Đối với BĐBP (tiền thân là lực lượng Công an nhân dân vũ trang), ngay từ khi mới được thành lập, trong điều kiện khó khăn mọi mặt, cán bộ, chiến sĩ của lực lượng được tập hợp từ nhiều thành phần, đơn vị hợp thành, song, với chủ nghĩa anh hùng cách mạng, ý chí quyết tâm, cán bộ, chiến sĩ BĐBP đã nêu cao tinh thần khắc phục khó khăn, gian khổ, anh dũng hi sinh, ra sức phấn đấu, góp phần xứng đáng vào việc thực hiện thắng lợi những mục tiêu, nhiệm vụ trong từng giai đoạn cách mạng do Đảng lãnh đạo.

Từ khi được thành lập cũng như suốt quá trình xây dựng, trưởng thành và lớn mạnh như ngày nay, BĐBP luôn tích cực, chủ động nghiên cứu, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và “kim chỉ nam” cho mọi hoạt động. Đồng thời, quán triệt tư tưởng, quan điểm và những nguyên tắc của Đảng, pháp luật của Nhà nước để xây dựng BĐBP theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại; đảm bảo sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với BĐBP. Nhờ vậy, BĐBP có được nền tảng chính trị, tư tưởng vững chắc, kiến thức pháp luật toàn diện làm cơ sở để xây dựng sức mạnh tổng hợp, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia trong mọi tình huống⁽¹⁾.

Trong giai đoạn hiện nay và thời gian tới, thế giới đang trải qua những biến động to lớn, diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song, đang đứng trước nhiều trở ngại, khó khăn; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột cục bộ tiếp tục diễn ra dưới nhiều hình thức, phức tạp và quyết liệt hơn, làm gia tăng rủi ro đối với môi trường kinh tế, chính trị, an ninh quốc tế. Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế tiếp tục tiến triển nhưng đang bị thách thức bởi sự cạnh tranh, ảnh hưởng giữa các nước lớn và sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc cực đoan. Luật pháp quốc tế và các thể chế đa phương toàn cầu đứng trước những thách thức lớn ⁽²⁾... Tình hình đó đã và sẽ tác động, ảnh hưởng không nhỏ đến sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa cũng như nhiệm vụ công tác biên phòng trong thời gian tới.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ công tác biên phòng trong tình hình mới, trên cơ sở Luật Biên phòng Việt Nam đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV, Kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 11-11-2020, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2022, mỗi cán bộ, chiến sĩ BĐBP cần tích cực, chủ động nghiên cứu, nắm chắc tình hình thế giới, khu vực và trong nước; tình hình khu vực biên giới, địa bàn của đơn vị mình có trách nhiệm quản lý, bảo vệ; âm mưu, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch, phản động; diễn biến, thủ đoạn của các loại tội phạm... Nắm chắc các chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là pháp luật về biên phòng và về chức năng, nhiệm vụ của BĐBP; hiểu rõ và thực hiện hiệu quả các biện pháp công tác của BĐBP...

Bên cạnh đó, mỗi cán bộ, chiến sĩ còn phải nghiên cứu các kiến thức về kinh tế, văn hóa, xã hội... nhằm phục vụ tốt cho việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của BĐBP, đồng thời tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nhân dân ở khu vực địa bàn biên giới thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh ở khu vực biên giới, cửa khẩu, góp phần xây dựng khu vực biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, ổn định lâu dài.

Theo quy định của Luật Biên phòng Việt Nam về bảo đảm nguồn nhân lực đối với lực lượng thực thi nhiệm vụ biên phòng “Cán bộ, chiến sĩ BĐBP được đào tạo, huấn luyện, bồi dưỡng về chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, pháp luật, ngoại ngữ, tiếng dân tộc và kiến thức cần thiết khác phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn được giao”; bên cạnh việc duy trì, nâng cao chất lượng các loại hình đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn mang tính truyền thống, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị BĐBP cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao chất lượng nghiên cứu tổng hợp của cán bộ, chiến sĩ, làm cho mỗi cán bộ, chiến sĩ nhận thức rõ tầm quan trọng của việc học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ mọi mặt để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của BĐBP trong tình hình mới.

Trước mắt, các cơ quan, đơn vị cần chủ động, tích cực triển khai hiệu quả Đề án “Tổ chức tập huấn chuyên sâu; tuyên truyền, phổ biến Luật Biên phòng Việt Nam và các văn bản quy định chi tiết giai đoạn 2021-2025”. Tiếp đó, cần xác định rõ chủ trương, biện pháp đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn chuyên sâu, chuyên ngành cho cán bộ, chiến sĩ; chú trọng xây dựng ý thức tự học tập, tự nghiên cứu của cán bộ, chiến sĩ; xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ BĐBP vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông pháp luật, dân vận tốt, đối ngoại giỏi, ý thức văn hóa cao; sẵn sàng hi sinh, cống hiến, thực hiện tốt nhiệm vụ công tác biên phòng, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới, cửa khẩu trong tình hình mới.

(1) Lịch sử Bộ đội Biên phòng Việt Nam (1959-2019) - Nhà xuất bản Công an nhân dân.

(2) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Đảng Cộng sản Việt Nam - Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.

Văn Thắng