Mặt hàng tồn chủ yếu là nông sản, gồm: dưa hấu (tỉnh Quảng Ngãi), thanh long (tỉnh Bình Thuận), chuối xanh (tỉnh Tiền Giang), mít (tỉnh Đắk Lắk, Tiền Giang), xoài (tỉnh Bình Định)…

Thông tin chi tiết về lượng thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu Lạng Sơn, Sở Công thương tỉnh Lạng Sơn cho biết, trung bình phương tiện xuất khẩu được thông quan qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn khoảng 450 xe/ngày (trong đó, tại cửa khẩu Hữu Nghị khoảng 150-200 xe/ngày, tại cửa khẩu Tân Thanh khoảng 200 xe/ngày, tại cửa khẩu Chi Ma khoảng 35-40 xe/ngày).

Thực tế lượng phương tiện đưa lên cửa khẩu ngày càng nhiều hơn so với năng lực thông quan nên lượng xe còn tồn tại khu vực bến bãi, cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đang tăng cao.

Bộ Công thương cho biết, do nhiều nguyên nhân, tình trạng ùn ứ, tồn đọng hàng hóa nhất là nông sản, trái cây tại các cửa khẩu phía Bắc, nhất là trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn chưa thể giải quyết dứt điểm được trong trước mắt.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, các cơ quan quản lý cửa khẩu của cả Trung Quốc và Việt Nam đều đã phải tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch bệnh. Cho tới nay, nhờ nỗ lực của cả hai bên, hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa về cơ bản vẫn được duy trì nhưng năng lực thông quan chưa được cải thiện nhiều do cả hai bên đều đặt ưu tiên hàng đầu cho các biện pháp chống dịch. Nhân lực tham gia vào quá trình xuất nhập khẩu, vận chuyển, giao nhận, bốc xếp, sang tải hàng hóa tại khu vực cửa khẩu của cả phía Việt Nam và phía Trung Quốc cũng vẫn còn thiếu.

Những tháng cuối năm nhu cầu tiêu dùng dịp lễ, Tết của thị trường Trung Quốc tăng cao; một số hàng nông sản phía Trung Quốc tạm dừng nhập khẩu ở địa phương khác nên lượng hàng hóa tập trung về các cửa khẩu Lạng Sơn nhiều.

Bên cạnh đó, từ thời điểm tỉnh Lạng Sơn triển khai thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 của Chính phủ ban hành quy định tạm thời "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19" đã giúp khôi phục lại hoạt động sản xuất, tăng lượng hàng hóa xuất khẩu đưa lên cửa khẩu dẫn đến tình trạng ùn ứ hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.

Để giảm thiểu tình trạng ùn ứ, tồn động hàng hóa tại cửa khẩu phía Bắc, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương đã có văn bản khuyến cáo gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Hiệp hội, ngành hàng, hộ nông dân, cơ sở sản xuất, doanh nghiệp chế biến xuất khẩu nông sản và trái cây tươi... cần thường xuyên cập nhật thông tin, tình hình từ các tỉnh biên giới phía Bắc để chủ động cân nhắc, điều chỉnh nhịp độ đưa hàng lên biên giới phù hợp với năng lực thông quan của các cửa khẩu.

Đồng thời, chuyển nhanh, chuyển mạnh hoạt động xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Trung Quốc theo hình thức chính ngạch (mua bán theo hợp đồng, với các điều kiện giao dịch, giao nhận rõ ràng, giao hàng tại cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính,…).

Đẩy nhanh triển khai thực hiện đáp ứng các quy định của phía Trung Quốc tại Lệnh 248, Lệnh 249 có hiệu lực từ ngày 1-1-2022; đồng thời, tiếp tục thực hiện nghiêm túc các quy định về truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, ghi nhãn,… cũng như các yêu cầu khác có liên quan để nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng quy định, tiêu chuẩn đã thỏa thuận với bạn hàng nước ngoài.

Trong thời gian tới, dịch Covid-19 được dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; một số mặt hàng nông sản vào vụ thu hoạch; vào dịp Tết Nguyên đán của ta và Trung Quốc là thời điểm cao điểm xuất khẩu hàng hóa của ta sang thị trường Trung Quốc, lưu lượng hàng hóa và phương tiện lên cửa khẩu sẽ tiếp tục còn tăng cao, áp lực đối với năng lực thông quan tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc, nhất là trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn là rất lớn.

Do đó, để thực hiện tốt mục tiêu "kép” vừa phòng, chống dịch Covid-19, vừa duy trì tăng trưởng kinh tế, các địa phương, doanh nghiệp và hộ nông dân thường xuyên cập nhật diễn biến thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc để chủ động có kế hoạch sản xuất, đóng gói, giao nhận, xuất khẩu hàng hóa, tránh để phát sinh ùn ứ và các tác động bất lợi khác.

Bích Nguyên