Nhìn từ chuyện bữa ăn của trẻ

Trẻ bị dọa, bị đánh, bị bóp miệng đổ thức ăn bắt nuốt, bị cho vào thang máy đi một mình vì không chịu ăn... Những cách phạt đó đã khiến trẻ phải chịu hậu quả nặng nề cả về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Những thông tin đau lòng ấy cho thấy, trong câu chuyện nuôi dạy trẻ vẫn có nhiều lệch lạc do thiếu hiểu biết mà ra, cộng với những áp lực người lớn đặt lên nhau khiến xã hội như đang vô cảm với trẻ em.

Cha mẹ nghi ngờ cô giúp việc không cho ăn hết suất hay ăn vụng của cháu. Ông bà phê phán người mẹ trẻ không biết nuôi con, rằng “mẹ ăn hết của con”. Ra đường, đứa trẻ này bị chê còi, đứa trẻ kia được khen là “dài rộng, bụ bẫm, mẹ khéo nuôi”...

Từ đó, những áp lực từ đám đông cứ vô tình dồn nén lên những người lớn và giữa họ với nhau. Vì yêu thương, họ muốn trẻ ăn được nhiều, khỏe, chóng lớn... Cho đến lúc, vì sợ đám đông, họ ép trẻ ăn nhiều hơn, thậm chí hơn suất, để không ai kêu mình nuôi con vụng, không ai còn so sánh cháu mình với ai nữa.

Người giúp việc sợ mất việc, các cô giáo trường mầm non sợ bị phê bình. Và đứa trẻ họ nuôi, cho dù hôm đó hơi yếu mệt, cho dù không hề thích cái món bột nêm nếm khó ăn vẫn phải… ăn. Thực trạng ấy không phải hiếm ở các gia đình. Đôi khi, chính những người thân của trẻ vô tình đàn áp tinh thần bé khi đến bữa ăn mà không biết.

Hãy tôn trọng trẻ - ngay từ bữa bột đầu tiên!

Chúng ta đã nói nhiều đến khái niệm “tôn trọng trẻ” với nghĩa tôn trọng quyền được nói, được tham gia của trẻ. Thế nhưng, nếu ngồi kiểm điểm lại mới giật mình, không phải lúc nào chúng ta cũng làm được điều ấy. Nói một cách khác, rất nhiều đứa trẻ ngay cả khi được yêu thương nhất vẫn không có được sự tôn trọng cần thiết.

Trẻ cần cảm thấy mình được tôn trọng để chính các em cũng biết cách tôn trọng chính mình, nhận ra giá trị của mình, đánh giá bản thân đúng mức. Điều này vô cùng quan trọng, quyết định hành vi đúng đắn, phù hợp của trẻ trong các tình huống khác nhau của cuộc sống.

Dù thế nào, hãy kiên nhẫn và tôn trọng cảm giác về vị giác, cảm xúc về món ăn của trẻ. Lý do trẻ biếng ăn thì có nhiều, nhưng nếu không có bệnh lý, trẻ sẽ không biếng ăn mãi. Vì thế, kiên nhẫn vẫn là một phương án tốt.

Câu chuyện ăn uống chỉ là cái cớ để nói về thái độ ứng xử của người lớn đối với những đứa trẻ của mình. Nếu ta học cách tôn trọng nhau và tôn trọng trẻ, làm gì cũng nghĩ đến cảm xúc của “đối tác” sẽ hạn chế được nhiều vụ bạo hành trẻ làm dư luận xã hội ồn ào bấy lâu nay.

Qua câu chuyện về bữa ăn, chỉ cần một chút tôn trọng sẽ xử lý được vấn đề. Người mẹ có thể lắng nghe cảm giác của con, quan sát để biết con phản ứng tích cực với món nào, loại rau nào, thịt cá gì… Thay vì ép, có thể “mời”, bằng cách thay đổi cách nấu, cách trình bày, cho trẻ tham gia vào quá trình nấu, sơ chế, hoặc bày biện.

Một đứa trẻ còn ẵm ngửa, phải phụ thuộc vào người chăm bẵm, một em bé biết tự lập, cho đến các bạn trẻ tuổi mới lớn, rồi tuổi vị thành niên... tất cả đều là - những - con - người với tố chất riêng của mình. Từ khi mới sinh ra, trẻ đã có những khả năng thiên bẩm, những tính cách “trời sinh”, đều đòi hỏi được tôn trọng. Mà việc thể hiện tôn trọng đầu tiên trong xã hội này là hãy tìm hiểu kỹ về Quyền trẻ em!

Những thông tin ngắn gọn về Quyền trẻ em rất dễ dàng có thể tìm ra qua mạng. Thế nhưng, cho dù Việt Nam là một trong những quốc gia đã thông qua công ước quốc tế về Quyền trẻ em sớm nhất, nhưng không nhiều người dân hiểu biết về quyền trẻ em thấu đáo và đúng bản chất vấn đề.

Chẳng thế mà vẫn có một bộ phận không nhỏ những người lớn đòi “đánh mới nên người” và những vụ việc bạo hành, xâm hại vẫn xảy ra thường xuyên, không giảm sau những bức xúc, cảnh báo của dư luận. Chẳng thế mà người ta vẫn bàn tán về những đứa trẻ một cách không cẩn trọng trên báo hoặc mạng xã hội, với những thông tin chưa được hoàn toàn kiểm chứng. Ngay cả khi có lỗi, một đứa trẻ vẫn có quyền được bảo vệ về sức khỏe thể chất, sức khỏe tâm thần và nhân phẩm.

Mong sao những người lớn đang nuôi dạy trẻ, cho chúng ăn, quyết định những hoạt động khác của chúng luôn  nhớ rằng, mình đang nuôi dạy một-con-người. Một Con Người viết hoa và chỉ có thể được viết hoa khi được tôn trọng và ý thức được lòng tự trọng của mình.

Nguyên Thanh