Biên phòng - Năm 2020, những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, khu vực; sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch; hoạt động của các loại tội phạm và đặc biệt là những thách thức an ninh phi truyền thống với đại dịch Covid-19 và thiên tai bão lũ miền Trung đã gây thiệt hại nặng nề và tác động tới mọi mặt của đời sống xã hội, trong đó có nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, biên phòng.

Trong bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn lực lượng đoàn kết, thống nhất, phát huy trí tuệ, hoàn thành toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2020, trong đó có nhiều nhiệm vụ hoàn thành tốt, một số nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc, tạo nên những dấu ấn tốt đẹp của lực lượng.
Năm 2020, toàn lực lượng BĐBP đã thực hiện thắng lợi nhiệm vụ “kép”, vừa quản lý, bảo vệ vững chắc biên giới, vùng biển, kiểm soát chặt chẽ cửa khẩu, đường mòn, lối mở, thực hiện nghiêm hiệp định, quy chế quản lý biên giới, cửa khẩu, vừa thực hiện tốt nhiệm vụ phòng, chống dịch Covid-19, được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.
Theo đó, ngay từ đầu tháng 2-2020, khi dịch Covid-19 bùng phát ở Trung Quốc và lan sang các nước, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã quán triệt và triển khai kịp thời, quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng chống dịch; điều động tăng cường và thành lập 1.600 tổ, chốt với gần 10.000 cán bộ, chiến sĩ BĐBP và các lực lượng khác kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ cửa khẩu, đường mòn lối mở biên giới, ngăn chặn xuất nhập cảnh trái phép, quyết tâm không để dịch bệnh lây truyền vào trong nước.
Kết quả, đã phát hiện, xử lý 23.372 người Việt Nam nhập cảnh trái phép; tiếp nhận 9.112 người Việt Nam nhập cảnh, cư trú, lao động trái phép do các nước trao trả qua cửa khẩu; phối hợp với các lực lượng và các cơ quan chức năng làm thủ tục nhập cảnh cho 90.085 trường hợp qua các cửa khẩu và bàn giao cho các lực lượng đưa đi cách ly theo quy định. BĐBP cũng chủ động khảo sát các địa điểm do Bộ Chỉ huy BĐBP các tỉnh, thành phố quản lý có thể làm khu cách ly tập trung.
Đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã kiểm soát tốt tình hình dịch Covid-19, trong thành công đó có sự đóng góp không nhỏ của những người lính Biên phòng đang ngày đêm căng mình “ăn lán, ngủ rừng” tại các đường mòn, lối mở trên biên giới để ngăn chặn các đối tượng xâm nhập trái phép vào địa bàn; đồng thời, tuyên truyền cho người dân hiểu và phòng chống dịch Covid-19.
Năm 2020, cũng là năm có nhiều điểm sáng trong triển khai chủ trương lớn của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP về công tác xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, “Mẫu mực, tiêu biểu” và xây dựng nền Biên phòng toàn dân.
Trong đó, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn lực lượng duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, các địa phương kịp thời xử lý, giải quyết các vụ việc xảy ra trên biên giới, vùng biển bảo đảm đúng chủ trương, đối sách cũng như bảo vệ an toàn các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, Quân đội. Đảng ủy BĐBP cũng đã ban hành nghị quyết chuyên đề về “Tiếp tục đổi mới nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác trinh sát, xây dựng lực lượng trinh sát trong tình hình mới”.
Đồng thời, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP cũng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, công tác xây dựng đơn vị chính quy, giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong toàn lực lượng. Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, buôn lậu, gian lận thương mại, nhất là tội phạm về ma túy của BĐBP đạt hiệu quả cao.
Trong đó, lực lượng phòng chống ma túy và tội phạm trong BĐBP đã tích cực, chủ động xác lập, đấu tranh thành công 128 chuyên án (93 chuyên án ma túy, 7 chuyên án buôn lậu, 16 chuyên án tổ chức cho người khác xuất nhập cảnh trái phép); chủ trì, phối hợp bắt giữ 11.972 vụ/40.920 đối tượng (tăng 6.399 vụ/29.510 đối tượng so với năm 2019); thu giữ 3,101 tấn ma túy các loại; bắt 20 đối tượng mua bán người, giải cứu 49 nạn nhân; tạm giữ hàng hóa buôn lậu trị giá 81,6 tỷ đồng...
Đồng thời, BĐBP cũng tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính tại các cửa khẩu theo chủ trương của Chính phủ như kết nối Cơ chế một cửa quốc gia giai đoạn 2 của BĐBP; triển khai các thủ tục biên phòng điện tử trên cổng thông tin một cửa quốc gia; đầu tư các cổng kiểm soát tự động và các trang thiết bị kỹ thuật hiện đại tại các cửa khẩu... tạo điều kiện thông thoáng trong lưu thông biên giới, phục vụ cho phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.
Bên cạnh đó, xác định tham gia xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh ở khu vực biên giới là nhiệm vụ chính trị quan trọng trong tình hình hiện nay, năm 2020, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP tiếp tục phát huy hiệu quả các chương trình, mô hình giúp dân xóa đói, giảm nghèo, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh được cấp ủy, chính quyền, các ngành, các lực lượng đánh giá cao.
Trong đó, BĐBP tiếp tục duy trì 321 cán bộ tăng cường xã, 2.096 đảng viên đồn Biên phòng tham gia sinh hoạt tại các chi bộ thôn, bản biên giới; phân công 9.661 đảng viên các đồn Biên phòng phụ trách 47.247 hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn ở khu vực biên giới. Đặc biệt, Chương trình “Nâng bước em tới trường” trong năm học 2019-2020, các đồn Biên phòng đã đỡ đầu 2.573 cháu học sinh; thực hiện mô hình “Con nuôi đồn Biên phòng”, đã có 355 cháu là con em đồng bào các dân tộc thiểu số có hoàn cảnh gia đình khó khăn được nuôi dưỡng tại 138 đồn Biên phòng.
Đặc biệt, là lực lượng đứng chân nơi biên giới, biển, đảo của Tổ quốc, BĐBP cũng tích cực, chủ động tham gia có hiệu quả nhiệm vụ phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, nhất là trong dịp mưa lũ, sạt lở đất ở các tỉnh miền Trung thời gian vừa qua.
Với những đổi mới, sáng tạo trong triển khai các cuộc vận động, chương trình, mô hình giúp dân nơi biên giới, hải đảo, những người lính Biên phòng đã và đang góp phần xây dựng nền Biên phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, tiếp tục tô đẹp thêm hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ nơi biên cương Tổ quốc.
Tiếp nối thành công trong thực hiện nhiệm vụ “kép”, ngay trong những tháng đầu tiên của năm 2020, mặc dù tình hình dịch bệnh Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, nhưng công tác chuẩn bị đại hội và tiến hành tổ chức Đại hội Đảng các cấp trong BĐBP diễn ra đúng quy trình, đảm bảo chặt chẽ.
Đại hội Đảng các cấp trong BĐBP và Đại hội đại biểu Đảng bộ BĐBP lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020-2025 cũng đã lựa chọn được một thế hệ cán bộ lãnh đạo của BĐBP nhiệm kỳ mới tiêu biểu cho trí tuệ, bản lĩnh chính trị, năng lực lãnh đạo và sự đoàn kết, thống nhất cả về ý chí và hành động của toàn lực lượng.
Đặc biệt, 43 đồng chí được lựa chọn tham gia Tỉnh, Thành ủy nhiệm kỳ 2020-2025 đã trúng cử vào Ban Chấp hành Đảng bộ các tỉnh, thành phố. Trong đó, có 5 đồng chí Chính ủy, 35 đồng chí Chỉ huy trưởng, 3 đồng chí Phó Chỉ huy trưởng kiêm Tham mưu trưởng BĐBP tỉnh.
Còn ở cấp huyện và cấp xã, thực hiện Kết luận 68-KL/TW ngày 5-2-2020 của Ban Bí thư và Hướng dẫn số 31-HD/BTCTW ngày 1-7-2020 của Ban Tổ chức Trung ương về việc tăng thêm cấp ủy viên là cán bộ đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, cấp xã biên giới, 44 tỉnh, thành ủy biên giới đã ban hành chủ trương, biện pháp triển khai. Bước đầu, 12 Tỉnh ủy (Cao Bằng, Hà Giang, Sơn La, Nam Định, Ninh Bình, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Bình Định, Bình Thuận, Long An, Bạc Liêu) đã có quyết định chỉ định 42 đồng chí tham gia Ban chấp hành Đảng bộ huyện biên giới (trong đó có 32 đồn trưởng, 9 chính trị viên, 1 cán bộ tăng cường phát triển kinh tế-xã hội ở BĐBP Cao Bằng). Đồng thời, bước đầu, đã có 247 đồng chí gồm 21 đồng chí chỉ huy cấp đội, đồn và 226 đồng chí cán bộ tăng cường xã được giới thiệu tham gia cấp ủy xã chờ cấp có thẩm quyền quyết định.
Một dấu ấn nổi bật nữa của năm 2020 chính là Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham mưu xây dựng Luật Biên phòng Việt Nam. Dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam đã được Quốc hội xem xét, thảo luận lần đầu tại kỳ họp thứ 9.
Quá trình nghiên cứu xây dựng Dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam đã tiếp thu, tổng hợp hàng trăm ý kiến tham gia đóng góp từ các cơ quan, ban, ngành; các hội thảo, tọa đàm, khảo sát diễn ra ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam, tất cả đều khẳng định: Dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam đã bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; tuân thủ đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật; bảo đảm tính minh bạch, khả thi, dễ thực hiện; vấn đề bình đẳng giới và yêu cầu cải cách thủ tục hành chính được bảo đảm; không làm cản trở việc thực hiện các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam là thành viên.
Và ngày 11-11-2020, Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam khóa XIV, kỳ họp thứ 10 đã bỏ phiếu thông qua Luật Biên phòng Việt Nam gồm 6 chương, 36 điều với 94,61% đại biểu tham gia biểu quyết tán thành. Việc ban hành Luật Biên phòng Việt Nam có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tạo cơ sở pháp lý, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia của các lực lượng thực thi nhiệm vụ biên phòng và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, tổ chức, cá nhân trong xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới; xây dựng khu vực biên giới vững mạnh, biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển... Đồng thời, xây dựng lực lượng BĐBP cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng vai trò nòng cốt, chuyên trách trong quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.
Những thành tích nổi bật trong năm 2020, là những tiền đề quan trọng để BĐBP vững bước vào năm 2021 với mục tiêu phấn đấu hoàn thành cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm mà Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã đề ra: Đó là chủ động nắm chắc tình hình, tăng cường các biện pháp quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia; tham mưu cho Bộ Quốc phòng xây dựng kế hoạch và các văn bản quy phạm pháp luật triển khai thi hành Luật Biên phòng Việt Nam đúng lộ trình; tiếp tục đổi mới nâng cao chất lượng công tác quản lý, kiểm soát xuất nhập cảnh tại các cửa khẩu và đấu tranh phòng chống tội phạm, tập trung vào các đường dây, tổ chức quy mô lớn, hoạt động xuyên quốc gia...
Hương Mai