Biên phòng - Được xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, công tác đối ngoại biên phòng luôn được Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đặt lên hàng đầu nhằm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ vững chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. 10 năm trở lại đây, quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã triển khai thực hiện công tác đối ngoại biên phòng linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả và có nhiều đổi mới.
Thực hiện nghiêm túc định hướng chiến lược “Chủ động và tích cực hội nhập quốc tế” được Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đề ra cùng các định hướng hội nhập chính trị, quốc phòng, an ninh trong “Chiến lược tổng thể hội nhập quốc tế đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” của Chính phủ; chỉ đạo của Quân ủy Trung ương về công tác đối ngoại biên phòng, 10 năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã đưa ra nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo, đưa công tác đối ngoại biên phòng phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu một cách thiết thực, hiệu quả và đạt được những kết quả quan trọng.
Nổi bật là, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tích cực, chủ động tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham gia ý kiến với các Đề án của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về đối ngoại; tham gia xây dựng nhiều văn kiện mang tính chiến lược. Cùng với đó, từ năm 2009 đến 2019, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ trì, tham mưu cho Bộ Quốc phòng ký và tổ chức ký kết 52 văn bản hợp tác quốc tế trải đều trong các lĩnh vực hợp tác biên phòng, phối hợp quản lý, bảo vệ biên giới; quản lý, kiểm soát cửa khẩu; đấu tranh phòng, chống ma túy và tội phạm; bảo đảm an ninh, trật tự khu vực biên giới với các nước láng giềng Trung Quốc, Lào và Campuchia.
Trên cơ sở hành lang pháp lý từ các hệ thống văn bản hợp tác, quan hệ đối ngoại biên phòng với các nước láng giềng đã tiếp tục đi vào thực chất, hiệu quả, nền nếp, chính quy. Ở cả 3 cấp: Bộ Tư lệnh, Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh, thành phố và các đồn, trạm Biên phòng đã thường xuyên, luân phiên theo định kỳ tổ chức gặp gỡ, tọa đàm với các bên nhằm trao đổi, phối hợp trong các lĩnh vực hợp tác biên phòng.
BĐBP các tỉnh, thành phố và các đồn Biên phòng đã thực hiện tốt việc gặp gỡ, hội đàm (định kỳ, đột xuất); phối hợp tuần tra chung; tổ chức thăm hỏi, giao lưu với lực lượng bảo vệ biên giới của các nước láng giềng. Qua đó, các bên đã phối hợp đấu tranh có hiệu quả với các hoạt động buôn lậu, xuất cảnh, nhập cảnh trái phép, khai thác khoáng sản trái phép; giải quyết tốt vấn đề di cư tự do và kết hôn không giá thú trong khu vực hai bên biên giới Việt Nam - Lào; ngăn chặn có hiệu quả tình trạng người dân tộc thiểu số ở các tỉnh Tây Nguyên xuất cảnh, nhập cảnh trái phép sang Campuchia và hoạt động khác của các thế lực thù địch trong khu vực hai bên biên giới.
Đặc biệt, trong công tác phối hợp quản lý, bảo vệ biên giới, trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào, Bộ Tư lệnh BĐBP đã xây dựng Kế hoạch số 514/KH-BTL ngày 9-2-2018, chỉ đạo Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh biên giới Việt – Lào xây dựng kế hoạch thực hiện 2 văn kiện pháp lý: “Nghị định thư về đường biên giới và mốc quốc giới giữa nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào” và “Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới và cửa khẩu biên giới trên đất liền giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào” ký ngày 16-3-2016. Qua đó, các đơn vị Biên phòng tăng cường hợp tác với lực lượng bảo vệ biên giới Lào tuyên truyền, vận động nhân dân hai bên biên giới Việt – Lào về ý nghĩa, tầm quan trọng của các hiệp định, nghị định, nâng cao ý thức, chấp hành pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động qua lại biên giới và phối hợp tuần tra, kiểm soát biên giới, bảo vệ đường biên, cột mốc, kiểm soát xuất nhập cảnh.
Trên tuyến biên giới Việt Nam – Campuchia, trên cơ sở các hiệp ước, hiệp định và thỏa thuận hợp tác của lãnh đạo cấp cao hai nước, tính đến tháng 6-2019, lực lượng bảo vệ biên giới của hai nước đã phối hợp với các cơ quan chức năng hai bên tham gia tích cực công tác phân giới, cắm mốc, đạt được khoảng 84% khối lượng công việc. Cùng với thành quả vô cùng quan trọng này, tháng 10-2019, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen đồng chủ trì Hội nghị tổng kết công tác cắm mốc biên giới trên đất liền Việt Nam-Campuchia giai đoạn 2006-2019 và ký Hiệp ước bổ sung Hiệp ước Hoạch định biên giới quốc gia năm 1985 và Hiệp ước bổ sung năm 2005 giữa Việt Nam và Campuchia; đồng thời, lãnh đạo hai nước đã chứng kiến lễ ký Nghị định thư phân giới, cắm mốc biên giới trên đất liền giữa Việt Nam và Campuchia.
Trên tuyến biên giới Việt Nam – Trung Quốc, sau 10 năm thực hiện 3 văn kiện pháp lý về biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc (gồm Nghị định thư phân giới, cắm mốc biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc; Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc và Hiệp định về cửa khẩu và Quy chế quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc). Kết quả nổi bật nhất đạt được đó là quốc phòng, an ninh khu vực biên giới được củng cố, ổn định, ngày càng vững chắc, các lực lượng bảo vệ biên giới hai nước luôn phối hợp chặt chẽ, kịp thời phát hiện và xử lý, giải quyết ổn thỏa các vụ việc xảy ra trên biên giới theo đúng tinh thần của hiệp định và các thỏa thuận đã ký kết.
Những năm gần đây, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP còn tích cực tham gia và thực hiện các chương trình có sức lan tỏa sâu rộng như: “Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc”, Giao lưu “Biên cương thắm tình hữu nghị”, Chương trình giao lưu hữu nghị biên giới với Lào, Campuchia cấp Bộ Tư lệnh, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, Giao lưu công tác chính trị với Công an Biên phòng Trung Quốc ở từng cấp.
Trong hợp tác đa phương, BĐBP đã tích cực tham gia thực hiện các dự án, chương trình hợp tác với các tổ chức quốc tế; đồng thời tích cực tham gia xây dựng các thể chế, cơ chế hợp tác thuộc lĩnh vực quốc phòng với các nước như Liên bang Nga, Australia, Hoa Kỳ, Ấn Độ, Thái Lan... theo đúng quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước và chỉ đạo của Bộ Quốc phòng.
Hiện nay, trên toàn tuyến biên giới đã triển khai kết nghĩa đồn, trạm lực lượng vũ trang 180 cặp/265 đồn Biên phòng; tổ chức kết nghĩa 204 cụm bản dân cư ở 21/25 tỉnh biên giới. Thực hiện Chương trình “Nâng bước em tới trường”, BĐBP các tỉnh, thành phố đã nhận đỡ đầu 2.922 cháu học sinh mồ côi, gia đình có hoàn cảnh khó khăn ở khu vực biên giới, trong đó có 107 cháu người Lào và 119 cháu người Campuchia.
Những thành tựu trong công tác đối ngoại biên phòng giai đoạn 2009-2019 vừa qua cho thấy, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tổ chức quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả công tác đối ngoại biên phòng theo đúng đường lối, chủ trương, mục tiêu, giải pháp và quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quân ủy Trung ương và Thủ trưởng Bộ Quốc phòng; thực hiện đồng bộ công tác hội nhập quốc tế trên tất cả các lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh và kinh tế theo tinh thần Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 10-4-2013 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế; Nghị quyết 806-NQ/QUTW ngày 31-12-2013 của Quân ủy Trung ương về hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo.
Công tác đối ngoại đã có nhiều đổi mới sáng tạo, kết hợp với đối ngoại quốc phòng, đối ngoại nhân dân; đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, trao đổi tình hình, trọng tâm là tuyên truyền đặc biệt về đường lối, chủ trương, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước; góp phần quan trọng vào việc xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định và phát triển trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay.
Thu Minh
