Biên phòng - Trong lúc cả nước đang chung tay đẩy lùi dịch bệnh Covid-19 đang diễn ra phức tạp ngay trong nước. Thời gian qua, đã có hàng trăm nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng Quân đội, Công an, Dân quân tự vệ đến các y bác sĩ… không ngại ngần vất vả, nguy hiểm tham gia phòng, chống dịch bệnh ngay từ biên giới đến những khu vực cách ly...thì đã có không ít người sử dụng mạng xã hội đăng phát, chia sẻ nhiều thông tin thiếu kiểm chứng, không chính xác về tình hình diễn biến của dịch Covid-19, gây hoang mang trong dư luận xã hội.
Theo thống kê của lực lượng Công an, từ khi xuất hiện dịch bệnh Covid-19 đến nay, đã có gần 300.000 tin, bài đăng trên các trang thông tin điện tử, blog, diễn đàn; gần 600.000 tin, bài, video clip liên quan đến dịch bệnh đã đăng trên mạng xã hội. Trong đó có rất nhiều tin, bài có nội dung chưa được kiểm chứng, xuyên tạc, sai sự thật, thu hút hàng triệu lượt bình luận, chia sẻ. Tính tới thời điểm hiện tại, lực lượng Công an trong cả nước đã xác minh, làm việc với 654 trường hợp đưa tin sai sự thật; xử phạt vi phạm hành chính hơn 146 đối tượng.
Cụ thể, ngày 10-3-2020, Công an thành phố Hà Nội đã triệu tập chị K.P.T, sinh năm 1984, trú quận Đống Đa, thành phố Hà Nội để làm rõ vụ việc đăng tải thông tin sai sự thật trên mạng xã hội về nữ bệnh nhân số 17 nhiễm virus SARS-CoV-2. Theo đó, vào ngày 7-3-2020, chị T. đã đăng tải trên trang Facebook cá nhân thông tin nữ bệnh nhân thứ 17, chị N.H.N, sinh năm 1993, đi trên chuyến bay VN0054 từ London về sân bay Nội Bài, ngày 2-3-2020, trú tại phố Trúc Bạch, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội đã tham dự sự kiện khai trương Uniqlo tại Vincom Phạm Ngọc Thạch và đến một quán bar ở Tạ Hiện trước khi vào cơ sở y tế để cách ly bắt buộc. Đây là thông tin không chính xác, gây hoang mang dư luận.
Tại cơ quan công an, chị T đã thừa nhận những thông tin mình đăng không có cơ sở và cam kết không tái phạm.
Ngày 28-3-2020, Công an huyện An Dương, thành phố Hải Phòng đã ra quyết định xử phạt 10 triệu đồng với Chu Thị Hợp, 33 tuổi, trú xã Đại Bản, huyện An Dương, thành phố Hải Phòng vì đăng thông tin sai sự thật về dịch Covid-19 lên mạng xã hội. Trước đó, vào hồi 1 giờ, ngày 28-3, Hợp dùng tài khoản Faceboook cá nhân có tên Chu Hop đăng nội dung: “Toang thật rồi. Đại Bản nhà tôi ở đấy! Covid ơi mày biến về Trung Quốc đi”.
Dưới phần bình luận, chị này viết thêm: “Đại bản có ông đi trông bố ở Hà Nội, mà ông ấy dương tính rồi. Xã vừa niêm phong nhà ông ấy. Nhà thì ở ngay chợ thì quả này mai cả xã bị cách ly”. Cư quan chức năng xác định đây là thông tin sai sự thật, gây hoang mang dư luận và ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch của địa phương.
Những trường hợp phát tán thông tin thất thiệt, không chính xác nêu trên, không chỉ gây hoang mang trong dư luận mà còn gây tâm lý bất an cho xã hội và công đồng. Vì chính những thông tin thiếu kiểm chứng này đã gây ra bao nhiêu hệ lụy, để một bộ phận người dân lo lắng, hoang mang đổ xô đi mua khẩu trang, lương thực, thực phẩm về dự chữ. Bên cạnh đó, không ít người đã cố tình bịa dặt đưa thông tin sai sự thật để trực lợi bất chính, lợi dụng “đục nước béo cò” với các chiêu trò nhẫn tâm, vô đạo đức, đó là việc găm hàng, nâng giá các sản phẩm y tế phục vụ phòng, chống dịch, nhất là nâng giá khẩu trang y tế loan tin đồn nhảm để người dân lo lắng đua nhau đi mua, tích trữ lương thực, thực phẩm, mục đích bán được nhiều hàng, thu về lợi nhuận bất chính…
Để chung tay ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19, thiết nghĩ, trước hết bản thân mỗi người dân cần hết sức bình tĩnh, sáng suốt trong tiếp nhận và xử lý thông tin, theo dõi sát thông tin chính thống về tình hình dịch bệnh; không chia sẻ những thông tin chưa được kiểm chứng, chưa xác thực, tránh gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch bệnh; kịp thời thông báo đến cơ quan chức năng các trường hợp đăng thông tin bịa đặt, sai sự thật. Đặc biệt, người dân không hoang mang, lo lắng; không phát tán thông tin sai lệch gây phức tạp thêm tình hình. Với những đối tượng gây nhiễu loạn thông tin, gây hoang mang trong dư luận, cần phải xử lý nghiêm để làm gương.
Ngày 30-3-2020, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao có công văn số 45/TANDTC-PC, do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình ký, gửi Chánh án Tòa án nhân dân các cấp; Chánh án Tòa án quân sự các cấp; Thủ trưởng các đơn vị thuộc Tòa án nhân dân tối cao về việc hướng dẫn áp dụng pháp luật và tổ chức xét xử đối với một số hành vi vi phạm pháp luật phổ biến, có đủ yếu tố cấu thành tội phạm trong phòng, chống dịch bệnh Covid- 19.
Nội dung hướng dẫn nói trên của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao cũng nêu cụ thể người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định tại Điều 288.
Người có hành vi đưa trái phép thông tin cá nhân, bí mật đời tư xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch bệnh Covid-19, người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155.Người có hành vi lợi dụng dịch bệnh Covid-19 đưa ra thông tin không đúng sự thật về công dụng của thuốc, vật tư y tế về phòng, chống dịch bệnh Covid-19 nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác thì bị xử lý về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174.Người có hành vi đã, đang hoặc nhằm đưa thuốc, vật tư y tế dùng vào việc phòng, chống dịch bệnh Covid-19 ra khỏi biên giới nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trái phép nhằm thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội buôn lậu theo quy định tại Điều 188.Người có hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo sự khan hiếm giả tạo trong tình hình dịch bệnh Covid-19 để mua vét hàng hóa thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội đầu cơ theo quy định tại Điều 196.
Người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội chống người thi hành công vụ theo quy định tại Điều 330.
Lê Đồng
