chưa dự báo hết những đối tượng bị tác động lâu dài của dịch bệnh Covid-19 khi xây dựng các chính sách hỗ trợ.

Bởi, 6 tháng qua, quy mô thị trường lao động đã giảm từ 54 triệu xuống 52 triệu người; tỷ lệ thất nghiệp lên tới 2,56 %. Nhiều doanh nghiệp tạm dừng giải thể, 57,3% số người giảm thu nhập do bị mất việc làm hoặc phải nghỉ luân phiên, giãn việc, trong đó lao động tự do bị tác động sâu và giảm thu nhập nhiều nhất.

Các chuyên gia kinh tế cảnh báo, nếu không xử lý nhanh gói hỗ trợ, tình trạng ngừng việc, mất việc sẽ xuất hiện ở các doanh nghiệp lớn, thậm chí là doanh nghiệp FDI, nhất là trong các ngành nghề may mặc, da giầy, thương mại điện tử, du lịch, dịch vụ...

Nhiều cử tri băn khoăn, lao động gặp khó khăn trong tiếp cận gói hỗ trợ là do điều kiện của chính sách hỗ trợ chưa phù hợp với thực tế. Ngoài ra, xuất hiện tình trạng, cán bộ ở một số địa phương sợ trách nhiệm, thận trọng quá mức dẫn đến việc chậm hỗ trợ cho người dân.

Sau những phản hồi được ghi nhận, mới đây, Bộ LĐ-TB&XH đã trình Thủ tướng Chính phủ xin sửa đổi, bổ sung một số điều trong Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg để gắn quy định sát hơn với thực tế “mất việc” của người lao động, đồng thời mở rộng đối tượng được vay, giảm một loạt các điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận gói vay này.

Cụ thể, mở rộng quy định về thời gian bị mất việc làm của người lao động để nhận hỗ trợ từ ngày 23-1 đến hết 30-6 thay vì ngày 1-4 đến hết ngày 30-6. Đối với doanh nghiệp thì sửa đổi hướng hỗ trợ người sử dụng lao động vay vốn để trả lương ngừng việc đối với người lao động có doanh thu quý I-2020 giảm từ 20% trở lên so với quý 4-2019 thay vì “không có doanh thu” như quy định cũ.

Ngoài ra, sẽ mở rộng đối tượng được nhận hỗ trợ đối với khoảng 50 nghìn giáo viên tư thục, không giới hạn độ tuổi lao động tự do nhận gói hỗ trợ của Chính phủ, đồng thời giảm một loạt các điều kiện về gói vay trả lương lãi suất 0% nhằm khuyến khích các doanh nghiệp hạn chế sa thải lao động...

Nhiều địa phương phản ánh, cho dù sửa đổi, nới rộng qui định thì các lao động tự do thuộc lĩnh vực phi nông nghiệp vẫn rất khó tiếp cận gói hỗ trợ này.

Thiết nghĩ, không phải người lao động nào giảm thu nhập đều được hỗ trợ, vì mục tiêu của chính sách là chỉ hỗ trợ cho người lao động đã cố gắng nhưng vẫn bị giảm sâu thu nhập không thể bảo đảm mức sống tối thiểu.

Với những đối tượng ngoài quy định Nghị quyết 42 và Quyết định 15, UBND các tỉnh, thành có thể quyết định hỗ trợ từ nguồn ngân sách địa phương và các nguồn huy động hợp pháp khác. Đây là hướng tích cực, mang tính ổn định lâu dài.

Thanh Thảo