Đặc biệt, BĐBP đã có nhiều hoạt động ý nghĩa hướng tới kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống BĐBP (3/3/1959 - 3/3/2019) và 30 năm Ngày Biên phòng toàn dân (3/3/1989-3/3/2019). Báo Biên phòng đã bình chọn 10 sự kiện nổi bật năm 2018.

1. Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết về Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia

Ngày 28-9-2018, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Nghị quyết số 33-NQ/TW về Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia. Đây là dấu mốc lịch sử quan trọng trong quá trình gần 60 năm xây dựng, phát triển của lực lượng BĐBP, là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và nhân dân đối với sự nghiệp xây dựng, quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia.

Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia nhằm cụ thể hóa các Nghị quyết của Đảng về quốc phòng-an ninh, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về Chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Chiến lược Quốc phòng Việt Nam, Chiến lược Quân sự Việt Nam, Chiến lược An ninh quốc gia, Chiến lược Đối ngoại... Trong đó xác định: “Xây dựng lực lượng bảo vệ biên giới toàn dân rộng khắp, nhân dân là chủ thể, lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt, BĐBP là một quân chủng thuộc Bộ Quốc phòng, lực lượng chuyên trách, cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số thành phần tiến thẳng hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới” và “dựa vào dân, lấy dân làm gốc, quần chúng nhân dân là chủ thể, mỗi người dân khu vực biên giới là một cột mốc sống”.

2. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phê duyệt Đề án tổ chức lực lượng BĐBP giai đoạn 2017-2021 và những năm tiếp theo

Ngày 1-10-2018, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 4159/QĐ-BQP về việc phê duyệt Đề án tổ chức lực lượng BĐBP giai đoạn 2017-2021 và những năm tiếp theo. Đây là Đề án mang tính tổng thể, chiến lược, lâu dài, nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; là dấu ấn quan trọng đối với nhiệm vụ xây dựng lực lượng BĐBP. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tích cực, chủ động, đi đầu toàn quân trong việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy theo chủ trương của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng.

3. Tổng kết 20 năm thi hành Pháp lệnh BĐBP và xây dựng Luật Biên phòng Việt Nam

Chấp hành Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 10-5-2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổng kết 20 năm thi hành Pháp lệnh BĐBP (1997-2017), được sự chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ trì phối hợp, tham mưu các ban, bộ, ngành, quân khu, quân chủng, binh chủng và 44 tỉnh, thành phố có biên giới tổ chức tổng kết 20 năm thi hành Pháp lệnh BĐBP.

Ngày 7-12-2018, tại Hà Nội, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết 20 năm thi hành Pháp lệnh BĐBP (1997-2017) tại 57 điểm cầu trên cả nước với sự tham dự của trên 3.000 đại biểu thuộc các ban, bộ, ngành Trung ương, các quân khu, quân chủng, binh chủng thuộc Bộ Quốc phòng và 44 tỉnh, thành phố có biên giới. Đồng chí Trương Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ dự và chỉ đạo hội nghị.

Thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia; Chỉ thị số 11/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, cùng với việc tổng kết 20 năm thi hành Pháp lệnh BĐBP, ngày 1-11-2018, Bộ Tư lệnh BĐBP đang tích cực tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng lập hồ sơ báo cáo Chính phủ đề nghị xây dựng Luật Biên phòng Việt Nam, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa vào Chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh của Quốc hội trong thời gian tới.

4. Công tác đối ngoại Biên phòng tiếp tục là một điểm sáng trong đối ngoại Quốc phòng

Năm 2018, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tham mưu, chỉ đạo và tổ chức nhiều hoạt động đối ngoại quan trọng, ý nghĩa nhằm tăng cường sự tin cậy chính trị; xây dựng tình cảm hữu nghị, đoàn kết; thúc đẩy hợp tác thực chất giữa lực lượng bảo vệ biên giới, chính quyền địa phương và nhân dân hai bên biên giới; góp phần xây dựng biên giới Việt Nam với các nước láng giềng hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Ngày 25-8-2018, tại Hà Nội, Bộ Tư lệnh BĐBP tổ chức Chương trình giao lưu “Biên cương thắm tình hữu nghị” lần thứ 3. Chương trình do Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng chỉ đạo tổ chức với sự tham dự của 6 nước gồm Việt Nam, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Myanmar và Thái Lan. Dự Chương trình có đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng cùng đại diện các cơ quan ngoại giao và lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới của 6 nước tham gia. Chương trình được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1, Đài Truyền hình Việt Nam và tiếp sóng trên các đài Phát thanh-Truyền hình Trung ương và 44 tỉnh, thành phố có biên giới.

Trong 2 ngày 2 và 3-11-2018, Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp UBND tỉnh Kon Tum tổ chức chương trình “Giao lưu hữu nghị biên giới Việt Nam - Lào - Campuchia” lần thứ nhất.

Từ ngày 19 đến 21-11-2018, Chương trình “Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc” lần thứ 5 diễn ra tại Cao Bằng (Việt Nam) và Quảng Tây (Trung Quốc).

5. Đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” và truyền thống đoàn kết, gắn bó mật thiết với đồng bào nơi biên giới, năm 2018, các đơn vị BĐBP tiếp tục tổ chức nhiều chương trình, nhiều hoạt động hiệu quả, thiết thực hướng về biên giới, hải đảo

Ngày 27-1-2018, Bộ Tư lệnh BĐBP chủ trì, phối hợp với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hà Giang tổ chức Chương trình “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản” năm 2018 tại Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Thanh Thủy, BĐBP Hà Giang. Đây là sự kiện mở đầu cho chuỗi 250 hoạt động “Xuân biên cương - Tết biển đảo” do Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam phát động. Dự và chỉ đạo Chương trình có đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội; đồng chí Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam.

Ngày 7-3-2018, tại Lạng Sơn, đồng chí Đặng Thị Ngọc Thịnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch nước đã tới dự, phát động ra quân Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” giai đoạn 2018-2020, do Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp với Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức.

Tiếp tục thực hiện Chương trình “Nâng bước em tới trường”, đến nay, các đơn vị BĐBP tiếp tục nhận đỡ đầu 2.844 cháu có hoàn cảnh khó khăn ở khu vực biên giới. Kết thúc năm học 2017-2018 đã có 33 cháu tốt nghiệp PTTH, 7 cháu được vào đại học, cao đẳng.

Từ ngày 20 đến ngày 22-12-2018, tại Hà Nội, Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp với Tạp chí Cộng sản và Ủy ban Dân tộc tổ chức Chương trình “Điểm tựa của bản làng” lần thứ nhất, năm 2018. Tại buổi tiếp 163 đại biểu người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào dân tộc thiểu số khu vực biên giới trên toàn quốc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã biểu dương, đánh giá cao vai trò của những người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào dân tộc thiểu số và các tôn giáo ở biên giới; lực lượng BĐBP thực sự là cánh tay nối dài của Đảng, Nhà nước, Quân đội với nhân dân khu vực biên giới.

Đội ngũ cán bộ tăng cường xã, đảng viên BĐBP tham gia sinh hoạt tại chi bộ các xóm, bản biên giới tiếp tục góp phần quan trọng vào việc tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở các xã, phường biên giới. Năm 2018, Thường vụ Đảng ủy BĐBP có Chỉ thị về việc phân công đảng viên đồn Biên phòng phụ trách hộ gia đình ở địa bàn khu vực biên giới. Đến nay, đã có 7.985 đảng viên phụ trách 33.485 hộ gia đình để nắm tình hình, tuyên truyền, vận động nhân dân phát triển kinh tế-xã hội, tham gia xây dựng, quản lý và bảo vệ biên giới.

Trong năm 2018, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ trì, phối hợp, tham mưu cho các cấp, các ngành Trung ương và địa phương tiếp tục triển khai nhiều chương trình, mô hình thiết thực, góp phần giúp người dân và chính quyền các địa phương biên giới phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần như: “Bò giống cho người nghèo biên giới”, “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo”, “BĐBP chung sức xây dựng nông thôn mới”...

6. Tổ chức các hoạt động thiết thực, hiệu quả chào mừng kỷ niệm 60 năm Ngày Truyền thống BĐBP và 30 năm Ngày Biên phòng toàn dân

Trong chuỗi các hoạt động ý nghĩa hướng tới kỷ niệm 60 năm Ngày Truyền thống BĐBP (3/3/1959 - 3/3/2019) và 30 năm “Ngày Biên phòng toàn dân” (3/3/1989 - 3/3/2019), Bộ Tư lệnh BĐBP còn tiến hành xây dựng, tu bổ nhiều công trình giáo dục truyền thống lịch sử như: Bảo tàng Biên phòng; Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ Pò Hèn (thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh); Khu tưởng niệm Anh hùng liệt sĩ Trần Văn Thọ (huyện Mường Nhé, Điện Biên)... và tổ chức Giải bóng chuyền nam BĐBP chào mừng kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống BĐBP và 30 năm Ngày Biên phòng toàn dân.

Ngày 19-8-2018, tại Di tích quốc gia đặc biệt “Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải”, Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp UBND tỉnh Quảng Trị tổ chức lễ khánh thành công trình tượng đài “Chiến sĩ Công an nhân dân vũ trang bảo vệ giới tuyến”.

Ngày 29-11-2018, tại Khu di tích lịch sử Ban An ninh căn cứ Trung ương Cục miền Nam (xã Tân Lập, huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh), Bộ Tư lệnh BĐBP tổ chức Lễ khánh thành công trình tôn tạo, nâng cấp Khu di tích An ninh vũ trang miền Nam.

Từ ngày 27 đến 30-11-2018, Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội diễn Đội Tuyên truyền văn hóa tiêu biểu tuyến biên giới, biển đảo năm 2018. Kết thúc Hội diễn, Ban Tổ chức tặng 49 Huy chương Vàng, 52 Huy chương Bạc và nhiều Bằng khen cho các cá nhân có thành tích xuất sắc trong tham gia Hội diễn và hoạt động phong trào văn hóa - văn nghệ giai đoạn 2016-2018.

Ngày 27-12-2018, tại Hà Nội, Bộ Tư lệnh BĐBP và Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức tổng kết Cuộc thi tìm hiểu về biên giới và BĐBP. Cuộc thi đã nhận được 1.635.089 bài thi viết, trên 105 nghìn lượt người tham gia thi trắc nghiệm trên Internet. Ban Tổ chức đã trao 1 giải nhất, 2 giải nhì, 3 giải ba cho các tập thể; 1 giải nhất, 2 giải nhì, 5 giải ba và 18 giải khuyến khích cho các cá nhân; 12 giải nhất thi tháng trên Internet.

Ngày 28-12-2018, tại Hà Nội, Bộ Tư lệnh BĐBP phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức trao giải Cuộc thi sáng tác tranh cổ động tuyên truyền kỷ niệm 60 năm Ngày Truyền thống BĐBP  và 30 năm Ngày Biên phòng toàn dân. Ban Tổ chức nhận được 276 tác phẩm và trao 1 giải nhất, 2 giải nhì, 3 giải ba và 10 giải khuyến khích.

Ngày 12-12-2018, Bộ Tư lệnh BĐBP và Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức chấm thi chung khảo ca khúc tham gia Đợt vận động sáng tác ca khúc đề tài về biên giới, biển, đảo và BĐBP chào mừng kỷ niệm 60 năm Ngày Truyền thống BĐBP và 30 năm Ngày Biên phòng toàn dân. Sau 1 năm phát động, Ban Tổ chức đã nhận được 538 tác phẩm. Ban Giám khảo đã xét chọn 24 tác phẩm (3 giải B, 5 giải C, 16 giải Khuyến khích). Bộ Tư lệnh BĐBP tổ chức trao giải vào ngày 17-1-2019.

7. Sơ kết thực hiện Ngày Biên phòng toàn dân giai đoạn 2009-2019

Thực hiện Chỉ thị 42/CT-TTg ngày 22-11-2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tổ chức sơ kết thực hiện Ngày Biên phòng toàn dân giai đoạn 2009-2019, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tham mưu cho Bộ Quốc phòng chỉ đạo các ban, bộ, ngành, quân khu, quân chủng, binh chủng và 44 tỉnh, thành phố có biên giới đã tổ chức sơ kết ở cấp quận, huyện và cấp tỉnh, thành phố.

Ngày 14-1-2019, tại Hà Nội, Bộ Quốc phòng phối hợp với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức Hội nghị sơ kết và gặp mặt điển hình tiên tiến thực hiện Ngày Biên phòng toàn dân giai đoạn 2009-2019 cấp Trung ương. Đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội dự và phát biểu chỉ đạo hội nghị.

8. Công tác đấu tranh phòng chống tội phạm; buôn lậu và gian lận thương mại thu được nhiều thành tích nổi bật

Năm 2018, Bộ Tư lệnh BĐBP tổ chức 5 Kế hoạch cao điểm phòng chống tội phạm. Lực lượng BĐBP đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng bắt giữ, xử lý 9.915 vụ/15.080 đối tượng; đấu tranh triệt phá thành công 1.274 vụ/1.780 đối tượng vận chuyển, tàng trữ, mua bán ma túy, thu giữ tang vật gồm 1.747,5kg ma túy các loại.

Ngày 1-10-2018, Bộ Tư lệnh BĐBP tổ chức Hội nghị sơ kết Kế hoạch 892/KH-BTL ngày 26-3-2018 về đấu tranh ngăn chặn tội phạm ma túy ở khu vực biên giới hai huyện Mộc Châu và Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Thực hiện kế hoạch này, các đơn vị đã triển khai đồng bộ các biện pháp công tác biên phòng, phát huy sức mạnh tổng hợp đấu tranh với các tổ chức tội phạm ma túy và đạt kết quả tích cực, làm giảm 70-80% lượng ma túy từ Lào thẩm lậu vào Việt Nam trên địa bàn biên giới tỉnh Sơn La.

9. Thực hiện tốt các khâu đột phá theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ X

Năm 2018, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh chỉ đạo quyết liệt thực hiện các khâu đột phá về tổ chức, biên chế; huấn luyện, xây dựng chính quy; chấp hành kỷ luật, pháp luật và đảm bảo an toàn. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh đã chủ động, xây dựng, báo cáo Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng phê duyệt Đề án tổ chức lực lượng BĐBP giai đoạn 2017-2021 và những năm tiếp theo, Đề án quy hoạch đồn, trạm Biên phòng theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Công tác tuyển quân, tuyển dụng, chuyển ra bảo đảm chặt chẽ, đúng quy trình. Công tác huấn luyện thực hiện đúng phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, phù hợp, sát thực tế công tác, chiến đấu của BĐBP. Tổ chức tốt sơ kết  5 năm thực hiện Nghị quyết 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013-2020 và những năm tiếp theo.

Tăng cường giáo dục, đề cao kỷ luật, kỷ cương, duy trì nghiêm chế độ, nền nếp công tác, trách nhiệm của người đứng đầu trong quản lý đơn vị, xây dựng chính quy, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm. Tạo chuyển biến tích cực trong toàn lực lượng về xây dựng chính quy, ý thức chấp hành kỷ luật, pháp luật và đảm bảo an toàn giao thông, an toàn trong các hoạt động của BĐBP.

10. Cải cách thủ tục hành chính tại cửa khẩu, cảng biển

Từ ngày 1-7-2018, Bộ Tư lệnh BĐBP triển khai thực hiện thủ tục biên phòng điện tử, cảng biển theo Cơ chế một cửa quốc gia tại 36/36 cửa khẩu cảng trên toàn quốc, phù hợp với Nghị định 58/2017/NĐ-CP ngày 10-5-2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Bộ luật Hàng hải Việt Nam.

Từ tháng 8-2018, Bộ Tư lệnh BĐBP triển khai thí điểm Cổng kiểm soát tự động tại 2 cặp cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Việt Nam) - Đông Hưng (Trung Quốc); Hữu Nghị (Việt Nam) - Hữu Nghị Quan (Trung Quốc). Quá trình thực hiện đã rút ngắn thời gian làm thủ tục cho hành khách xuất, nhập cảnh từ 30 giây xuống còn 12 giây và lưu trữ được dữ liệu, hình ảnh của hành khách phục vụ công tác nghiệp vụ.

Ngày 19-12-2018, Bộ Tư lệnh BĐBP báo cáo Bộ Quốc phòng xem xét trình Chính phủ Quyết định thực hiện thủ tục biên phòng điện tử tại các cửa khẩu do Bộ quốc phòng quản lý, giai đoạn 1, tại 5 cửa khẩu quốc tế: Móng Cái (Quảng Ninh), Hữu Nghị (Lạng Sơn), Cầu Treo (Hà Tĩnh), Cha Lo (Quảng Bình) và Mộc Bài (Tây Ninh). Quyết định tạo cơ sở pháp lý triển khai thủ tục biên phòng điện tử tại các cửa khẩu biên giới đất liền, cảng biển và kết nối với Cổng thông tin một cửa quốc gia, đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực kiểm soát xuất nhập cảnh của BĐBP.

Những biện pháp đột phá trong thực hiện cải cách thủ tục hành chính đã tạo thuận lợi, thông thoáng, đảm bảo an ninh, an toàn cho hoạt động lưu thông xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp tại cửa khẩu cảng do Bộ Quốc phòng quản lý, tạo ấn tượng tốt đẹp đối với các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trong nước và quốc tế.