63 năm qua, cùng với các biện pháp công tác khác, BĐBP đã hình thành nên biện pháp công tác đối ngoại Biên phòng nhằm góp phần quan trọng quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Ngày nay, công tác đối ngoại Biên phòng là bộ phận quan trọng của công tác đối ngoại Quốc phòng và công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta, tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Từ thực tiễn thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia cho thấy, đây là vấn đề chiến lược có vai trò ngày càng quan trọng cùng với sự phát triển của xu hướng đẩy mạnh quan hệ hữu nghị, hợp tác và hội nhập quốc tế với các quốc gia, dân tộc trong khu vực và trên thế giới.

Thời gian qua, quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc quan điểm, đường lối, phương hướng, nhiệm vụ công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, công tác đối ngoại Biên phòng với lực lượng bảo vệ biên giới các nước, đặc biệt là các nước láng giềng trên bình diện song phương và đa phương được triển khai toàn diện, đồng bộ, chặt chẽ, có chiều sâu, thực chất và hiệu quả, trở thành điểm sáng trong quan hệ đối ngoại Quốc phòng, góp phần quan trọng xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Công tác đối ngoại Biên phòng được duy trì thường xuyên ở nhiều cấp với nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Bộ Tư lệnh BĐBP thường xuyên tổ chức các đoàn ngoại giao sang thăm, làm việc với lực lượng bảo vệ biên giới các nước; ở cấp Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh và cấp đồn Biên phòng duy trì gặp gỡ thường xuyên. Các đơn vị đã chủ động tổ chức gặp gỡ, trao đổi tình hình với bạn, cùng nhau kiểm điểm, đánh giá những vấn đề có liên quan đến chủ quyền, an ninh, trật tự trên tinh thần đoàn kết, hữu nghị, tin cậy và hiểu biết lẫn nhau.

Bộ Tư lệnh BĐBP cũng đã thường xuyên hợp tác, phối hợp duy trì thực hiện nghiêm các văn kiện pháp lý về biên giới và các thỏa thuận đã ký kết; tổ chức diễn tập, tuần tra chung với lực lượng bảo vệ biên giới các nước; từ đó, đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả với các hoạt động vi phạm quy chế biên giới. Lực lượng BĐBP và lực lượng bảo vệ biên giới các nước láng giềng cũng tích cực xây dựng cửa khẩu văn minh, hiện đại, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, hội nhập khu vực và quốc tế.

Bộ Tư lệnh BĐBP cũng chủ động quan hệ chặt chẽ với lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới các nước láng giềng trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm về ma túy, gian lận thương mại, buôn lậu lâm sản, khoáng sản; ngăn chặn di cư tự phát, vượt biên trái phép. Phối hợp giải quyết có hiệu quả các vụ việc xảy ra trên biên giới, không để các thế lực thù địch, phản động lợi dụng kích động, xuyên tạc, chống phá. Đồng thời, Bộ Tư lệnh BĐBP cũng phối hợp với các cơ quan tổ chức các hoạt động giao lưu hữu nghị, kết nghĩa ở khu vực biên giới một cách linh hoạt, sáng tạo, góp phần to lớn tăng cường đoàn kết, hữu nghị với các nước. Tiêu biểu như các Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc; Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Lào; Giao lưu hữu nghị biên giới Việt Nam - Campuchia; “Biên cương thắm tình hữu nghị”.

Đặc biệt, trong hơn 2 năm dịch Covid-19 diễn biến phức tạp trên toàn cầu, BĐBP đã tích cực, chủ động đổi mới, sáng tạo trong công tác phối hợp phòng, chống dịch với lực lượng bảo vệ biên giới các nước láng giềng để phù hợp với tình hình thực tế, góp phần phát huy tinh thần hợp tác quốc tế, tạo ra sức mạnh vượt qua đại dịch Covid-19. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh chủ động, linh hoạt trong trao đổi thông tin, hội đàm, tuần tra song phương, tuần tra liên hợp chấp pháp và đấu tranh phòng, chống tội phạm; thực hiện chủ trương, biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 của mỗi bên nhằm đảm bảo thực hiện hiệu quả nhiệm vụ “kép”, vừa bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh, trật tự khu vực biên giới, vừa quyết liệt thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19.

Với sự chủ động và linh hoạt trong các hoạt động đối ngoại trên biên giới giữa BĐBP với lực lượng bảo vệ biên giới của các nước láng giềng, nên mặc dù tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp, song trong năm 2021, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tham mưu ký “Thỏa thuận hợp tác giữa Bộ Quốc phòng nước Cộng hòa XHCN Việt Nam và Bộ Công an nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa về việc thiết lập cơ chế phối hợp thực thi pháp luật 3 cấp trong kiểm soát Biên phòng khu vực cửa khẩu và quản lý biên giới đất liền”. Đồng thời, ký kết 3 thỏa thuận hợp tác cấp Bộ Tư lệnh BĐBP với Bộ Tư lệnh Lục quân (Quân đội Hoàng gia Campuchia); Tổng cục An ninh, Tổng cục Cảnh sát (Bộ An ninh Lào).

Bên cạnh các hoạt động đối ngoại Biên phòng với các nước láng giềng, hiện nay, BĐBP Việt Nam đang có quan hệ trao đổi, hợp tác với Liên bang Nga, Australia, Vương quốc Anh, Ấn Độ... trong các lĩnh vực an ninh phi truyền thống, quản lý, kiểm soát xuất nhập cảnh, phòng chống tội phạm có tổ chức và khủng bố, an ninh, an toàn hàng hải.

Những thành tựu đối ngoại Biên phòng trong thời gian qua đã tiếp tục khẳng định sự đổi mới tư duy sâu rộng của các cơ quan, đơn vị BĐBP trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế; nhất là sau khi Luật Biên phòng Việt Nam chính thức có hiệu lực từ ngày 1-1-2022, trong đó, có nhiều nội dung mới liên quan đến công tác đối ngoại của BĐBP. Qua đó, cho thấy vị trí quan trọng của đối ngoại Biên phòng trong củng cố lòng tin chính trị, thực hiện thắng lợi mục tiêu chung vì lợi ích quốc gia dân tộc, duy trì môi trường hòa bình, bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh, chính trị trên khu vực biên giới.

Đến nay, BĐBP và lực lượng bảo vệ biên giới các nước Trung Quốc, Lào, Campuchia đã tổ chức kết nghĩa đồn, trạm lực lượng bảo vệ biên giới được 180 cặp/265 đồn Biên phòng tuyến biên giới đất liền; kết nghĩa được 207 cụm dân cư của 21/25 tỉnh biên giới; tổ chức nhiều hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, tham quan, du lịch nhân dịp lễ, Tết, ngày truyền thống, ngày kỷ niệm của chính quyền và nhân dân hai bên biên giới. Đồng thời, tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành tốt hiệp định, nghị định, quy chế biên giới và các thỏa thuận đã ký kết.

Thu Minh