Biên phòng - Lực lượng Công an nhân dân vũ trang (CANDVT) Đồng Tháp (nay là BĐBP Đồng Tháp) được thành lập ngày 17-3-1976 với nhiệm vụ chính trị: “Trấn áp mọi hành động phá hoại của bọn phản cách mạng trong nước và bọn phản cách mạng ngoài nước xâm nhập phá hoại nước ta, luôn sẵn sàng chiến đấu và bảo vệ an ninh biên giới tỉnh Đồng Tháp”. Ra đời trong hoàn cảnh đất nước vừa thống nhất, kinh tế chưa hồi phục, đời sống còn gặp nhiều khó khăn thiếu thốn, đường đi lối lại vô cùng vất vả, nhưng cán bộ, chiến sĩ BĐBP Đồng Tháp đã đoàn kết một lòng, vượt qua khó khăn thử thách, phát huy truyền thống tự lực, tự cường.
Trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam kéo dài 400 ngày đêm, sát cánh cùng lực lượng vũ trang và nhân dân tỉnh Đồng Tháp, cán bộ, chiến sĩ CANDVT (nay là BĐBP) đã mưu trí, dũng cảm chiến đấu với 163 trận đánh lớn nhỏ, tiêu diệt 604 tên địch, thu và phá hủy nhiều loại vũ khí trang bị, giữ vững độc lập chủ quyền của Tổ quốc, bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân, gây được lòng tin yêu của quân và dân Đồng Tháp.
Chiến tranh kết thúc, cán bộ, chiến sĩ đã nhanh chóng bắt tay vào thực hiện nhiệm vụ, khắc phục hậu quả chiến tranh, tháo gỡ được 1.231 quả mìn, lựu đạn, 1.101 bàn chông sắt giải phóng mặt bằng và đất sản xuất cho nhân dân; kịp thời triển khai thực hiện các biện pháp nghiệp vụ công tác Biên phòng, rà soát lập danh sách hàng nghìn đối tượng các loại trên địa bàn biên giới và có kế hoạch giám sát, quản lý chặt chẽ hoạt động, truy quét tàn quân địch, phát động phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc.
Qua đó, đã phá vỡ hoạt động của Đảng “Bảo long phục Quốc”, “Đảng Chữ vạn” và một bộ phận khung của “Sư đoàn 43”, bắt nhiều tên cầm đầu, giáo dục trấn áp gần 500 tên đối tượng chính trị, hình sự; thành lập chuyên án và đấu tranh đập tan một tổ chức nhen nhóm phản cách mạng ngay trên địa bàn biên phòng giữa lúc cuộc chiến tranh biên giới đang gay go, ác liệt.
Trong giai đoạn 1980-1983, lực lượng trinh sát BĐBP Đồng Tháp đã phối hợp với các lực lượng đập tan một nhóm tổ chức “Dân quân phục quốc” và truy bắt 1 nhóm của tổ chức “Việt Nam phục quốc”, bắt 57 đối tượng đưa đi cải tạo, xử lý 4 đối tượng nghi hoạt động gián điệp, đuổi khỏi địa bàn biên giới 59 tên.

Từ khi có quyết định số 16/HĐBT ngày 22-2-1989 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính Phủ) về việc thực hiện “Ngày Biên phòng toàn dân”, BĐBP Đồng Tháp luôn phát huy tốt vai trò nòng cốt chuyên trách, tham mưu với địa phương tổ chức thực hiện tốt các nội dung Ngày Biên phòng toàn dân đã đề ra, điển hình đã tham mưu với địa phương tiến hành đào kênh Thường Phước, Ba Nguyên, nạo vét sông Sở Hạ, làm đường giao thông…
Bên cạnh đó, đơn vị còn thường xuyên tổ chức có hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phát triển kinh tế - xã hội thông qua các chương trình: “3 cùng 4 bám”, phong trào tấn công truy quét các loại tội phạm, phong trào xây dựng đời sống văn hóa, đô thị văn minh ở khu dân cư; kiên trì tuyên truyền, vận động nhân dân nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các Hiệp định, Hiệp nghị, Nghị định, quy chế khu vực biên giới, Luật Biên giới quốc gia... tích cực tham gia quản lý, bảo vệ biên giới theo tinh thần Chỉ thị số 01/CT-TTg ngày 9-1-2015 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”, xây dựng xã, ấp vững mạnh về an ninh chính trị. Bên cạnh đó, đơn vị cũng triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án “Tăng cường, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân khu vực biên giới giai đoạn 2017-2021” góp phần nâng cao nhận thức, kiến thức về pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân khu vực biên giới
Đặc biệt, những năm qua, thực hiện các nội dung, chương trình liên tịch với Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Đồng Tháp; Sở Giáo dục - Đào tạo; Mặt trận Tổ quốc; Hội Nông dân; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Hội Chữ thập đỏ… BĐBP Đồng Tháp đã đẩy mạnh thực hiện công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt các phong trào như đền ơn đáp nghĩa, xóa đói giảm nghèo, xóa mù chữ,… góp phần củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức chính trị ở cơ sở; xây dựng phong trào quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc ngày càng vững mạnh, giữ vững quốc phòng, củng cố an ninh trên khu vực biên giới, đời sống vật chất và văn hóa tinh thần của nhân dân từng bước được nâng lên.
Đồng thời phát huy hiệu quả của các phòng khám quân dân y kết hợp trong việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân ở khu vực biên giới; mô hình “Hũ gạo tình thương” được duy trì thường xuyên, liên tục, đã hỗ trợ 32 hộ là người già neo đơn, có hoàn cảnh khó khăn; chương trình “Nâng bước em đến trường” cũng được cán bộ, chiến sĩ trong toàn đơn vị hưởng ứng tham gia, hỗ trợ 42 em học sinh nghèo, có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn đóng quân.
Trong công tác khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, dịch bệnh, đặc biệt là đợt bùng phát dịch bệnh Covid-19 vừa qua, BĐBP Đồng Tháp đã triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, UBND tỉnh Đồng tháp và Bộ Tư lệnh BĐBP về công tác phòng, chống dịch Covid-19. Đơn vị đã thành lập 21 chốt cố định và 16 tổ cơ động, phối phợp với lực lượng Công an, Quân sự địa phương tuần tra, kiểm soát dọc tuyến biên giới phòng, chống các loại tội phạm, buôn lậu, vượt biên trái phép và dịch bệnh Covid-19. Trong năm 2020 đã phối hợp với các ngành chức năng đưa đi cách ly trên 1.000 trường hợp nhập cảnh qua cửa khẩu.
Trong công tác đối ngoại, BĐBP Đồng Tháp luôn nắm chắc các quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và các đối sách cụ thể với từng thời điểm, luôn mềm dẻo kiên quyết trong quan hệ ngoại giao. Đơn vị đã tham mưu với UBND tỉnh ký kết và thực hiện biên bản thỏa thuận hàng năm giữa lãnh đạo 2 tỉnh Đồng Tháp (Việt Nam) - Prâyveng (Campuchia); hiệp đồng chặt chẽ với Tiểu khu Quân sự, Ty Công an , Bộ Chỉ huy Hiến binh tỉnh Prâyveng, Campuchia trong đấu tranh, phòng chống tội phạm, duy trì nề nếp họp trao đổi tình hình giữa hai bên. Tham mưu cho UBND tỉnh Đồng Tháp giúp đỡ phía Campuchia làm đường lộ, khảo sát lắp đặt đường dây điện, khoan giếng nước sạch phục vụ cho nhân dân Campuchia sinh hoạt, phối hợp với quân y cấp trên khám, chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho nhân dân Campuchia, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân qua lại trao đổi hàng hóa... góp phần ổn định biên giới, hòa bình hữu nghị và hợp tác cùng phát triển.
Những năm qua, các đơn vị thuộc BĐBP Đồng Tháp đã có nhiều cố gắng xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, môi trường xanh - sạch - đẹp, có đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh phong phú, từng bước trở thành điểm sáng văn hóa trên biên giới. Luôn quan tâm giáo dục nâng cao bản lĩnh chiến đấu, lập trường tư tưởng, ý thức cảnh giác cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ; xây dựng ý thức tự giác trong rèn luyện và chấp hành kỷ luật, pháp luật.
Cán bộ, chiến sĩ luôn tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, chấp hành nghiêm chỉ thị, nghị quyết của Đảng và pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội. Hiện nay, cán bộ, chiến sĩ BĐBP Đồng Tháp đang nỗ lực thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và lời dạy của Bác Hồ đối với BĐBP” với những nội dung cụ thể, thiết thực và đạt được nhiều kết quả tích cực.
Đến nay, trải qua chặng đường 45 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ BĐBP Đồng Tháp luôn kế thừa và phát huy truyền thống của đơn vị. Dù trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào vẫn bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Cán bộ, chiến sĩ luôn có lập trường kiên định vững vàng, khắc phục khó khăn mưu trí dũng cảm, vận dụng linh hoạt các biện pháp công tác biên phòng, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng đáng với sự tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Với những thành tích đã đạt được trong 45 năm qua, BĐBP Đồng Tháp đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng 1 Huân chương Quân công hạng 3, 4 Huân chương Chiến công các loại, các đơn vị cơ sở và cá nhân được tặng 63 Huân chương các loại và nhiều phần thưởng cao quý khác. Đặc biệt, Đồn Biên phòng Cầu Ván (nay là Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Thường Phước) đã 2 lần được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (lần 1 năm 1979, lần 2 năm 2000).
Đại tá Lê Văn Luận, Chỉ huy trưởng BĐBP Đồng Tháp