Biên phòng - Bản Sắt thuộc xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình gồm 34 hộ dân thuộc đồng bào dân tộc Vân Kiều định cư, sinh sống, nằm cách trung tâm xã gần 10km đường rừng núi, giao thông đi lại rất khó khăn. Trận lũ lịch sử tháng 11-2020 tàn phá khiến cho đồng bào nơi đây nhà tan, cửa nát. Sau khi lũ đi qua, chính quyền, địa phương và BĐBP đã triển khai xây dựng khu tái định cư, giúp các gia đình trong bản ổn định đời sống mới. Giữa đại ngàn Trường Sơn, giấc mơ về những ngôi nhà mới đang hiện hữu trong niềm phấn khởi bước vào mùa Xuân mới của đồng bào Vân Kiều.

Từ nỗi lo thấp thỏm…
Nằm trong thung lũng hun hút giữa đại ngàn Trường Sơn, bản Sắt có địa hình lòng chảo khá đặc biệt, nên hàng năm, cứ đến mùa mưa lũ, nơi đây thường xuyên bị ngập lụt. Dẫn chúng tôi đi trên con dốc gồ ghề theo con đường đất mịt mờ bụi từ nhánh Tây đường Hồ Chí Minh vào bản, Trung tá Trần Văn Sành, cán bộ Đồn Biên phòng Làng Mô, BĐBP Quảng Bình chia sẻ: “Nhiều năm là cán bộ cắm bản, chưa bao giờ tôi và người dân bản Sắt chứng kiến trận lũ lớn như hồi cuối năm 2020. Các đợt mưa lớn lâu ngày kèm nước lũ dâng cao nhấn chìm nhiều nhà dân và gây sạt lở nghiêm trọng, trong đó, có nhiều điểm sạt lở lớn kéo dài rất nguy hiểm”.
Trong tình thế đó, các phương án di dời, bảo đảm an toàn tuyệt đối về tính mạng cho người dân gấp rút được chính quyền địa phương, Đồn Biên phòng Làng Mô và các lực lượng đứng chân trên địa bàn triển khai. Các lán trại khẩn trương được dựng lên, 100% người dân trong vùng nguy cơ sạt lở tại bản Sắt được di dời khẩn cấp đến khu vực an toàn. Ngay thời điểm lũ rút, BĐBP đã phối hợp với chính quyền địa phương tiến hành khảo sát thực tế tại bản Sắt, khẩn trương lên phương án làm nhà tạm, hỗ trợ vận chuyển lương thực, đồ dùng sinh hoạt để bà con yên tâm di dời đến nơi an toàn.
Tỉnh Quảng Bình đã lên phương án, triển khai các bước cần thiết để tiến hành xây dựng khu tái định cư cho người dân ở bản Sắt. Theo đó, khu vực được chọn để xây dựng có địa hình khá bằng phẳng, với diện tích quy hoạch 3ha, thuận lợi để người dân bản Sắt vừa định cư lâu dài, vừa dễ dàng sản xuất lúa nước, trồng rừng, bảo đảm an ninh lương thực. Với mong muốn nhanh chóng ổn định đời sống cho người dân, tỉnh Quảng Bình đã gấp rút bố trí nguồn kinh phí 3 tỷ đồng hỗ trợ san lấp mặt bằng, thông qua các kênh kết nối trong và ngoài tỉnh hỗ trợ gần 7 tỷ đồng để xây dựng hệ thống các công trình tại bản Sắt.
Tháng 3-2021, sau khi hoàn tất việc lấy ý kiến của người dân, công tác thi công san lấp mặt bằng để làm thủ tục bàn giao bốc thăm, phân lô đất làm nhà ở cho các hộ gia đình Bru-Vân Kiều ở bản Sắt được triển khai và cơ bản hoàn tất, sẵn sàng cho việc xây dựng khu tái định cư mới. Những nỗi lo thấp thỏm của đồng bào nơi đây dần được hóa giải.
Đến niềm vui về giấc mơ có thật
Dẫn chúng tôi qua những căn nhà còn thơm mùi gỗ mới tại bản Sắt, ông Nguyễn Văn Nhì, Chủ tịch UBND xã Trường Sơn phấn khởi chia sẻ, bản Sắt có 34 hộ với 152 nhân khẩu. Hệ thống công trình được xây dựng tại khu tái định cư bản Sắt gồm 34 căn nhà mới cho các hộ dân và một khu nhà 2 tầng, là điểm trường học kết hợp nhà tránh lũ cộng đồng. Mỗi hộ gia đình tại bản Sắt được cấp 300m2 đất. Theo thiết kế xây dựng, các ngôi nhà mới tại bản Sắt có diện tích 40m2, bao gồm khung bê tông, tường được làm từ sắt, ván phin và mái tôn chống nóng. Kinh phí hoàn thiện là 90 triệu đồng/nhà.
Anh Hồ Biên, một trong những hộ dân được nhận nhà đợt đầu tiên vui mừng chia sẻ: “Nhà tôi nhiều đời sinh sống ở bản Sắt rồi, sợ nhất là mùa mưa lũ, nước ngập, xảy ra sạt lở thường xuyên. Nay, được Đảng, Nhà nước quan tâm, cho xây nhà ở mới, bà con háo hức lắm. Nhà làm đến mô, mừng cái bụng đến đó. Chúng tôi được ở và sinh hoạt trong căn nhà kiên cố, ai cũng vui sướng không tả hết”.
Đặc biệt, từ nơi ở mới, người dân bản Sắt dễ dàng canh tác lúa, bảo đảm an ninh lương thực. Chị Hồ Thị Bua, một người dân tại bản Sắt chia sẻ: “Cả bản có 7,5ha đất trồng lúa. Nay có nhà mới rồi, bà con dân bản phấn khởi, yên tâm sản xuất. Vụ lúa vừa rồi, bà con đều trồng được, chăm sóc được. Lúa đã đóng sẵn vào bao nên đã yên tâm vui Xuân, đón Tết!”.

Tuy nhiên, cuộc sống của đồng bào Vân Kiều nơi đây vẫn còn gặp không ít khó khăn, vì chưa có điện lưới phục vụ sinh hoạt hàng ngày. BĐBP Quảng Bình đã lên phương án, chỉ đạo Đồn Biên phòng Làng Mô phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và kêu gọi sự chung tay vào cuộc của các nhà hào tâm triển khai xây dựng công trình “Ánh sáng vùng biên” tại bản Sắt, xã Trường Sơn. Sau gần một tháng từ khâu khảo sát, thi công, đến nay, công trình đã đi vào sử dụng với 30 cột điện và bóng đèn năng lượng mặt trời, chiếu sáng toàn bộ các trục đường trong bản và lắp đặt 8 hệ thống bóng đèn năng lượng mặt trời tại các điểm trường tiểu học, mầm non của bản để đảm bảo ánh sáng phục vụ cho việc dạy và học của thầy và trò.
Anh Nguyễn Văn Muôn, Trưởng bản Sắt vui mừng chia sẻ: “Bà con nói ở đây thích lắm! Nhà ai cũng được làm kiên cố trên khu đất bằng phẳng, sạch đẹp, hàng ngày, dân bản tập trung sinh hoạt, quây quần, đêm về lại có cái điện BĐBP làm cho dân bản nên sáng trưng, từ già đến trẻ vui chơi thoải mái. Cảm ơn chính quyền và các chú BĐBP đã luôn lo lắng và quan tâm tới đồng bào”.
Giờ đây, người dân bản Sắt đã vững tâm “an cư lạc nghiệp”, không còn thấp thỏm nỗi lo trước mỗi mùa mưa lũ về. Bản Sắt đã khoác lên mình màu áo mới cùng ánh điện thắp sáng niềm tin của đồng bào nơi biên giới Trường Sơn.
Đức Trí