Với mục tiêu xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, Bộ Quốc phòng hai nước Việt Nam và Trung Quốc đã trao đổi, thống nhất, đưa ra nhiều sáng kiến để tăng cường hợp tác biên giới giữa hai quân đội, đặc biệt là lực lượng bảo vệ biên giới hai nước. Bắt đầu từ năm 2014, hai bên đã quyết định tổ chức Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới hằng năm.

Trong lần tổ chức đầu tiên vào tháng 3-2014, tại thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam và thành phố Ðông Hưng, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc, đoàn của Bộ Quốc phòng Việt Nam và đoàn của Bộ Quốc phòng Trung Quốc đánh giá cao sáng kiến của quân đội hai nước đã tổ chức Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới, đồng thời thống nhất, hai bên cần tiếp tục tăng cường hơn nữa các cuộc gặp mặt, giao lưu hữu nghị ở cấp cao hơn, ở tất cả các quân chủng, binh chủng. Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ nhất được tổ chức thành công đã đánh dấu một bước khởi đầu mới trong hợp tác giữa lực lượng bảo vệ biên giới hai nước nói riêng và hợp tác Quốc phòng hai nước nói chung.

Đến nay, với sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo hai Đảng, hai Nhà nước, Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã phối hợp tổ chức thành công 6 lần giao lưu và đang chuẩn bị cho Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 7. Từ đó, Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc trở thành một trong những hoạt động biểu tượng có ý nghĩa đối với hợp tác Quốc phòng song phương; thể hiện quyết tâm chính trị cao của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, là nền tảng xây dựng, củng cố sự tin cậy chính trị giữa hai nước, góp phần xây dựng khu vực biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển.

Qua 6 lần tổ chức (tại các tỉnh Quảng Ninh, Lào Cai, Lạng Sơn, Lai Châu, Cao Bằng của Việt Nam với tỉnh Quảng Tây và tỉnh Vân Nam của Trung Quốc), các hoạt động trong chương trình ngày càng phát triển đa dạng, có chiều sâu hơn về mặt hình thức, nội dung như: Tọa đàm hữu nghị, diễn tập chung về cứu trợ thảm họa, dịch bệnh ở khu vực biên giới Việt-Trung; giao lưu văn hóa, văn nghệ giữa lực lượng bảo vệ biên giới, chính quyền địa phương và nhân dân hai bên biên giới; lễ chào cột mốc, tô son cột mốc chủ quyền và tuần tra chung trên biên giới; tổ chức khám sức khỏe, tặng thuốc miễn phí cho nhân dân khu vực biên giới; trồng cây hữu nghị...

Cứ mỗi dịp diễn ra Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc, không khí tại hai bên biên giới lại trở nên sôi nổi và rộn ràng hơn. Qua những lần giao lưu, tình cảm hữu nghị, sự tin cậy chính trị giữa chính quyền, quân và dân khu vực biên giới hai nước lại càng được tăng cường, củng cố hơn nữa, góp phần đưa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc ngày càng phát triển thực chất, ổn định và bền vững, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác phát triển kinh tế - xã hội của nhân dân hai nước.

Hiệu quả rõ rét nhất từ những lần chương trình giao lưu mang lại đó là các cơ chế hợp tác giữa BĐBP Việt Nam và lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc ngày càng được phát triển. Hai bên đã tiếp tục phối hợp chặt chẽ trên các lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới, kiểm soát xuất, nhập cảnh, đấu tranh phòng, chống với các loại tội phạm. Các nhiệm vụ thường xuyên như hội đàm, tuần tra song phương, trao đổi đường dây nóng được hai bên triển khai định kỳ và có nền nếp. Trong quá trình tuần tra song phương, trao đổi thông tin, hai bên đã kết hợp tuyên truyền pháp luật cho bà con hai bên biên giới, nhờ đó, ngăn chặn hiệu quả các loại tội phạm, hành vi vi phạm pháp luật, duy trì tốt an ninh trật tự khu vực biên giới, cửa khẩu.

Đặc biệt, từ đầu năm 2020 đến nay, trước diễn biến phức tạp của tình hình dịch Covid-19, hai bên đã phối hợp triển khai các tổ, chốt ngăn chặn, phòng, chống dịch lây lan qua biên giới và ngăn chặn tối đa tình trạng xuất, nhập cảnh trái phép qua biên giới.

Trên cơ sở quán triệt thực hiện nghiêm túc các văn kiện pháp lý về biên giới giữa hai nước, BĐBP Việt Nam và lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc còn triển khai nhiều mô hình kết nghĩa, đạt hiệu quả cao như “Đồn-Trạm hữu nghị, cửa khẩu hài hòa”, “Đồn-Trạm (chi đội) hữu nghị, cùng nhau xây dựng biên giới bình yên” (đến nay, đã tổ chức kết nghĩa được 82 cặp đồn-trạm).

Bên cạnh đó, lực lượng BĐBP tại 7 tỉnh biên giới phía Bắc của Việt Nam tiếp giáp với 2 tỉnh Vân Nam và Quảng Tây (Trung Quốc) cùng với lực lượng bảo vệ biên giới nước bạn còn đưa ra nhiều mô hình hợp tác hữu nghị như: “Xây dựng đường biên giới kiểu mẫu”, “Tuần tra đoàn kết”, trồng “Vườn cây hữu nghị biên phòng Việt-Trung”, diễn tập cứu trợ thảm họa qua biên giới, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với chủ đề “Tăng cường hợp tác, thực thi pháp luật cùng nhau xây dựng biên giới bình yên”...

Không chỉ góp phần thúc đẩy hợp tác Quốc phòng, hợp tác biên phòng, thông qua các lần giao lưu, nhân dân hai bên biên giới có được sự hiểu biết lẫn nhau, từ đó, xây dựng lòng tin, cùng chung tay xây dựng tình đoàn kết Việt Nam - Trung Quốc. Đến nay, tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc có 7/7 tỉnh đã tổ chức ký kết nghĩa 59 cặp, cụm dân cư hai bên biên giới.

Tại cuộc hội đàm giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Trung Quốc trong khuôn khổ Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 6 diễn ra tại thành phố Đông Hưng (tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc) và huyện Bình Liêu (tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam), Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hai nước đã khẳng định, Chương trình Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc không chỉ góp phần tăng cường sự giao lưu, hiểu biết, tương trợ lẫn nhau giữa chính quyền, quân đội và nhân dân hai nước, mà còn cho thế giới thấy sự quyết tâm, tình đoàn kết, hữu nghị giữa hai Đảng, Nhà nước và quân đội hai nước. Hai bên nhấn mạnh, Việt Nam và Trung Quốc sẽ làm hết sức mình để tiếp tục giữ gìn, vun đắp mối quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa nhân dân và các lực lượng bảo vệ biên giới hai nước...

Thu Minh