Tuyến biên giới đất liền Việt Nam tiếp giáp với Trung Quốc, Lào và Campuchia có 435 xã, phường, thị trấn biên giới thuộc 103 huyện, thị xã biên giới, là địa bàn đóng quân và phụ trách của các đồn Biên phòng, nơi tuyến đầu có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng - an ninh và đối ngoại của KVPT. Tuy nhiên, đây cũng là địa bàn mà các thế lực thù địch không ngừng tìm cách chống phá. Chúng lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền để tuyên truyền, kích động quần chúng chống chính quyền, gây rối, gây bạo loạn, tạo cớ kêu gọi can thiệp quân sự từ bên ngoài để lật đổ, ly khai. Chính vì vậy, xã, phường, thị trấn biên giới luôn giữ vị trí quan trọng của KVPT, là địa bàn chủ động tổ chức và thực hành linh hoạt, sáng tạo các hoạt động tác chiến; địa bàn vừa phát triển lực lượng, vừa kịp thời hoạt động tác chiến, vừa duy trì đẩy mạnh sản xuất, nâng cao khả năng tích lũy nguồn lực của địa phương, đảm bảo cho tác chiến tại chỗ và góp phần chi viện cho thế trận chung.

BĐBP là lực lượng vũ trang của Đảng, Nhà nước, là thành phần của QĐND Việt Nam, là một lực lượng thành viên trong KVPT tỉnh, huyện biên giới, là lực lượng chuyên trách, lực lượng chiến đấu đầu tiên, bám trụ đến cùng để bảo vệ và giữ vững biên giới quốc gia. Do đó, BĐBP tham gia bồi dưỡng cho Ban chỉ huy quân sự, Ban công an, dân quân, tự vệ của xã, phường, thị trấn biên giới hiểu rõ quan điểm của Đảng về xây dựng lực lượng vũ trang địa phương. BĐBP tổ chức huấn luyện cho lực lượng vũ trang của xã, phường, thị trấn biên giới về nghiệp vụ biên phòng, kỹ năng tuần tra biên giới, kỹ năng tham gia phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; chống cháy nổ, cháy rừng và kỹ thuật cấp cứu nạn nhân.

Trên cơ sở thế trận chung của KVPT huyện, tỉnh và kế hoạch chiến đấu phòng thủ xã, phường, thị trấn biên giới, BĐBP đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tham gia bố trí lực lượng, bảo đảm phát huy khả năng, sở trường, tiện cơ động, chi viện, tạo sức mạnh tổng hợp trong chiến đấu và xử lý tình huống theo trạng thái quốc phòng. BĐBP căn cứ vào đó bố trí lực lượng của các đơn vị ở địa bàn; dựa trên kế hoạch xây dựng lực lượng dân quân trong thời bình và mở rộng dân quân trong các trạng thái quốc phòng, nắm chắc tổ chức biên chế, khả năng, sở trường của các lực lượng.

Từ đó, tham gia bố trí lực lượng dân quân tại chỗ, tự vệ cơ quan, nông trường, xí nghiệp và công an viên phù hợp với tính chất đặc thù địa bàn, bảo đảm rộng khắp, có tập trung cho địa bàn xung yếu, đáp ứng yêu cầu xử lý các tình huống về an ninh, quân sự. Thông qua huấn luyện, luyện tập, diễn tập, BĐBP tiếp tục tham mưu điều chỉnh tổ chức, bố trí thế trận, đáp ứng yêu cầu giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong thời bình và khi có tình huống theo các trạng thái quốc phòng.

Với vai trò là lực lượng đứng chân nơi biên giới, BĐBP cũng tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương cùng cơ quan quân sự địa phương và Ban chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn biên giới xây dựng vững chắc KVPT biên giới. Cùng với đó, phối hợp với các đơn vị trên khảo sát, xác định vị trí bố trí các công trình, công sự cho lực lượng dân quân tại chỗ, dân quân cơ động, hệ thống vật cản, cứ chiến đấu, khu cất giữ hậu cần, kỹ thuật và khu phòng tránh, sơ tán nhân dân; kết hợp với công trình phòng thủ dân sự và công sự của lực lượng vũ trang đứng chân trên địa bàn, bảo đảm tính liên hoàn; đề xuất đầu tư xây dựng một số công sự cần thiết trong thời bình.

Cùng với việc tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương, BĐBP cũng coi trọng xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận biên phòng toàn dân, tạo sự gắn kết, tích hợp lòng yêu nước, tự tôn dân tộc, nâng cao ý thức cộng đồng, tinh thần đoàn kết, xây dựng niềm tin sâu sắc và ý chí, nghị lực của đồng bào các dân tộc tạo sức mạnh tổng hợp, không để các thế lực thù địch, tổ chức phản động và bọn tội phạm lợi dụng tuyên truyền, kích động, lôi kéo, mua chuộc quần chúng nhân dân. Qua đó, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, xây dựng thế trận chung của KVPT huyện, tỉnh biên giới.

Minh Hoàng