Trong suốt 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) đã luôn nhận được những tình cảm và sự quan tâm đặc biệt của Bác Hồ. Ngay từ khi ra đời, năm 1959, trong ngày thành lập lực lượng Công an nhân dân vũ trang (CANDVT), nay là BĐBP, Bác đã đến dự và phát biểu huấn thị cán bộ, chiến sĩ toàn lực lượng với 8 câu văn vần: “Đoàn kết, cảnh giác/ Liêm chính, kiệm cần/ Hoàn thành nhiệm vụ/ Khắc phục khó khăn/ Dũng cảm trước địch/ Vì nước quên thân/ Trung thành với Đảng/ Tận tụy với dân”. Lời Bác đã trở thành kim chỉ nam, là nền tảng tư tưởng, động lực để cán bộ, chiến sĩ BĐBP vượt qua mọi gian lao, thử thách hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chuyên trách trong quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và an ninh biên giới quốc gia.

Trong thời kỳ kháng chiến, lực lượng CANDVT đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ biên giới, bờ biển miền Bắc, giới tuyến quân sự tạm thời và các mục tiêu quan trọng trong nội địa của 33 khu, tỉnh thành. Ở các địa bàn vùng sâu, vùng cao biên giới, mặc dù thời tiết khắc nghiệt, giao thông đi lại khó khăn, công tác đảm bảo còn nhiều thiếu thốn; thấm nhuần lời dạy của Bác, cán bộ, chiến sĩ đã phát huy tinh thần chủ động, tự lực cánh sinh để xây dựng đồn trạm, không quản ngại khó khăn lập bản, dựng nhà, tiến hành công tác vận động quần chúng, xây dựng cơ sở chính trị, tuyên truyền giáo dục tinh thần cảnh giác, không nghe theo luận điệu lôi kéo của bọn phản động, không tham gia phỉ..., vận động nhân dân định canh, định cư, xây dựng hợp tác xã, xây dựng đời sống mới. Đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng vũ trang, chính quyền địa phương tiến hành các biện pháp nghiệp vụ để tiễu phỉ, trừ gian, bắt gián điệp biệt kích, phá tan âm mưu gây bạo loạn, bóc gỡ các tổ chức phản động... Trên 3.000 cán bộ, chiến sĩ đã tình nguyện lên đường vào Nam chiến đấu. Hàng vạn cán bộ, chiến sĩ đã bám chốt, bám trận địa bảo vệ an toàn cho Trung ương Đảng, Chính phủ, các mục tiêu trọng yếu, bắn rơi nhiều máy bay của Mỹ, ngụy trong hai cuộc “chiến tranh phá hoại”. Góp phần bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa và giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Ngay sau khi hòa bình lập lại, BĐBP đã thường xuyên nắm vững tình hình các tuyến biên giới, biển đảo, kịp thời tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đề ra những chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo sát đúng, hiệu quả.

Trước sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng khoa học và công nghệ, trước những yêu cầu, đòi hỏi mới của công tác Biên phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị và cán bộ, chiến sĩ toàn lực lượng phát huy cao độ, tính năng động, sáng tạo, tự lực tự cường, xây dựng lực lượng BĐBP mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững mạnh, góp phần thực hiện lời Bác dạy: “Nơi hiểm yếu không chỉ cần súng tốt, mà còn phải có lòng trung thành với Đảng, với dân”. Từ đó, toàn lực lượng đã triển khai toàn diện, đồng bộ các biện pháp công tác Biên phòng, luôn bảo đảm sẵn sàng chiến đấu cao, kịp thời xử lý các tình huống, giữ vững chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, tiêu biểu như:

Trong công tác đối ngoại biên phòng, BĐBP đã phối hợp với lực lượng bảo vệ biên giới các nước láng giềng duy trì, thực hiện nghiêm các hiệp định, quy chế biên giới. Tổ chức các hoạt động kết nghĩa “Đồn - trạm, tiểu đoàn hữu nghị, biên giới bình yên” cho 150 cặp đồn - trạm - tiểu đoàn; tham mưu cho chính quyền địa phương tổ chức “Kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới” với 176 cặp cụm dân cư... Qua đó đã góp phần giữ vững và phát triển mối quan hệ đoàn kết hữu nghị với chính quyền, nhân dân và lực lượng vũ trang hai bên biên giới, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Công tác kiểm soát cửa khẩu thường xuyên được đổi mới để phù hợp với từng thời kỳ phát triển của đất nước. BĐBP đã triển khai có hiệu quả cải cách thủ tục hành chính; kết nối Cổng thông tin một cửa Quốc gia, một cửa ASEAN; ứng dụng nhiều thành tựu công nghệ mới vào kiểm soát cửa khẩu, rút ngắn thời gian làm thủ tục, thúc đẩy lưu thông biên giới, phục vụ đắc lực công cuộc đổi mới, phát triển đất nước.

Trước diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình thiên tai, bão lũ, BĐBP đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chủ động thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ”; điều động hàng trăm nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ, hàng nghìn lượt phương tiện tham gia tìm kiếm, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân. Hình ảnh người chiến sĩ quân hàm xanh quên mình giúp dân trong bão lũ đã góp phần tăng cường, củng cố mối quan hệ đoàn kết quân - dân, làm đẹp thêm hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong giai đoạn cách mạng hiện nay.

Nói về nhiệm vụ của BĐBP, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định, đây là lực lượng “đảm nhiệm mặt công tác đấu tranh chính trị phức tạp”, những năm qua, BBĐP đã xác lập đấu tranh thắng lợi hàng nghìn chuyên án, kế hoạch nghiệp vụ, bắt giữ và xử lý hàng nghìn đối tượng xâm phạm an ninh quốc gia, mua bán người, tiền giả và các loại tội phạm khác, xử phạt hành chính, tịch thu hàng hóa tang vật sung công quỹ hàng chục nghìn tỷ đồng... Đồng thời, đấu tranh thành công gần 120.000 vụ buôn bán, vận chuyển ma túy với trên 200.000 đối tượng, thu giữ hàng tấn heroin, trên 10 tấn cần sa và ma túy dạng đá, hàng trăm triệu viên ma túy tổng hợp cùng nhiều vũ khí quân dụng, vật liệu nổ. Trong cuộc chiến đấu đầy cam go với các loại tội phạm, đã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu, sẵn sàng đối diện với mọi hiểm nguy dẫu có phải để lại một phần xương máu vì sự bình yên nơi biên giới, vì hạnh phúc của nhân dân; trong đó có những đồng chí đã anh dũng hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ.

Những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP và cấp ủy, chỉ huy các cấp đã tích cực triển khai thực hiện Cuộc vận động 50 về “Giữ tốt dùng bền, an toàn tiết kiệm và an toàn giao thông” hay Cuộc vận động “Ngành Hậu cần quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”... Các đơn vị đều chú trọng tăng gia sản xuất, gắn với xây dựng bếp nuôi quân giỏi, quản lý tốt, xây dựng đồn, trạm khang trang, doanh trại xanh - sạch - đẹp... Đến nay, 100% các đồn Biên phòng đều tự túc được rau, 80% thực phẩm, đưa thêm vào bữa ăn cho bộ đội từ 1.500 đến 2.000 đồng/người/ngày, góp phần cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và thể lực cho bộ đội.

Khắc sâu lời dạy của Bác: “Ở những nơi đồng bào thiểu số, phải luôn giúp đỡ giáo dục đồng bào, làm cho đồng bào tin yêu cán bộ thì đồng bào sẽ luôn hết sức giúp đỡ, có khi hy sinh cho ta. Đối với những đơn vị Biên phòng hay ở các đảo, việc ấy lại càng phải hết sức chú ý”, với tình cảm và tinh thần trách nhiệm của người chiến sĩ Biên phòng, trong những năm qua, BĐBP đã có 19 mô hình, phong trào, sáng kiến tiêu biểu để giúp đỡ nhân dân khu vực biên giới như:

Đã bố trí hơn 300 “Cán bộ tăng cường xã quân hàm xanh” giữ các vị trí Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy xã, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND xã; phân công 1.500 đảng viên về tham gia sinh hoạt tại các chi bộ thôn, bản và hàng nghìn đảng viên phụ trách các hộ gia đinh ở biên giới. Các đồng chí đã góp phần bồi dưỡng, giới thiệu hàng nghìn thanh niên ưu tú người dân tộc vào Đảng, xóa gần 600 thôn, bản trắng về đảng viên. Đã mở trên 300 lớp xóa mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học cho gần 10.000 học viên; đỡ đầu gần 3.000 học sinh Việt Nam, gần 200 học sinh nghèo nước bạn Lào, Campuchia trong Chương trình “Nâng bước em tới trường”. Ngoài ra, BĐBP trực tiếp tham gia bảo tồn và phát triển bền vững dân tộc Chứt, dân tộc La Hủ và tộc người Đan Lai, triển khai thực hiện các chương trình: Mái ấm biên cương”, “Bò giống giúp người nghèo nơi biên giới, hải đảo”, “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”... Những việc làm ý nghĩa đó đã góp phần tô thắm hình ảnh anh Bộ đội Cụ Hồ trong lòng dân bản nơi biên giới.

Trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng, hiệu quả trong thực hiện Chỉ thị và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, lực lượng BĐBP sẽ tiếp tục đẩy mạnh một số hoạt động sau:

Một là, tiếp tục phổ biến, quán triệt cho cán bộ, đảng viên và quần chúng về ý nghĩa, tầm quan trọng việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong Quân đội gắn với triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Qua đó làm cho mỗi cán bộ, đảng viên, quần chúng xác định rõ hơn trách nhiệm trong việc học tập và làm theo Bác.

Hai là, duy trì nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, quản lý các cấp trong Quân đội; đăng ký phấn đấu rèn luyện theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của cán bộ, đảng viên sát với chức trách, nhiệm vụ được giao. Trong đó, cần phát huy tốt vai trò của cấp ủy, chi bộ trong kiểm tra, giám sát, nhận xét, đánh giá việc học tập và làm theo Bác gắn với nhận xét, đánh giá cán bộ, đảng viên hằng năm bảo đảm khách quan, chính xác.

Ba là, duy trì cho cán bộ, đảng viên, quần chúng mỗi ngày học một “Lời Bác Hồ dạy ngày này năm xưa” với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, sát với tình hình thực tế từng cơ quan, đơn vị.

Bốn là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền các gương điển hình tiên tiến, tập thể, cá nhân tiêu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để lan tỏa, tạo nên phong trào thi đua học tập sôi nổi, sâu rộng trong toàn lực lượng, góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.