Chúng tôi tìm đến nhà ông Triệu Đức Ngân khi đã xế trưa. Hai vợ chồng ông đang làm thuốc, xung quanh là những gói thuốc đã được bọc sẵn chờ mang đi cho những bệnh nhân ở tỉnh, thành xa, nhiều bệnh nhân đến khám và kiên nhẫn ngồi chờ. Lúc rảnh tay, lương y Ngân ngồi tiếp chuyện chúng tôi.

Ông Ngân kể: “Dân tộc Dao chúng tôi, hầu như mỗi gia đình đều lưu giữ một hoặc nhiều bài thuốc gia truyền để chữa bệnh. Những bài thuốc được lấy từ những cây thuốc mọc cheo leo trên vách núi hoặc phải vào tận rừng sâu mới tìm được. Khi mẹ tôi còn sống, mẹ đã truyền dạy tôi học các bài thuốc chữa bệnh bằng tiếng Nôm Dao. Do chịu khó mày mò và tự ý thức được nghề truyền thống của cha ông, nên tôi đã học được các bài thuốc đó”. 

Khi lớn lên, xây dựng gia đình, với những kiến thức, kinh nghiệm được tích lũy, lương y Ngân bốc thuốc, chữa bệnh cho người dân trong xã và các địa phương lân cận, được người dân quý mến, nể trọng. Bây giờ, ông đã trở thành lương y có tiếng ở bản Dao, am hiểu tường tận về từng loài cây, vị thuốc. 

Trong thời kỳ ông Ngân đi bộ đội, đơn vị ông đóng quân trong rừng, nên rất nhiều đồng đội của ông bị bệnh sốt rét. Sau mỗi trận chiến đấu có nhiều chiến sĩ bị thương. Thuốc men của đơn vị có hạn, mỗi lần thấy đồng đội lên cơn sốt rét và đau đớn vì vết thương, ông Ngân lại tranh thủ lên rừng tìm những cây thuốc quen thuộc mà ở nhà ông thường đi lấy cho bố mẹ, rồi tự bào chế cho anh em uống, đắp rửa vết thương. Từ những bát thuốc của ông, nhiều đồng chí đã cắt được cơn sốt, khỏi bệnh, những vết thương của đồng đội chóng khỏi, mau lành. 

Đã vài chục năm trong nghề, lương y Ngân không thể nhớ mình đã khám, điều trị cho bao nhiêu bệnh nhân. Tuy nhiên, khi được hỏi về ký ức sâu đậm nhất, ông Ngân kể về trường hợp của bệnh nhân Đặng Văn Tỉnh, 80 tuổi, thường trú tại số nhà 21, khu 8, đường Nguyễn Bình, phường Quảng Yên, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh: Ông Tỉnh bị bệnh viêm phổi rất nặng, người xanh xao gầy gò, đi chữa trị tại nhiều bệnh viện. Cuối cùng, khi đến Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, sau vài tuần điều trị, các bác sĩ đã đề nghị gia đình đưa ông Tỉnh về, vì bệnh rất nặng. Một người con của ông Tỉnh đã đưa ông đến nhà lương y Ngân. Chỉ hơn 1 tháng điều trị, căn bệnh của ông Tỉnh đã đỡ. Sau gần 1 năm điều trị, ông Tỉnh đã khỏe lại.  

Biết tiếng lương y Ngân, nhiều bệnh nhân từ Hải Phòng, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Bắc Giang..., thậm chí có cả các bệnh nhân người Quảng Đông (Trung Quốc), Luông Pha Băng (Lào) tìm đến nhờ ông Ngân khám, điều trị, trong đó nhiều người đã khỏi bệnh. Ai cũng thán phục tâm, đức của ông Ngân, bởi không chỉ chữa bệnh cứu người, ông còn động viên, chăm sóc để người bệnh khỏi tâm bệnh trước khi điều trị bệnh. Trong tâm khảm của mình, ông Ngân chỉ mong có thêm nhiều sức khỏe để mang lại niềm vui và sức khỏe cho những người bệnh nghèo.

Nghề làm thuốc của ông Ngân có thể nói khá đặc biệt. Sau khi bắt mạch, kê đơn, bốc thuốc, tính tiền cho người bệnh, bất cứ ai ông đều bảo: “Nếu đủ tiền thì trả hết, nếu chưa đủ thì trả một nửa hoặc cho nợ, về điều trị, lần sau đến thì trả tiếp”. Rất nhiều bệnh nhân biết ơn ông, không chỉ bởi tấm lòng của người thầy thuốc này, mà còn bởi phương pháp điều trị hiệu quả. Xem qua sổ theo dõi điều trị người bệnh của lương y Triệu Đức Ngân, tôi thấy có rất nhiều người viết thư và gọi điện cảm ơn ông, báo tin mình đã khỏi bệnh. 

Ông Trần Quốc Mạnh, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Mặc dù công việc gia đình rất bận, nhưng ông Ngân vẫn tích cực tham gia công tác địa phương. Ông rất giàu lòng nhân ái. Ở thôn ai gặp khó khăn, ông cũng giúp đỡ tận tình. Nhiều hộ cựu chiến binh được ông Ngân hỗ trợ vốn đã làm ăn có lãi, vươn lên thoát nghèo”.

Nhìn những tấm bằng khen, giấy khen được treo trang trọng trong nhà lương y Triệu Đức Ngân, chúng tôi hiểu rằng, ông đã có cả một đời người miệt mài cống hiến, cứu chữa cho biết bao nhiêu người, bao nhiêu số phận. Những tình cảm mà ông gửi gắm theo từng thang thuốc, từng lời động viên đã đến với người bệnh khắp mọi miền của đất nước, mang lại niềm vui, hạnh phúc vô bờ bến và có sức lan tỏa mạnh mẽ về sự đức độ, tử tế, là tấm gương sáng cho không chỉ những người thầy thuốc mà còn cho tất cả mọi người.

Long Vũ