Biên phòng - Sau 10 năm thực hiện, chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) ngày càng đi vào đời sống và góp phần quan trọng trong việc bảo đảm bù đắp thu nhập cho người lao động khi bị mất việc làm. Là cơ quan tổ chức thực hiện, Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý và tổ chức thực hiện chính sách, vừa bảo đảm tốt nhất quyền lợi BHTN của người lao động, vừa tiết kiệm tối đa chi phí quản lý...
Quyền lợi người tham gia bảo hiểm thất nghiệp được đảm bảo
Với biên chế khoảng 1.500 người thực hiện các mặt công tác quản lý thu, bao gồm cả thu BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), BHTN, bình quân mỗi cán bộ thu ngành BHXH quản lý khoảng 23.000 đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Những con số “biết nói” này cho thấy, khối lượng công việc rất lớn mà một cán bộ thu phải đảm trách. Tuy nhiên, với những nỗ lực của đội ngũ cán bộ làm công tác thu của toàn ngành, công tác thu BHXH, BHYT, BHTN nói chung và thu BHTN nói riêng hằng năm đều đạt và vượt chỉ tiêu Chính phủ giao.
Nếu ở thời điểm năm 2009, thời điểm bắt đầu thực hiện chính sách BHTN, cả nước có khoảng 5,9 triệu người tham gia BHTN, thì đến hết năm 2018, con số này là 12,6 triệu người tham gia, tăng 2,13 lần so với năm 2009, bằng 87,7% tổng số người tham gia BHXH bắt buộc. Số thu BHTN cũng có sự tăng trưởng đều đặn qua các năm. Nếu ở thời điểm năm 2009, số thu BHTN là 3.510 tỷ đồng thì đến năm 2018, số thu BHTN đã đạt 15.531 tỷ đồng, tăng 4,4 lần so với năm 2009.
Quyền lợi cho người tham gia BHTN được đảm bảo. Số người được giải quyết hưởng các chế độ BHTN tăng lên qua từng năm. Năm 2010, cả nước có 156.765 người hưởng trợ cấp thất nghiệp thì đến năm 2018, con số này là 763.573 người, tăng hơn 4,8 lần. Năm 2015, số người hưởng trợ cấp thất nghiệp là 526.279 người với tổng chi các chế độ BHTN là 4.882 tỷ đồng thì đến năm 2018, số người hưởng trợ cấp thất nghiệp là 763.573 người với tổng số tiền chi trả các chế độ BHTN là 7.566 tỷ đồng. 100% người lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp được cơ quan BHXH cấp thẻ BHYT đúng quy định, kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động chăm sóc sức khỏe khi thất nghiệp, sớm trở lại thị trường lao động.
Nâng cao hiệu quả và chất lượng phục vụ
Với mục tiêu nâng cao hiệu quả và chất lượng phục vụ người tham gia BHXH, BHYT, BHTN nói chung và người hưởng BHTN nói riêng, trong những năm gần đây, BHXH Việt Nam đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, triển khai giao dịch điện tử trong lĩnh vực thu BHXH, BHYT, BHTN và cấp sổ BHXH tại 63 tỉnh, thành phố. Toàn bộ dữ liệu quản lý về thu, chi BHTN được quản lý thống nhất trên toàn quốc và tập trung tại Trung ương. Dữ liệu về người tham gia BHXH, người hưởng các chế độ BHXH được liên thông với dữ liệu thu, chi BHTN, giúp cho việc kiểm tra dữ liệu người hưởng được thuận lợi hơn.
Từ tháng 11-2017, trên cơ sở dữ liệu tập trung, BHXH Việt Nam đã triển khai trong toàn ngành phần mềm xét duyệt chính sách với ứng dụng chạy trên nền tảng web, thiết kế liên thông dữ liệu với các phần mềm nghiệp vụ khác của ngành, có nhiều cảnh báo khi thực hiện chi trả chế độ BHXH, BHTN, hỗ trợ tối đa cho cán bộ thực hiện chế độ, đảm bảo việc chi đúng, chi đủ và chính xác.
Ngành BHXH cũng đã sẵn sàng kết nối, chia sẻ dữ liệu về BHTN với cơ quan lao động. Từ đầu năm 2019 đến nay, BHXH Việt Nam đã hỗ trợ các Trung tâm dịch vụ việc làm tra cứu các thông tin đóng BHXH, BHTN và thông tin hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp, tính đến nay có khoảng 37.842 lượt tra cứu.
Công tác cải cách thủ tục hành chính của ngành BHXH liên tục được cải tiến theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, rút ngắn thời gian giao dịch, loại bỏ một số giấy tờ không cần thiết. Thủ tục đóng BHTN được thực hiện đơn giản, thuận tiện cho người lao động và đơn vị trong việc tham gia và hưởng BHTN. Việc thực hiện trích tiền và đóng BHTN được thực hiện cùng với việc đóng BHXH vào kỳ chi trả tiền lương cho người lao động, chuyển tiền đóng BHXH, BHTN tại ngân hàng, Kho bạc Nhà nước hoặc tại cơ quan BHXH nơi gần nhất với trụ sở làm việc của đơn vị là phù hợp, tạo thuận lợi cho đơn vị, tiết kiệm thời gian, chi phí hành chính và tăng độ an toàn.
Tinh gọn bộ máy tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt động
Thực hiện Quyết định số 856/QĐ-TTg ngày 10-7-2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của BHXH Việt Nam theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, BHXH Việt Nam tiến hành sắp xếp tổ chức bộ máy ngành BHXH tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, nâng cao sự hài lòng của người dân cũng như chủ thể tham gia BHXH, BHYT, BHTN; phù hợp với chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về tổ chức bộ máy, định hướng cải cách chính sách BHXH, BHYT, BHTN và các định hướng, chiến lược phát triển ngành BHXH.
Trên cơ sở đánh giá, nghiên cứu thực tiễn và chủ trương của Đảng, việc tập trung nhiệm vụ thu BHTN, giải quyết trợ cấp thất nghiệp, chi trả các chế độ BHTN, quản lý quỹ BHTN tập trung về một đầu mối và giao cho BHXH Việt Nam tổ chức sẽ góp phần đảm bảo thực hiện đúng các chủ trương của Đảng về cải cách tổ chức bộ máy theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.
Cụ thể, quy trình thu BHTN, giải quyết và chi trợ cấp thất nghiệp thống nhất do 1 cơ quan thực hiện sẽ đảm bảo việc chi trả trợ cấp được kịp thời, không phụ thuộc vào việc chuyển các quyết định từ Trung tâm dịch vụ việc làm sang cơ quan BHXH như hiện nay. Việc quản lý đối tượng đảm bảo chặt chẽ, cơ quan BHXH kiểm soát được toàn bộ quá trình tham gia, mức đóng và mức hưởng, thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp chính xác; kịp thời cập nhật thông tin người thất nghiệp đã có việc làm và đóng BHXH nhưng không khai báo, hạn chế được tình trạng chi sai, phải thu hồi số tiền đã chi trả không đúng.
Qua đó, tạo thuận lợi cho người hưởng trợ cấp, không phải đi lại nhiều cơ quan để đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, thủ tục giải quyết hưởng trợ cấp nhanh gọn, kịp thời.
Tuệ Anh