Báo cáo việc thực hiện chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn giai đoạn 2012-2018, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến cho biết, mặc dù đã có nhiều chương trình dự án thực hiện các chính sách có liên quan đến hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS trên địa bàn cả nước, nhưng do nguồn lực rất hạn chế nên hầu hết các mục tiêu không hoàn thành. Do thiếu vốn và phân bổ vốn kéo dài từ năm 2008 nên hiện nay còn 156 dự án định canh định cư tập trung chưa triển khai và đang thực hiện dở dang.

Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến cũng nêu rõ, Ủy ban Dân tộc đã chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các Bộ, ngành liên quan tổng hợp nhu cầu, kế hoạch theo các Đề án của các địa phương. Tuy nhiên, còn thiếu một hệ thống cơ sở dữ liệu đầy đủ, mang tính liên tục, kịp thời để phục vụ mục tiêu theo dõi, quản lý và tham mưu chính sách. Công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chính sách chưa thực sự được sát sao.

Trên cơ sở các báo cáo tại phiên giải trình, đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) đề nghị các Bộ, ngành cần làm rõ nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện chính sách về hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn chưa đạt hiệu quả. Cần chỉ rõ đâu là nguyên nhân chính, giải pháp hiệu quả để khắc phục tình trạng này?

Đại biểu Tống Thanh Bình (Lai Châu) cho biết, qua giám sát và thực tế cho thấy, mặc dù Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhưng tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt ở vùng dân tộc thiểu số có chiều hướng gia tăng, khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn.

Trả lời vấn đề các đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến thừa nhận mặc dù nhiều chính sách đưa ra nhưng tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt ở vùng DTTS vẫn còn nhiều vướng mắc. Nguyên nhân chủ yếu, do vốn cấp chưa đủ theo kế hoạch nên quá trình thực hiện các chính sách còn tồn tại; sự phối hợp giữa các Bộ, ngành trong xây dựng và phân bổ nguồn lực; kiểm tra đánh giá chính sách chưa được chặt chẽ.

Tham gia làm rõ một số vấn đề tại phiên giải trình, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, giai đoạn 2012-2018, ngoài nguồn vốn ngân sách Trung ương, việc thực hiện hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt còn được quy định cụ thể tại một số quyết định và lồng ghép trong các chương trình mục tiêu quốc gia. Mặc dù đã tập trung bố trí nguồn lực nhưng ngân sách nhà nước vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu, định mức hỗ trợ còn thấp so với giá thực tế thị trường.

Phát biểu kết luận, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến đánh giá cao Chính phủ, Ủy ban Dân tộc, các bộ, ngành và chính quyền địa phương đã trách nhiệm, tích cực, nỗ lực, góp phần ổn định đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào DTTS. Tuy nhiên, trên cơ sở chỉ ra nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong việc triển khai việc thực hiện chính sách về hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, đề nghị Chính phủ, Ủy ban Dân tộc và các bộ, ngành thực hiện nghiêm túc các kiến nghị đưa ra tại Phiên giải trình để chính sách này phát huy hiệu quả một cách cao nhất.

Danh Anh