Để tránh những cơn mưa rừng khiến nước đầu nguồn tràn về bất ngờ, rất nguy hiểm khi qua suối, chưa đến 8 giờ sáng, một ngày đầu tháng Bảy, chiếc xe bán tải đưa chúng tôi rời Đồn BP cửa khẩu A Đớt, đến bản Ka Lô, huyện Kà Lừm, tỉnh Sê Kông (Lào). Thiếu tá Đoàn Văn Nam, nhân viên phiên dịch tiếng Lào và Thiếu tá Hồ Văn Hới, trợ lý tuyên huấn, Bộ Chỉ huy BĐBP Thừa Thiên Huế bảo, bây giờ là mùa khô, việc đi lại đã rất thuận lợi. Mùa mưa, con đường nhiều chặng nhão nhoét bùn lầy, xe máy, ô tô cũng đành “bó tay”, chỉ có chân không lội bộ. Vậy nhưng, BĐBP vẫn thường xuyên sang động viên, hỗ trợ người dân bản bạn.

Bản Ka Lô với những ngôi nhà sàn cùng ngôi trường khang trang hiện ra trong nắng. Những tốp trẻ em ríu rít đi qua chiếc cầu mang tên Hữu Nghị, do Nhà nước và nhân dân Việt Nam tặng… Cảm giác thật yên bình. Hai Phó bản Ra Pat Hốp và A Viết Ngưm đón chúng tôi bằng những cái bắt tay thật chặt. Hay tin BĐBP Việt Nam sang, đàn ông, phụ nữ trong bản Ka Lô tay dắt, lưng địu con vui vẻ đến quây quần. Những nụ cười thật tươi, những ánh mắt chứa chan ân tình.

Trong ngôi nhà sàn của anh Ra Pat Hốp, những câu chuyện vồn vã không dứt bên những chiếc rổ nhỏ đầy dứa, dưa bở tươi rói, dân bản mới hái từ rẫy về. Chuyện làm ăn của người lớn, học hành của lũ trẻ, rồi câu chuyện lại quay về những ngày dựng bản. Trước đây, bản Ka Lô nằm ở vùng trũng, tách biệt, không có đường giao thông, cuộc sống người dân muôn vàn khó khăn.

Năm 2008, dân bản di dời đến nơi ở mới, gần biên giới Việt - Lào, ở khu vực đối diện với địa bàn quản lý của Đồn BP cửa khẩu A Đớt. Để giúp dân bản, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh trích nguồn kinh phí dựng tạm 40 ngôi nhà lợp tôn, đảm bảo gạo, muối, thực phẩm cho 40 hộ dân ổn định cuộc sống. Vấn đề này được lãnh đạo BĐBP Thừa Thiên Huế đưa ra trong giao ban khối nội chính.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, lãnh đạo tỉnh quyết định giúp người dân bản Ka Lô 40 ngôi nhà thật chắc chắn, mỗi ngôi nhà trị giá 60 triệu đồng, đồng thời làm việc với lãnh đạo tỉnh Sê Kông thống nhất chủ trương. Thời điểm này, Bộ Chỉ huy BĐBP Thừa Thiên Huế cũng hỗ trợ 100 triệu đồng, cùng với số tiền 100 triệu đồng của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh xây trường học cho học sinh bản Ka Lô.

Đại tá Đồng Xuân Quỳnh, nguyên Đồn trưởng Đồn BP cửa khẩu A Đớt nhớ lại: Có chủ trương của lãnh đạo tỉnh, Đại tá Hoàng Xuân Chiến, Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh (hiện là Trung tướng, Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh BĐBP) giao cho đồn cử cán bộ, chiến sỹ qua bản Ka Lô san mặt bằng, thi công các công trình. Thời tiết ở đây khắc nghiệt, việc thi công, đặc biệt là vận chuyển vật liệu từ Việt Nam qua hết sức khó khăn.

Để đẩy nhanh tiến độ thi công giúp dân bản Ka Lô sớm an cư, Đại tá Hoàng Xuân Chiến liên tục lặn lội đến hiện trường chỉ đạo, động viên cán bộ, chiến sỹ. Những ngày cao điểm, 25 anh em Biên phòng có nghề thợ mộc được Chỉ huy trưởng cử đến. Chỉ huy trưởng Hoàng Xuân Chiến cũng đích thân đi bộ, lội qua dòng suối nước ngập ngang bụng để cùng ăn, cùng ở với bộ đội, cùng chia sẻ bát cơm với trẻ em, người già bản bạn. Ròng rã hơn 1 năm, 40 ngôi nhà và ngôi trường chắc chắn, khang trang đã hoàn thành. Thời gian tiếp theo, trong quá trình thi công chiếc cầu Hữu Nghị do Nhà nước và nhân dân Việt Nam tặng bạn, Đồn BP cửa khẩu A Đớt cũng “ghé vai” giúp đỡ.

Dù thời gian trôi qua đã gần 10 năm, nhưng Đại tá Đồng Xuân Quỳnh, người đồn trưởng từng lăn lộn trên hiện trường trong hơn 1 năm xây dựng nhà, trường học cho Ka Lô vẫn nhớ mồn một lời dặn của Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh: “Anh em Việt - Lào tình cảm gắn bó keo sơn, no đói có nhau. Khó khăn gì mọi người cứ nói với Trưởng bản để Trưởng bản nói với Đồn BP cửa khẩu A Đớt, đồn sẽ giúp đỡ”. Dặn bạn, cũng là lời “cam kết” với lòng mình.

Có lẽ cũng xuất phát từ tình cảm này mà khi trích tiền lương hỗ trợ học sinh nghèo vượt khó trên địa bàn các xã biên giới Thừa Thiên Huế, Trung tướng, Tư lệnh Hoàng Xuân Chiến không quên những học sinh vượt khó của các bản Sê Sáp, Ka Lô bên nước bạn. Tiếp tục tình cảm, hành động của Tư lệnh, nhiều năm qua, BĐBP Thừa Thiên Huế đã hỗ trợ, động viên hàng trăm học sinh nghèo chăm học, trong đó có hàng chục học sinh các bản Lào, theo Chương trình “Nâng bước em tới trường”...

...Cùng dân bản quây quần bên ấm nước bốc khói, trong ngôi nhà của Phó bản Ka Lô, bà Nang Ngo, một người mẹ có con được BĐBP hỗ trợ nâng bước đến trường đặt tay lên ngực, xúc động nói: “Nhờ có BĐBP, nhờ có Việt Nam mà dân bản Ka Lô có nhà ở chắc chắn, không sợ mưa gió, yên tâm làm ăn, trẻ nhỏ được đến trường. Dân bản Ka Lô coi BĐBP Việt Nam như người thân. Cảm ơn, cảm ơn nhiều lắm...”. 

Quỳnh Anh - Hồng Tuyên