Quá trình xây dựng và phát triển của Phòng Tuyên huấn là những cống hiến thầm lặng của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ mang quân hàm xanh trên mặt trận TTVH. Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhiệm vụ của CANDVT hết sức nặng nề, vừa tổ chức xây dựng lực lượng, vừa triển khai quản lý, chiến đấu, bảo vệ địa bàn biên giới, bờ biển rộng lớn và các mục tiêu trọng yếu ở nội địa của 33 khu, tỉnh, thành phía Bắc và đấu tranh chống lại các hoạt động thù địch của Mỹ, ngụy...

Do đó, công tác TTVH được coi là mặt trận hàng đầu, góp phần quyết định tạo nên phong trào cách mạng. Chấp hành chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy CANDVT Trung ương và Cục Chính trị, Phòng Tuyên huấn đã chủ động, sáng tạo, nghiên cứu tình hình, tham mưu kịp thời, sát đúng về công tác chính trị tư tưởng trong từng giai đoạn, từng lĩnh vực chiến đấu của lực lượng. 

Các mặt công tác như tuyên truyền, giáo dục tư tưởng; công tác văn hóa, giáo dục quần chúng; biên soạn tài liệu hướng dẫn công tác tuyên truyền cho cấp dưới; chỉ đạo nghiệp vụ cho ngành Tuyên huấn các cấp, đào tạo cán bộ cơ sở; hướng dẫn tiêu chuẩn xây dựng cơ quan, đơn vị an toàn trong thời chiến... được tiến hành bài bản, đúng nguyên tắc và phù hợp với đặc điểm các đơn vị cơ sở đóng quân tại các vùng xa xôi, hẻo lánh. Phòng Tuyên huấn đã phối hợp với CANDVT các tỉnh, thành phố chỉ đạo, hướng dẫn cơ sở tổ chức các đợt tuyên truyền, vận động giác ngộ quần chúng, xây dựng chính quyền cơ sở và phát động phong trào bảo vệ trị an ở các xã biên giới..., góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự ở địa bàn biên giới.

Nhiều đợt thi đua, tuyên truyền trọng điểm như “Thi đua tiến nhanh vượt mức kế hoạch”; “Tiên tiến”, “Ba nhất”, “Thi đua thực hiện lời dạy của Bác"; “Học tập quân và dân miền Nam anh hùng”; “Noi gương liệt sĩ Trần Văn Thọ”, “Học tập lá cờ đầu Quang Chiểu”, “Thường trực 24 giờ quyết thắng giặc Mỹ”..., hay các khẩu hiệu cổ vũ hành động như: “Kiên quyết bám trận địa, bám địa bàn, bảo vệ an toàn mục tiêu”, “Một tấc không đi, một ly không rời”, “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”... được Phòng Tuyên huấn tham mưu cho Đảng ủy CANDVT Trung ương và Cục Chính trị phát động đã tạo khí thế sôi nổi, khích lệ, cổ vũ động viên cán bộ, chiến sĩ toàn lực lượng nêu cao tinh thần chiến đấu dũng cảm, hăng hái lập công. 

Thời kỳ này, Phòng Tuyên huấn cũng đã cử hàng trăm lượt cán bộ đi công tác cơ sở và phối hợp, chỉ đạo các đơn vị Báo, Điện ảnh và Đoàn văn công CANDVT phát huy tinh thần xung kích để đưa văn hóa thông tin, lời ca tiếng hát đến với đồng chí, đồng đội và bà con các dân tộc trên các tuyến biên giới.

Trên mọi nẻo đường biên cương ác liệt đầy bom đạn của giặc Mỹ và sự khắc nghiệt của thiên nhiên, những người làm công tác tuyên huấn mang quân hàm xanh đã vượt núi cao, vực sâu, vượt vòng kiềm tỏa của địch đến với các đồn Biên phòng, mọi bản làng trên biên giới, hải đảo Tổ quốc.  

Có thể nói, đóng góp của công tác TTVH cũng như Phòng Tuyên huấn trong những năm tháng chiến tranh là nét son trong thành tích chung của lực lượng và cũng là tiền đề cho sự phát triển của công tác tuyên huấn thời kỳ đổi mới và hội nhập. 

Đứng trong đội hình của ngành Tuyên huấn Quân đội, khắc sâu lời dạy của Bác và nhất quán chủ trương “làm cho chính trị trở thành linh hồn, mạch sống của Quân đội cách mạng”..., Phòng Tuyên huấn đã luôn bám sát sự chỉ đạo, hướng dẫn của trên, tích cực chủ động tham mưu, đề xuất với Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP các nội dung công tác tuyên huấn bảo đảm đúng, sát với đặc điểm tình hình từng tuyến biên giới, từng nhiệm vụ của đơn vị. Những nội dung công tác tuyên huấn trọng tâm được đổi mới toàn diện, đồng bộ, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị, giáo dục truyền thống với thực hiện các phong trào thi đua, các cuộc vận động và công tác tuyên truyền cổ động, huấn luyện quân sự, rèn luyện kỷ luật và xây dựng nền nếp chính quy. 

Những năm qua, Phòng Tuyên huấn đã xây dựng hàng ngàn hướng dẫn, kế hoạch giáo dục chính trị, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP cùng các chỉ thị, nghị quyết chuyên đề, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật... nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên huấn trong BĐBP. 

Công tác tuyên truyền cũng hết sức ấn tượng với việc chỉ đạo xây dựng và duy trì hiệu quả các chuyên mục “Vì chủ quyền, an ninh biên giới”, “Vì chủ quyền biển đảo” trên Đài Phát thanh - Truyền hình và báo Đảng của 44 tỉnh, thành phố biên giới. Sự phối hợp thiết thực và gắn kết đã huy động được sự ủng hộ của các cơ quan thông tấn, báo chí Trung ương và địa phương nhằm tuyên truyền sâu rộng về hoạt động của BĐBP trên mọi vùng miền và các lĩnh vực công tác, giúp cho nhân dân cả nước, các cấp, các ngành hiểu rõ hơn về biên giới lãnh thổ và BĐBP.

Nhiều hoạt động nổi bật như loạt phim tài liệu “Ký sự Biên phòng”, “Ký sự biển đảo”, “Những trang sử biên thùy”..., các chương trình giao lưu “Những người thắp lửa biên cương”, “Biên cương thắm tình hữu nghị”, “Âm vang biên giới”, “Giữ mãi màu xanh biên cương”, “Vì những con tàu xa khơi”, “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản”, “Giao lưu hữu nghị biên giới” tạo nên ấn tượng mạnh trong lòng người xem cả nước và bạn bè quốc tế. 

Bên cạnh đó, Phòng Tuyên huấn đã tham mưu cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP chỉ đạo công tác thi đua, khen thưởng, kiện toàn Hội đồng thi đua - khen thưởng các cấp và hàng năm chỉ đạo phong trào thi đua Quyết thắng toàn lực lượng sâu sát, cụ thể, đạt hiệu quả cao.

Đến nay, lực lượng BĐBP đã 2 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, 1 Huân chương Sao vàng, 3 Huân chương Hồ Chí Minh, 2 Huân chương Độc lập, 3 Huân chương Quân công, 1 Huân chương Lao động hạng Ba. Toàn lực lượng BĐBP đã có 154 lượt tập thể,  67 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và hàng trăm tập thể, hàng ngàn cá nhân được tặng thưởng Huân chương, Bằng khen, Cờ thi đua của Chính phủ, Bằng khen, Cờ thi đua của Bộ Quốc phòng và các ban, bộ, ngành Trung ương. 

Công tác văn hóa, văn nghệ cũng đã bám sát chỉ đạo của trên, hướng dẫn các đơn vị triển khai các hoạt động văn hóa văn nghệ, xây dựng môi trường văn hoá cho bộ đội tại cơ sở và phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa. Từ năm 1993 đến nay, chương trình phối hợp đẩy mạnh và nâng cao hoạt động văn hóa thông tin trên các tuyến biên giới, biển, đảo, đưa văn hóa thông tin về cơ sở giữa Bộ Tư lệnh BĐBP và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã góp phần nâng cao dân trí, tăng cường tình đoàn kết quân dân và sự phối hợp giữa các đồn Biên phòng với các trung tâm văn hóa địa phương ngày càng chặt chẽ, các thiết chế văn hóa đi vào nền nếp, hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho quân và dân khu vực biên giới.

Cả nước đang trong tiến trình hội nhập và phát triển, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP cũng luôn xác định, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng cho cán bộ, chiến sĩ là nhiệm vụ hàng đầu, là thước đo phẩm chất chính trị, giá trị nhân cách “Bộ đội Cụ Hồ”. Vì thế, công tác tuyên huấn với nhiệm vụ bồi đắp những giá trị tư tưởng mang tính cốt lõi, nhân văn cho mỗi người lính mang quân hàm xanh luôn được quan tâm, chú trọng trên nhiều phương diện, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng trong BĐBP.

Đại tá Nguyễn Văn Hưng, Trưởng phòng Tuyên huấn, Cục Chính trị BĐBP