ASEAN có vị trí quan trọng với Australia

Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia nhiều lần khẳng định, ASEAN quan trọng với Australia, bởi hai bên cùng nhau giải quyết các vấn đề nhằm cải thiện khu vực của cả hai. Mở rộng thương mại và đầu tư vào khu vực ASEAN sẽ giúp đảm bảo sự thịnh vượng trong tương lai của Australia.

Về an ninh, Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia nhìn nhận, Đông Nam Á là khu vực lân cận của Australia nên an ninh của khu vực này ảnh hưởng tới Australia. ASEAN cũng là trung tâm địa lý và ngoại giao của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Trong hơn 50 năm kể từ khi ASEAN được thành lập, Đông Nam Á đã được hưởng hòa bình và ổn định nhờ sự đóng góp to lớn của ASEAN.

ASEAN đã ngăn chặn xung đột giữa các thành viên bằng cách thúc đẩy đối thoại và hợp tác, nhờ đó, Australia đã được hưởng lợi từ hòa bình ngay “trước cửa nhà” của mình. ASEAN và các thể chế của nó cũng đã giúp tạo ra và gắn kết trật tự quốc tế dựa trên luật lệ - những quy tắc rất quan trọng đối với mối quan hệ ổn định và tôn trọng giữa các quốc gia.

Australia trở thành đối tác đối thoại đầu tiên trong số 10 đối tác đối thoại của ASEAN vào năm 1974. Và kể từ tháng 10-2013, Australia có đại sứ thường trú được công nhận tại Ban Thư ký ASEAN. Năm 2014, hai bên tuyên bố nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược...

Hằng năm, Ngoại trưởng Australia tham gia với Ngoại trưởng các nước ASEAN để tham vấn chính thức. Bộ trưởng Thương mại, Du lịch và Đầu tư Australia cũng thường xuyên hợp tác với các đối tác ASEAN để thúc đẩy hợp tác kinh tế khu vực nhằm hỗ trợ lợi ích kinh doanh và tăng trưởng của Australia thông qua các Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế Cấp cao Đông Á. Sự tham gia thường xuyên này của cấp Bộ trưởng giúp thúc đẩy một loạt lợi ích chung giữa ASEAN và Australia.

Mong muốn gắn bó

Theo phân tích của giới chuyên gia quốc tế, một trong những mong muốn lớn nhất của Australia thời gian gần đây là có được mối quan hệ sâu sắc với các quốc gia tại Đông Nam Á. Điều này được thể hiện rõ nét thông qua việc Australia trong năm qua liên tục tăng cường các chính sách phát triển ưu tiên vào khu vực Thái Bình Dương, đặc biệt chú trọng tới khu vực Đông Nam Á - khu vực mà Australia có mối quan hệ đối tác sâu rộng nhất và cũng có những tác động lớn nhất.

Những khoản hỗ trợ hàng chục triệu đô la Australia (AUD), hàng trăm triệu AUD, thậm chí là hàng tỷ AUD đã được Australia dành cho khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương trong năm 2020. Đáng chú ý nhất là sau Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN-Australia vào tháng 11-2020, Australia đã công bố “một gói biện pháp kinh tế, phát triển và an ninh mới” để hỗ trợ khu vực phục hồi sau đại dịch Covid-19 với nhiều sáng kiến sẽ được áp dụng vào năm 2021.

Với hơn 1 tỷ AUD trong gói hỗ trợ bao trùm nhiều lĩnh vực, Australia đã cho thấy một cam kết tài trợ lớn nhất đối với khu vực, nhiều hơn lần tài trợ cho Đông Nam Á bị thiệt hại bởi trận sóng thần năm 2004. Bên cạnh việc tăng cường hỗ trợ đối với ASEAN, Australia cũng tăng cường quan hệ với các nước thành viên như Myanmar, Thái Lan, Malaysia...

Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia cũng khẳng định, Australia có lợi ích quốc gia rõ ràng đối với một Đông Nam Á thịnh vượng, hòa bình và an ninh, trong đó các nước hợp tác để giải quyết các vấn đề chung. Sự phục hồi của ASEAN sau đại dịch Covid-19 sẽ rất quan trọng đối với lợi ích kinh tế của Australia. Ba thành viên ASEAN gồm Singapore, Malaysia và Thái Lan là 3 trong số 10 đối tác thương mại hàng đầu của Australia.

Đánh giá về những rào cản hiện nay, Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia cho rằng, đại dịch Covid-19 đang phơi bày những thách thức sẵn có ở Đông Nam Á và đang đảo ngược một số thành tựu phát triển khó giành được của khu vực. Australia đã nhanh chóng chuyển hướng các chương trình phát triển ở Đông Nam Á để tập trung vào an ninh y tế, ổn định và phục hồi kinh tế để đối phó với Covid-19.

Trên khắp Đông Nam Á, Australia sẽ hướng tới giải quyết những “lỗ hổng” nghiêm trọng về an ninh y tế do đại dịch gây ra. Australia cam kết hỗ trợ ổn định và gắn kết xã hội ở Đông Nam Á trước những thách thức chưa từng có do Covid-19 đặt ra. Các chương trình sẽ tăng cường các dịch vụ thiết yếu, củng cố các cơ chế bảo trợ xã hội, thúc đẩy quản trị tốt, duy trì các quy tắc và chuẩn mực và chống tội phạm xuyên quốc gia.

Nhiều chuyên gia quốc tế tin rằng, dựa trên các chương trình kinh tế lâu đời, Australia có vị trí tốt để hỗ trợ phục hồi kinh tế Đông Nam Á sau tác động của Covid-19. Nổi bật như cung cấp hỗ trợ cho thương mại và đầu tư, cải cách quy định và quản lý kinh tế, phát triển cơ sở hạ tầng chất lượng và năng suất nông nghiệp, phát triển nguồn nhân lực, quản lý nguồn lực hiệu quả...

Giới chuyên gia quốc tế đều chung một nhận định rằng, với quy mô thiệt hại trên toàn khu vực do Covid-19 gây ra, ASEAN sẽ cần có sự hỗ trợ của Australia. Sự cấp thiết về hỗ trợ sẽ đảm bảo khu vực phục hồi nhanh hơn, từ đó cũng kích thích mạnh hơn hoạt động kinh tế - xã hội đối với cả Australia.

Dù trong năm 2020, Australia đã cho thấy việc “dồn lực” vào ASEAN là một chiến lược căn cơ, song, các nhà phân tích kinh tế - chính trị chỉ ra rằng, chính phủ nước này chưa thể tăng đột biến mức tài trợ bởi quy định giới hạn mức trần 4 tỷ USD của nước này. Chính phủ Australia cũng từng thừa nhận rằng, mức đầu tư vào khu vực hiện nay vẫn còn quá thấp so với mục tiêu chiến lược của mình. Vì vậy, Đông Nam Á hiện sẽ là ưu tiên hàng đầu đối với Australia trong năm 2021 và nhiều năm tiếp theo.

Thanh Trúc