Phải nói ngay rằng, sự việc 39 nạn nhân vụ thảm nạn trong container tại khu công nghiệp Waterglade ở Essex, ngoại thành London không chỉ là người Việt mà người của bất cứ quốc gia nào thì đó cũng là nỗi bất hạnh cho gia đình nạn nhân, nỗi đau của con người. Và đã là con người thì trước mất mát như thế, không ai là không thấy đau buồn và thấy trách nhiệm cần được chia sẻ. 

Từ trước tới nay, nguyên nhân việc di cư của con người chủ yếu xuất phát từ nhu cầu về kinh tế. Bên cạnh đó, một nguyên nhân quan trọng khác là xung đột và chiến tranh cùng những biến động theo chiều hướng xấu đi của môi trường sống và các nguyên nhân liên quan đến yếu tố sắc tộc, văn hóa cùng mong muốn chủ quan của mỗi cá thể.

Ngoài những nguyên nhân cơ bản trên, hiện tượng di cư trên phạm vi toàn cầu còn xuất phát từ những điều kiện nảy sinh trong môi trường toàn cầu hóa, sự phát triển của truyền thông, thuận tiện của giao thông vận tải, của công nghệ thông tin. Cộng vào đó, một nguyên nhân khác là sự phát triển của lý luận về chủ nghĩa toàn cầu, “một thế giới phẳng” và các chương trình trợ giúp nhân đạo. Trong giai đoạn hiện tại, một nguyên nhân rất đáng lo ngại là tội phạm quốc tế đã và đang cung cấp những con đường di cư bất hợp pháp.

Nói như thế cũng để thấy rằng, di cư là nhu cầu, là thuộc tính chung có trong lịch sử loài người. Nhưng nói như thế không phải là biện hộ cho hiện tượng xảy ra đối với 39 nạn nhân trên. Trong xã hội hiện đại, trong mỗi con người cụ thể, ai cũng tự xác định cho mình một quốc gia, một dân tộc, một vùng đất “chôn nhau cắt rốn”.

Và khi đã tự xác định như thế thì đương nhiên, mỗi cá nhân ấy phải có trách nhiệm với chính những điều mà bản thân tự nguyện gắn bó hoặc chấp nhận như một quy ước chung của xã hội loài người chứ không phải là ra đi để tìm cho mình một “miền đất khác” hoặc đứng ngoài cuộc để “đánh giá” theo kiểu “cái tôi luôn sáng suốt”. Rồi khi có sự việc xảy ra, gây nên sự mất mát như vụ 39 nạn nhân trong container ở Essex, Vương quốc Anh, lớn tiếng đổ lỗi cho chính quyền buông lỏng quản lý mà không thấy trách nhiệm công dân trong đó. 

Khi một sự việc xảy ra, chưa nắm chắc được thông tin, chưa hiểu được cặn kẽ “chân tơ kẽ tóc” của sự việc, nếu là người có trách nhiệm, thật sự có tấm lòng nhân đạo, xin hãy bình tĩnh và tỉnh táo để xem xét sự đón nhận thông tin, cách xử lý và nhìn vào hành động, việc làm các cơ quan chức năng. Bất cứ sự nóng vội nào cũng dễ rơi vào thái quá và bộc lộ thái độ “đáng trách” từ nhận thức của chính bản thân.

Có lẽ, bây giờ, khi các cơ quan chức năng và giữa hai nhà nước đang chủ động, phối hợp tìm hiểu đúng sự thật của thảm nạn trên đối với 39 người tại Essex, Vương quốc Anh thì điều cần làm lúc này là chia sẻ nỗi đau đến các nạn nhân và gia đình nạn nhân. Bởi biết đâu, trong số những người đó, có những cá nhân đã biết và họ sẵn sàng chấp nhận điều tồi tệ ấy xảy ra.

Ấy là chưa nói đến, việc di cư bất hợp pháp, dù với bất cứ lý do gì thì cũng đã làm phức tạp và bất ổn thêm trong an ninh của các quốc gia có liên quan. Trong khi đó, vấn đề di cư quốc tế được Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế cùng nhiều học giả nghiên cứu quốc tế coi là một trong những vấn đề toàn cầu có ảnh hưởng cùng thách thức lớn tới quan hệ quốc tế cũng như sự phát triển của từng quốc gia cũng như mỗi cá nhân.

Hãy là người bình tĩnh, có đủ tỉnh táo và hãy biết trách nhiệm công dân của mình mỗi khi đưa ra một ý kiến trước mọi sự việc hiện tượng xảy ra trong cuộc sống. Nhất là khi chưa có thông tin chính thống, chỉ tiếp nhận từ nguồn “nghe phong thanh”, “nghe nói”, thậm chí của những cá nhân, tổ chức có ý đồ “không trong sáng” vì lợi ích của chính cá nhân hay tổ chức đó. Lúc đó, mọi ý kiến đưa ra vô tình đã a dua, theo đuôi, tiếp tay cho cái xấu, cái vô nhân đạo, thói tháu cáy, sự giả dối có cơ nhân rộng.

Phạm Quế Nghi