Biên phòng - Thời gian vừa qua, dưới tác động của dịch Covid-19, nhiều ngành nghề, nhiều lĩnh vực xã hội bị ảnh hưởng nghiêm trọng, buộc phải có sự thay đổi để thích ứng với dịch bệnh. Trong đó, có lĩnh vực triển lãm với sự nở rộ của nhiều triển lãm online được tổ chức để tiếp cận gần hơn với khán giả, thay đổi thói quen thưởng thức nghệ thuật truyền thống.

Nhiều triển lãm online được tổ chức
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp như hiện nay, nhiều bảo tàng tại Hà Nội và các tỉnh, thành phố đều phải đóng cửa, không đón khách tham quan. Vì thế, đã có những lúc hoạt động triển lãm nghệ thuật bị gián đoạn. Trước thực tế đáng buồn ấy, một số ngành nghề khác đã áp dụng công nghệ để giải quyết sự gián đoạn do tác động của dịch Covid-19. Trong đó, lĩnh vực triển lãm đã bắt kịp xu hướng đó để dễ dàng kết nối với khán giả ngay cả khi các tỉnh, thành phố thực hiện Chỉ thị số 16 của Thủ tướng Chính phủ về giãn cách xã hội.
Việc chuyển sự kiện từ hình thức tổ chức truyền thống sang hình thức trực tuyến trở nên rất phổ biến tại các bảo tàng, trung tâm nghệ thuật, trung tâm văn hóa hay tại các phòng tranh của các họa sĩ... Với không gian ảo có thể cho phép triển lãm trực tuyến có thể mở 24/24 giờ, nhiều người thăm quan cùng một lúc và công chúng có thể truy cập triển lãm ở bất cứ địa điểm nào trên thế giới. Người xem triển lãm còn có thể di chuyển qua các phòng trưng bày chỉ bằng một cú click chuột...
Điển hình, vào tháng 5-2021, nhân kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2020), Thư viện Quốc gia đã tổ chức triển lãm sách trực tuyến về Chủ tịch Hồ Chí Minh trên Cổng thông tin điện tử của thư viện tại địa chỉ: http://nlv.gov.vn. Triển lãm giới thiệu trên 500 cuốn sách về cuộc đời, sự nghiệp cách mạng, tư tưởng, đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Qua đó, giúp bạn đọc hiểu hơn về sự cống hiến và hy sinh cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của vị lãnh tụ Hồ Chí Minh; biết đến một danh nhân văn hóa kiệt xuất mà tư tưởng và các tác phẩm của Người phản ánh sự hiểu biết sâu sắc về lịch sử và văn hóa thế giới...
Từ ngày 4 đến 15-6-2021, Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) và các đơn vị liên quan tổ chức triển lãm sách trực tuyến kỷ niệm 110 năm Ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước (5/6/1911-5/6/2021) và Hội sách trực tuyến từ ngày 4 đến 30-6-2021, tại địa chỉ website https://book365.vn cũng thu hút sự quan tâm của nhiều bạn đọc. Triển lãm góp phần quan trọng khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương đất nước, bồi đắp niềm tin đối với Đảng, Bác Hồ, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ trong học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và xây dựng, phát triển đất nước.
Tiếp theo đó, ngày 31-8-2021, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam mở cửa triển lãm trực tuyến “Con đường độc lập” nhân kỷ niệm 76 năm ngày Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945-19/8/2021) và Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2/9/1945-2/9/2021) tại địa chỉ website http://vnfam.vn. Triển lãm góp phần khẳng định thành quả to lớn của Cách mạng Tháng Tám, những cống hiến vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với đất nước, dân tộc Việt Nam.
Cũng trong tháng 8-2021, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức triển lãm trực tuyến “Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Vị tướng huyền thoại” tại website: http://hoangthanhthanglong.vn nhân dịp kỷ niệm 110 năm Ngày sinh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp (25/8/1911-25/8/2021). Triển lãm giới thiệu 200 tài liệu, hình ảnh nhằm tri ân những đóng góp to lớn của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc; góp phần ôn lại truyền thống cách mạng hào hùng của Quân đội nhân dân Việt Nam gắn với vị tướng huyền thoại.
Bắt kịp xu hướng đó, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam cũng đã phối hợp với Bảo tàng Công an nhân dân, Thư viện Quân đội và gia đình Đại tướng tổ chức triển lãm trực tuyến “Vị tướng huyền thoại” tại địa chỉ http://baotanglichsuquansu.vn vào ngày 20-8-2021, nhân dịp kỷ niệm 110 năm Ngày sinh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp (25/8/1911-25/8/2021). Trên nền tảng trực tuyến, triển lãm đã giới thiệu hơn 200 hình ảnh, tài liệu, hiện vật tiêu biểu, gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đại tướng Võ Nguyên Giáp...
Thu hút khách tham quan di tích bằng công nghệ mới
Bên cạnh việc tổ chức những triển lãm trực tuyến, các bảo tàng và di tích còn dùng công nghệ là cầu nối để tiếp cận với công chúng. Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã xây dựng và phát triển công nghệ trực tuyến 3D tích hợp trên nền tảng website của bảo tàng. Theo đó, công chúng truy cập trang chủ http://vnfam.vn, chọn mục 3D tour để có thể khám phá trực tuyến nội dung các phòng trưng bày thường xuyên của Bảo tàng, xem video chất lượng cao giới thiệu Bảo vật Quốc gia - Tượng Phật bà Quan Âm, nghe giới thiệu các chuyên đề và bộ sưu tập để hiểu rõ thêm về sự phát triển nền mỹ thuật Việt Nam qua các thời kỳ, từ thời Tiền - Sơ sử đến nay...
Với Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội, ngoài giới thiệu các triển lãm, trang web hoangthanhthanglong.vn còn triển khai các tour tham quan ảo 360 độ, giới thiệu về các triều đại gắn với Hoàng thành Thăng Long, các di tích lịch sử tiêu biểu tại đây và các sự kiện lớn của đất nước. Có khá nhiều du khách đã truy cập vào trang trưng bày trực tuyến để tìm hiểu về di sản Hoàng thành Thăng Long. Điều đó cũng khích lệ đơn vị trong việc tích cực quảng bá, phát huy giá khu di sản và tìm nhiều phương thức mới để tiếp cận với công chúng.
Trước tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò đã kịp thời ra mắt kênh phát thanh độc quyền HoaloPrisonRelic trên nền tảng Spotify, tại địa chỉ: https://spotify.com nhằm đưa những câu chuyện lịch sử tiếp cận gần hơn đến công chúng, đặc biệt là các bạn trẻ yêu lịch sử. Qua đó, giúp mọi người tìm hiểu sâu hơn những kiến thức lịch sử mà vẫn đảm bảo các biện pháp phòng dịch.
Có thể nói, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác bảo tồn văn hóa đã phát huy các giá trị di sản văn hóa bằng hình thức truyển tải mới đầy sáng tạo, kịp thời ứng phó với thách thức an ninh phi truyền thống chưa có tiền lệ. Đây chính là bước cụ thể hóa chủ trương của lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong việc triển khai các hoạt động theo chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 của Chính phủ.
Nguyên Thanh