Biên phòng - Theo Reuters, lúc 14 giờ, giờ địa phương (tức 18 giờ, giờ Hà Nội) ngày 16-7, Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Donald Trump đã bắt đầu cuộc gặp thượng đỉnh tại Thủ đô Helsinki của Phần Lan. Đây là hội nghị thượng đỉnh được mong đợi nhất suốt nhiều năm qua trong bối cảnh quan hệ Nga - Mỹ đang rơi xuống mức thấp nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh.

Tại cuộc họp báo sau hội đàm kéo dài hơn hai giờ, hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ cho biết, họ đã đạt được không ít ý kiến chung trong cuộc hội đàm. Thứ nhất là hiệu quả trong hợp tác giữa các cơ quan tình báo, đặc biệt là trong thời gian diễn ra World Cup 2018 vừa qua tại Nga. Tổng thống Nga khẳng định tầm quan trọng của việc tiếp tục hợp tác trong phân tích toàn bộ các hồ sơ chính trị - quân sự và giải giáp đồng thời đề xuất thành lập nhóm công tác chung về chống khủng bố.
Về vấn đề Syria, nhà lãnh đạo Nga đánh giá Moscow và Washington có thể đảm nhận vai trò thủ lĩnh trong giải quyết khủng hoảng nhân đạo tại Syria. Lãnh đạo Nga và Mỹ cũng thảo luận về vấn đề Iran, tình hình thực hiện thỏa thuận tiêu hủy tên lửa tầm trung và tầm ngắn. Tổng thống Putin cho biết, ông bày tỏ mối lo ngại khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran.
Tuy nhiên, Nga và Mỹ vẫn giữ quan điểm khác nhau về vấn đề bán đảo Crimea. Mỹ phản đối Nga sáp nhập phần lãnh thổ này, còn nguyên thủ nước Nga khẳng định vấn đề Crimea đã khép lại, không được đưa ra bàn luận. Hợp tác kinh tế cũng là một nội dung thảo luận tại cuộc gặp thượng đỉnh. Hai bên đã nhất trí thành lập một nhóm chung để tập hợp các “ông lớn” của giới kinh doanh hai nước.
Về vấn đề mà đông đảo ý kiến chuyên gia đều đánh giá là “gai góc” liên quan đến cáo buộc Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ, Tổng thống Donald Trump cho rằng, đây chính là nguyên nhân khiến quan hệ giữa hai nước xấu đi vì hoàn toàn không có âm mưu nào như điều tra cáo buộc.
Ông Donald Trump cũng cho biết, tới đây đại diện của Hội đồng An ninh Liên bang Nga và Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ sẽ sớm gặp gỡ để phát triển kết quả Hội nghị thượng đỉnh Helsinki.
Đánh giá về cuộc gặp, Tổng thống Putin gọi đây là cuộc gặp thành công và hữu ích. Theo nhà lãnh đạo Nga, mối quan hệ căng thẳng hiện tại giữa Nga và Mỹ là do các nguyên nhân khách quan, và hai cường quốc đều đang đối mặt với những thách thức giống nhau, như cơ chế an ninh quốc tế, nhận diện chủ nghĩa khủng bố. Đây cũng là hai lĩnh vực mà ông Putin hy vọng sẽ tìm thấy tiếng nói chung với Mỹ.
Về phần mình, Tổng thống Donald Trump cũng có chung đánh giá về cuộc gặp, gọi đây là “thời điểm bước ngoặt” trong quan hệ giữa Moscow và Washington. Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết, cuộc đối thoại với ông Putin diễn ra “cởi mở và có kết quả”, nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại đối với Nga và Mỹ cũng như toàn thế giới, đồng thời cho rằng hai nước phải tìm ra cơ hội hợp tác nếu muốn cải thiện tình hình trên thế giới.
Tổng thống Mỹ cũng cho biết, hai bên đã nhất trí sẽ tiếp tục thảo luận những vấn đề đã đề cập tại Helsinki, thậm chí hy vọng các cuộc gặp sẽ diễn ra thường xuyên.
Với những tuyên bố đầy ấn tượng và gợi mở, hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ đã tạo ra được khúc dạo đầu tốt đẹp, hứa hẹn những thay đổi theo hướng tích cực trong quan hệ vốn nhiều thăng trầm giữa hai nước.
Tuy nhiên, giới phân tích vẫn khá thận trọng khi kỳ vọng về những bước chuyển mang tính bước ngoặt trong ngắn hạn. Điều này là hoàn toàn có cơ sở khi quan hệ Nga-Mỹ là một trong những mối quan hệ nước lớn phức tạp nhất trên thế giới, tính phức tạp vừa có nguyên nhân lịch sử, vừa có vấn đề và mâu thuẫn hiện thực trong các thời kỳ khác nhau.
Thu Uyên