Trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết Biểu thuế bảo vệ môi trường, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, theo các nghiên cứu cho thấy, các hàng hóa thuộc diện chịu thuế BVMT (như xăng, dầu, mỡ nhờn, than đá, dung dịch HCFC, túi ni lông) trong quá trình sử dụng gây tác động xấu đến môi trường. Tuy nhiên, hiện mức thuế BVMT đối với mặt hàng này đang ở mức thấp so với mức độ tác động đến môi trường khi sử dụng. Do vậy, thuế bảo vệ môi trường với mỗi lít xăng sẽ tăng 1.000 đồng lên mức kịch trần là 4.000 đồng. Các loại dầu cũng được đề xuất tăng khoảng 500 -1100 đồng/lít. Việc điều chỉnh mức thuế BVMT này sẽ góp phần tăng thu ngân sách Nhà nước khoảng 15.189,2 tỷ đồng/năm, góp phần tạo thêm nguồn thu để thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội.

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên UBTVQH cho rằng, việc điều chỉnh mức thuế BVMT đối với các hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế cần phải đảm bảo phù hợp với chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ. Việc tăng thuế BVMT đối với các mặt hàng, nhất là xăng dầu vào thời gian này là không phù hợp. Bởi lẽ, hiện nay chỉ số giá tiêu dùng đang tăng cao (bình quân 6 tháng đầu năm tăng 3,29% và dần tiệm cận mức QH giao 4%). Do đó, việc điều chỉnh tăng thuế BVMT vào lúc này không đảm bảo khả năng điều tiết giá cả hàng hóa. 

Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng: Xăng dầu là mặt hàng thiết yếu gắn liền với sinh hoạt hàng ngày của người dân. Việc đánh thuế BVMT đối với mặt hàng này cần phải được xem xét thật kỹ lưỡng. Tuy nhiên, để có nguồn thu cho việc BVMT các doanh nghiệp phải đổi mới công nghệ, thực hiện giải pháp tiết kiệm chi phí, tránh thất thoát, giảm chi phí vận chuyển, chi phí bảo quản để xăng dầu được ổn định. Khuyến khích mọi tổ chức, cá nhân sử dụng tiết kiệm hàng hóa mà gây tác hại đến môi trường.

Cho ý kiến về việc áp dụng quy định của Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công và Luật Bảo vệ môi trường liên quan đến báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án đầu tư, các thành viên UBTVQH đánh giá Báo cáo của Chính phủ trình còn đơn giản, nhiều Điều luật trích dẫn chưa đầy đủ, nội dung thể hiện còn sơ sài, thời gian trình lên UBTVQH chậm, chưa thể hiện rõ tính bức xúc, cấp thiết của vấn đề. Bên cạnh đó, việc sửa luật để giải quyết vấn đề này sẽ rất lâu và mất nhiều thời gian. Để giải quyết tình hình trước mắt, dự án nào thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật nào sẽ làm theo Luật đó về quy định liên quan đến Báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư.

Qua thảo luận của các thành viên UBTVQH, dự thảo Nghị quyết về Biểu thuế bảo vệ môi trường (BVMT) và việc áp dụng quy định của Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công và Luật Bảo vệ môi trường liên quan đến báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án đầu tư vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau, thay mặt UBTVQH, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Pháp luật để hoàn thiện, bổ sung lại hồ sơ trình xin UBTVQH cho ý kiến tại phiên họp sau.

V.H