Cuộc hội đàm trực tuyến của Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình diễn ra 3 giờ với nhiều nội dung trao đổi sâu về các vấn đề có tầm chiến lược, bao trùm và cơ bản định hình sự phát triển quan hệ Mỹ - Trung, cùng các vấn đề thế giới cùng quan tâm. Cuộc hội đàm thu hút sự quan tâm rất lớn của cộng đồng quốc tế, bởi diễn ra trong bối cảnh hai nước căng thẳng vẫn gay gắt, trong khi chính quyền Tổng thống Biden cho thấy quan điểm mềm mỏng hơn so với chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, vốn gây ra nhiều năm sóng gió.

Theo giới quan sát, khi nhậm chức vào tháng 1-2021, ông Joe Biden nhấn mạnh tiếp tục chính sách cứng rắn với Trung Quốc nhưng sẵn sàng hợp tác vì lợi ích Mỹ. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng tuyên bố, Trung Quốc là thách thức địa chính trị lớn nhất của Mỹ, song, vẫn ưu tiên tiếp xúc song phương. Với Trung Quốc, khi điện chúc mừng ông Biden nhậm chức, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh sự cần thiết phải thúc đẩy phát triển lành mạnh, ổn định quan hệ, hợp tác cùng có lợi, cùng giải quyết bất đồng,...

Cuộc gặp này là “minh chứng sống” cho quan điểm của chính quyền Mỹ và Trung Quốc về phát triển lành mạnh và ổn định để thúc đẩy phát triển từng quốc gia và bảo vệ môi trường hợp tác của quốc tế. Trong cuộc gặp, hai nguyên thủ có những cách diễn đạt khác nhau, song, quan điểm căn bản đều cùng tựu chung về một thái độ tích cực. Dẫu vậy, sự nhượng bộ hay thỏa hiệp trong cuộc gặp vừa qua, cũng như trong thời gian tới là khó đạt được, bởi sự chi phối lớn từ nội bộ mỗi nước cũng như những diễn biến tiêu cực đang diễn ra trên trường quốc tế, nhất là hàng loạt hệ quả sau nhiều năm cạnh tranh gay gắt.

Bình luận về cuộc gặp này, ông Robert Lawrence Kuhn, Chủ tịch Quỹ Tài trợ Kuhn (Mỹ) và cũng là chuyên gia Mỹ chuyên nghiên cứu về Trung Quốc cho rằng, đây là động thái rất đáng hoan nghênh trong việc điều hướng mối quan hệ Mỹ - Trung đi đúng hướng. Tầm quan trọng của cuộc gặp được nâng lên đáng kể vì bối cảnh thế giới hiện đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng khó có thể giải quyết nếu không có sự hợp tác giữa Mỹ và Trung Quốc. Vì vậy, cuộc gặp dù là một bước tiến nhỏ nhưng đúng hướng. Ông Kenneth Quinn, Chủ tịch Quỹ Giải thưởng Thực phẩm Thế giới, cựu Đại sứ Mỹ tại Campuchia nhìn nhận, sự hợp tác chặt chẽ giữa hai bên là hoàn toàn cần thiết để giúp nhân loại đối phó với những thách thức lớn trong tương lai, bao gồm cả tình trạng thiếu lương thực, tác động của biến đổi khí hậu, rủi ro sức khỏe cộng đồng,...

Phó Chủ tịch Hiệp hội Hữu nghị Pháp - Trung tại Thủ đô Paris, Pháp Lyazid Benhami cho rằng, hai nước không chỉ có nghĩa vụ với dân tộc mình mà còn cả cộng đồng quốc tế. Ông Cavince Adhere - một học giả về quan hệ quốc tế Trung Quốc - châu Phi bày tỏ, thế giới mong đợi mối quan hệ ổn định và bền vững hơn giữa hai nước. Bởi, điều này làm tăng triển vọng về một hệ thống quốc tế ổn định hơn, có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự hợp tác toàn cầu vì lợi ích của nhân loại. Người sáng lập Tổ chức Nghiên cứu Chiến lược Philippine - Nhóm 5 nền kinh tế mới nổi (BRICS) đánh giá, Mỹ và Trung Quốc là hai siêu cường gánh vác hy vọng của toàn thế giới về một trái đất an toàn, lành mạnh, thịnh vượng cho tất cả mọi người.

Hầu hết giới chuyên gia cho rằng, phần còn lại của thế giới có thể sẽ đạt được rất ít tiến bộ trong việc giải quyết các thách thức quốc tế nếu không có sự tham gia và hợp tác đầy đủ của Trung Quốc và Mỹ, điển hình nhất là đại dịch Covid-19 và khủng hoảng khí hậu. Đối mặt với những thách thức chung, cam kết và nỗ lực hướng tới hòa bình lâu dài và vĩnh viễn, cũng như môi trường chính trị và ngoại giao quốc tế ổn định là điều tối quan trọng để các cường quốc hứa hẹn và theo đuổi.

Thanh Trúc